Otwieranie żydowskich domów modlitwy – rozstrzygnięcia prawno-administracyjne i pragmatyka urzędnicza w guberni piotrkowskiej (koniec XIX – początek XX wieku)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEOtwieranie żydowskich domów modlitwy – rozstrzygnięcia prawno-administracyjne i pragmatyka urzędnicza w guberni piotrkowskiej (koniec XIX – początek XX wieku)
Data publikacji: 09.2022
Studia Judaica, 2022, Nr 1 (49), s. 63 - 83
https://doi.org/10.4467/24500100STJ.22.002.16296Autorzy
Otwieranie żydowskich domów modlitwy – rozstrzygnięcia prawno-administracyjne i pragmatyka urzędnicza w guberni piotrkowskiej (koniec XIX – początek XX wieku)
Opening Jewish Houses of Prayer: Legal and Administrative Arrangements and Clerical Pragmatics in the Piotrków Governorate between the End of the Nineteenth and the Beginning of the Twentieth Centuries
The article shows a revision of the religious policy of the administrative authorities of the Piotrków Governorate Government regarding the initiative of opening new Jewish prayer houses. This change of attitude is best illustrated by archival materials, mainly of the Administrative Department of the Piotrków Governorate Government, stored in the State Archive in Łódź. A detailed analysis of historical documents revealed the actual attitude of the tsarist civil authorities to Jews residing in this area. While a relatively tolerant approach to the needs of Jewish communities was observed at the end of the nineteenth century, governorate clerks rigorously blocked their progression at the beginning of the next century. The ways used to legally restrict the opening of new prayer houses and the Jewish administrative struggle with the official interpretation of the Russian Empire law are discussed in the article.
1. Źródła archiwalne
Archiwum Państwowe w Łodzi (APŁ)
Łódzka Gmina Wyznaniowa Żydowska, sygn. 1.
Policmajster miasta Łodzi, sygn. 1865–1881, 2138, 2403.
Rząd Gubernialny Piotrkowski Wydział Administracyjny, sygn. 8, 5944, 9218, 9255, 9361, 9371, 9461, 9507, 9566, 9663, 9773, 9885, 9995, 10055, 10120, 10138, 10261, 10501, 10693, 10957, 10981, 10996, 11140, 11287.
Rząd Gubernialny Piotrkowski Wydział Budowlany, sygn. 327, 4335, 6147, 7869, 18408, 18496.
2. Źródła opublikowane
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 66, 1866.
Ustaw stroitiel’nyj, Swod zakonow Rossijskoj impierii, t. 12, cz. 1, Sankt Petersburg 1900.
Ustawy duchownych dieł inostrannych ispowiedanij, Swod zakonow Rossijskoj impierii, t. 11, cz. 1, Sankt Petersburg 1896.
3. Opracowania
Badziak Kazimierz, Chylak Karol, Łapa Małgorzata, Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Łódź 2014.
Jewriejskaja encykłopiedija Brokgauza i Jefrona, t. 11, Sankt Petersburg 1911.
Kirszrot Jakób, Prawa Żydów w Królestwie Polskiem. Zarys historyczny, Warszawa 1917.
Lewandowski Dariusz, Stan prawny i organizacja budownictwa sakralnego w Królestwie Polskim, „Studia Włocławskie” 6 (2003).
Ludwiczak Paweł, Prawo karne Królestwa Polskiego w latach 1815–1905 a sprawowanie kultu religijnego, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 70 (2018), nr 1.
Majewska Anna, Funkcjonowanie żydowskich domów modlitwy w XIX i XX wieku na obszarze współczesnego województwa śląskiego, „Acta Geographica Silesiana” 11 (2017), nr 4.
Myśliński Krzysztof, Żydowskie domy modlitwy w Kielcach, „Studia Muzealno-Historyczne” 6 (2014).
Puś Wiesław, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793–1914, Łódź 1998.
Rykała Andrzej, Żydowskie domy modlitwy w Łodzi – uwarunkowania rozwoju przestrzennego, rozmieszczenie, współczesne relikty i ich wykorzystanie, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”12 (2012).
Rzędowska Anna, Hałaczkiewicz Beata, Historia piotrkowskich Żydów (do 1939 roku), Piotrków Trybunalski 2008.
Spodenkiewicz Paweł, Zaginiona dzielnica. Łódź żydowska – ludzie i miejsca, Łódź 1998.
Stefański Krzysztof, Architektura sakralna Łodzi w okresie przemysłowego rozwoju miasta 1821–1914, Łódź 1995.
Walicki Jacek, Synagogi i domy modlitwy w Łodzi (do 1939 r.), Łódź 2000.
Wodziński Marcin, Władze Królestwa Polskiego wobec chasydyzmu. Z dziejów stosunków politycznych, Wrocław 2008.
Zieliński Jarosław, Warszawskie synagogi. Na tropie tajemnic, Łódź 2020.
Informacje: Studia Judaica, 2022, Nr 1 (49), s. 63 - 83
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Otwieranie żydowskich domów modlitwy – rozstrzygnięcia prawno-administracyjne i pragmatyka urzędnicza w guberni piotrkowskiej (koniec XIX – początek XX wieku)
Opening Jewish Houses of Prayer: Legal and Administrative Arrangements and Clerical Pragmatics in the Piotrków Governorate between the End of the Nineteenth and the Beginning of the Twentieth Centuries
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Publikacja: 09.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 615
Liczba pobrań: 400