FAQ

Wizerunek Matki Boskiej w perspektywie antropologii kulturowej na podstawie kresowych pieśni sanktuaryjnych

Data publikacji: 12.2023

Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2023, 2 (27) 2023, s. 75 - 110

https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.23.005.18957

Autorzy

Małgorzata Wilgucka
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wizerunek Matki Boskiej w perspektywie antropologii kulturowej na podstawie kresowych pieśni sanktuaryjnych

Abstrakt

The image of the Mother of God in the perspective of cultural anthropology based on Borderlands sanctuary songs

The article deals with the issue of the creation of the image of the Mother of God in religious songs in the publication of Szymon Wilk, Borderlands sanctuary songs. Source edition of texts in Polish from the years 1645‒1939 (Sandomierz 2021). The analysis of Marian denominations is based on the broadly understood context of cultural anthropology and cognitive science.

Bibliografia

Źródła

Mickiewicz A., Dziady, cz. III, [w:] A. Mickiewicz, Utwory dramatyczne, oprac. S. Pigoń, Kraków 1949, s. 119–262.

Mickiewicz A., Pan Tadeusz, Warszawa 1986.

Mieleszko M., Nabożne westchnienia, [w:] idem, Emblematy, wyd. i oprac. R. Grześkowiak, J. Niedźwiedź, Warszawa 2010, s. 71–167.

Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z  komentarzem, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła, Częstochowa 2005.

Rozmyślanie przemyskie, oprac. T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, http://staropolska.pl/sredniowiecze/biblia_i_apokryfy/rozmyslanie_06.html [dostęp: 28.07.2023].

Siedlecki J., Śpiewniczek zawierający pieśni kościelne z melodiami dla użytku młodzieży szkolnej, Kraków 1908.

Wilk S., Kresowe pieśni sanktuaryjne. Edycja źródłowa tekstów w języku polskim z lat 1645–1939, Sandomierz 2021.

Opracowania

Baran G.M., Chrystus lekarzem i lekarstwem z nieba w świetle homilii św. Augustyna do Ewangelii i Pierwszego Listu Jana Apostoła, „Vox Patrum” 2010, t. 55, s. 43–62.

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2007.

Bracha K., Maria Mediatrix – Maria Audiutrix. Pobożność maryjna w nauczaniu kaznodziejskim w Polsce późnego średniowiecza. „Sermones dominicales et festivales” z tzw. kolekcji Piotra z Miłosławia, Warszawa 2023.

Carroll D., Dom Maryi. Niezwykła historia, jaka kryje się za odnalezieniem domku, w którym żyła i zmarła Maryja Dziewica, tłum. J. Kołacz, Kraków 2009.

Dylewski A., Sanktuaria maryjne na świecie, Warszawa 2012.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, oprac. M. Jurkowski et al., Wrocław 2003.

Gargano I., Lectio divina do Ewangelii św. Łukasza (1), tłum. K. Stopa, Kraków 2001.

Gręś S., Polska bibliografia mariologiczna (1945‒2003), Niepokalanów 2004.

Jabłoński D., Ostasz L., Mapa wzorców kulturowych, Olsztyn 2006.

Jaworska-Witkowska M., Autorytety „podejrzane” w wyobraźni zbiorowej i ich fantazmatyczne przedłużenie w egzystencji (hypomneumata), „ER(R)GO. Teoria ‒ Literatura ‒ Kultura” 2013, nr 1 (26), s. 73–109.

Jóźwiak M.M., Illuminatrix stella maris domina? (św. Hieronim). Patrystyczna interpretacja imienia Maria – wybrane hipotezy, „Vox Patrum” 2021, nr 80, s. 161‒176.

Jung C.G., Marzenia senne dzieci, tłum. R. Reszke, Warszawa 2003.

Kochanek P., „Pharus” – symbol nadziei w duchowości wczesnochrześcijańskiej. Latarnia morska w wybranych pismach późno-antycznych i średniowiecznych autorów łacińskich, [w:] Małe miasta. Duchowość kanoniczna, red. M. Zemło, Białystok – Futoma ‒ Supraśl 2020, s. 17–55.

Knapiński R., Ikonografia maryjna w aspekcie trynitarnym, „Salvatoris Mater” 2000, t. 2, nr 3, s. 186‒213.

Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1989.

