„Twierdza kłamstwa, hipokryzji i ciemnoty”. Jesziwa Mędrców Lublina w bundowskim dyskursie prasowym (na przykładzie analizy zawartości tygodnika „Lubliner Sztyme”)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 31.07.2024
Studia Judaica, 2024, Nr 1 (53), s. 105 - 133
https://doi.org/10.4467/24500100STJ.24.005.19898Autorzy
“The Fortress of Lies, Hypocrisy, and Ignorance”: Yeshivat Chachmei Lublin in the Bundist Press Discourse (Based on an Analysis of the “Lubliner Shtime” Weekly Content)
The existing literature on the Yeshivat Chachmei Lublin is characterized by one-sidedness, resulting from relying mainly on apologetic publications originating from Orthodox circles. The emerging image of the Lublin Yeshivat is in many aspects superficial, simplified, and tendentious. It certainly requires, if not a complete deconstruction, then at least a comprehensive correction. This need sets the main goal of the article which is to indicate the complexity and multifaceted nature of the prevalent image, and, to the extent possible, even partial objectification through a description and analysis of the discourse from the Bundist press (represented by the Lublin weekly Lubliner Shtime), which seems to be particularly critical toward this institution. On the one hand, it clearly indicates that, contrary to Orthodox propaganda, the attitude of Polish Jews toward the Lublin Yeshivat was highly polarized, and the circle of its opponents was not limited to “Judaism-rejecting” individuals but encompassed significantly larger groups. On the other hand, it provides some answers to the following research questions: What was criticized in the functioning of the yeshivat, and how? To what extent did the methods of shaping the yeshivat’s image bear the characteristics of anti-religious propaganda? And, finally, to what extent was the Bundist press’s stance on yeshivat-related issues aligned with the party’s program line.
Prasa
„Bezbożnik” (Moskwa) 1931.
„Lubliner Sztyme” 1928–1939.
„Lubliner Tugblat” 1931, 1935.
„Unzer Ekspres” 1931.
Literatura piękna
Abramowicz S[zolem], Szkapa, tłum. Klemens Junosza [Szaniawski], Warszawa 1886.
Perec Icchok Lejb, Wybór opowiadań, tłum. Anna Dresnerowa, Wrocław–Kraków 1958.
Źródła
Pięcioksiąg Mojżesza. Tojres Mojsze; Trzecia Księga Mojżesza, Leviticus, tłomaczył i podług najlepszych źródeł objaśnił dr Izaak Cylkow, Kraków 1895.
Opracowania
Album Jesziwes Chochmej Lublin, red. Nusn Gurman, Warszawa 1931.
Baumol Yehoshua, A Blaze in the Darkening Gloom: The Life of Rav Meir Shapiro of Blessed Memory, tłum. Charles Wengrow, Jerusalem–New York 1994.
Borzymińska Zofia, Żebrowski Rafał, Jesziwa Mędrców Lublina, [w:] Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, red. Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski, t. 1, Warszawa 2003.
Doroszewski Jerzy, Uczelnia Mędrców Lublina (Jeszywas Chachmej Lublin) w latach 1930–1939, [w:] Z dziejów społeczności żydowskiej na Lubelszczyźnie w latach 1918–1939, red. Jerzy Doroszewski, Tadeusz Radzik, Lublin 1992.
Herc Jankew Szolem, Der „Bund” un di andere richtungen, [w:] Di geszichte fun Bund, red. Gregor Aronson i in., t. 1, Nju Jork 1960.
Kazdan Chaim Szlojme, Di bundisze prese in di prowinc-sztet fun Pojln, [w:] Di geszichte fun Bund, red. Sofia Dubnow-Erlich i in., t. 4, Nju Jork 1972.
Kopciowski Adam, Wos hert zich in der prowinc? Prasa żydowska na Lubelszczyźnie i jej największy dziennik „Lubliner Tugblat”, Lublin 2015.
Kopciowski Adam, Zaginiony film o przedwojennym Lublinie, „Gazeta Wyborcza” (Lublin) (2018), nr 27.
Kozłowska Magdalena, Świetlana przyszłość? Żydowski Związek Młodzieżowy Cukunft wobec wyzwań międzywojennej Polski, Kraków–Budapeszt 2016.
Mandelbaum Dawid Awraham, Jesziwat Chachmej Lublin, t. 1–2, Beni Brak 5754 [1993/1994].
Mendelson Lewi, Noch wegn der arkadi-grupe in Warsze, „Lebns-Fragn” (1989), nr 445–446.
Nowogródzki Emanuel, Żydowska partia robotnicza Bund w Polsce 1915–1939, tłum. Paula Sawicka, Warszawa 2005.
Pickhan Gertrud, Pod prąd. Powszechny Żydowski Związek Robotniczy Bund w Polsce w latach 1918–1939, tłum. Adam Peszke, Warszawa 2017.
Radzik Tadeusz, Uczelnia Mędrców Lublina, Lublin 1994.
Schneiderman S[amuel] L[ejb], Od Nalewek do wieży Eiffla, tłum. Halina Szymin, Warszawa [1936].
Seidman Hilel, Szlakiem nauki talmudycznej. Wiedza judaistyczna a Wyższa Uczelnia Talmudyczna w Lublinie, Warszawa 1934.
Szpiro Aron, Zichrojnes fun der arkadi-grupe, „Lebns-Fragn” (1988), nr 433–434.
Zieliński Konrad, Zielińska Nina, Jeszywas Chachmej Lublin. Uczelnia Mędrców Lublina, Lublin 2003.
Informacje: Studia Judaica, 2024, Nr 1 (53), s. 105 - 133
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
“The Fortress of Lies, Hypocrisy, and Ignorance”: Yeshivat Chachmei Lublin in the Bundist Press Discourse (Based on an Analysis of the “Lubliner Shtime” Weekly Content)
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
Publikacja: 31.07.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 299
Liczba pobrań: 90