Łukarska B., Tytuły maryjne w wybranych utworach literatury religijnej polskiego baroku, „Studia Gdańskie” 2012, t. 31, s. 389–399.

Marszałek L., Kulturowe uwarunkowania kobiety we współczesnym społeczeństwie, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 2008, nr 25, s. 267‒279.

Napiórkowski A.A., Maryja jest piękna. Zarys mariologii i maryjności, Kraków 2016.

Ożóg K., Polskie pieśni religijne. Aspekty językowe i kulturowe, Rzeszów 2022.

Rękas J., Zaklęcie, zamówienie, zażegnanie. Magiczna moc słów w folklorze słowiańskim, „Poznańskie Studia Slawistyczne” 2012, nr 3, s. 11–28.

Ropiak S., Obraz Maryi w pieśniach na Boże Narodzenie, „Salvatoris Mater” 2008, t. 10, nr 4, s. 172‒195.

Servan-Schreiber P., Kobiecość. Od wolności do szczęścia, tłum. H. Gorazińska-Frontieré, Warszawa 1998.

Sitkowski T., Dlaczego Kościół poświęcił Matce Boskiej dzień sobotni, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1948, t. 1, nr 5‒6, s. 315–317.

Słownik symboli. Symbole ze wszystkich lektur, przyjazne i przystępne omówienia punktowane na maturze, oprac. A. Popławska, E. Białek, D. Lech, Kraków 2006.

Sprutta J., Najstarsze przedstawienia Matki Bożej, „Salvatoris Mater” 2009, t. 42, nr 2, s. 151‒157.

Sprutta J., Symbolika dłoni w ikonie. Studium teologiczno-ikonograficzne, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2004, t. 17, s. 181‒208.

Tronina A., Maryja „Córa Syjonu”. Perspektywa eklezjologiczna, „Salvatoris Mater” 2002, t. 4, nr 2, s. 11‒25.

Turzyński K., O myleniu Rusi z Rosją, „Kurier Wnet”, nr 60, czerwiec 2019, s. 8–9.

Wesołowski W., Legitymizacja jako potoczna filozofia władzy, „Studia Socjologiczne” 2001, nr 2 (161), s. 5–35.

Z dawna Polski Tyś Królową. Przewodnik po sanktuariach maryjnych. Koronowane wizerunki Matki Bożej, 1717‒1999, zebrały i oprac. s. Gizela od Niepokalanego Serca Maryi, s. Grażyna od Wszechpośrednictwa Matki Bożej, R. Szymczak, Szymanów 1999.

Żelechowski M., Tytuły maryjne w Litanii loretańskiej. Domie złoty, „Pod płaszczem Maryi” 2019, nr 1 (77), s. 3‒7.

Netografia

Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl.

M. Arcta Słownik staropolski, oprac. A. Krasnowolski, W. Niedźwiedzki, https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski.

Nowe wezwania w Litanii Loretańskiej, https://episkopat.pl/nowe-wezwania-w-litanii-loretanskiej [dostęp: 3.08.2023].

Prałat E., Tron, symbol, kompleks i codzienność, https://kulturaupodstaw.pl/tron-symbol-kompleks-i-codziennos/ [dostęp: 3.08.2023].

Rada Języka Polskiego, https://rjp.pan.pl.

Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, https://doroszewski.pwn.pl; https://sjp.pwn.pl/doroszewski.

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl.

Słownik pojęciowy języka staropolskiego, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, https://spjs.ijp.pan.pl.

Słownik staropolski, http://www.staropolska.pl/slownik/.

Starowieyski M., Rozmyślanie przemyskie na tle apokryfów Nowego Testamentu, https://blog.polona.pl/2020/03/rozmyslanie-przemyskie-na-tle-apokryfow-nowego-testamentu [dostęp: 3.08.2023].

Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Madonna_z_Ravensburga, https://pl.wikipedia.org/wiki/

Memorare, https://pl.wikipedia.org/wiki/Pokrowa, https://pl.wikipedia.org/wiki/Sarmaci,

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ziemia_lwowska.

Z różańcem przez całe życie, na dobre i na złe, https://rozaniec.maryjni.pl.

Informacje

Informacje: Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2023, 2 (27) 2023, s. 75 - 110

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wizerunek Matki Boskiej w perspektywie antropologii kulturowej na podstawie kresowych pieśni sanktuaryjnych

Angielski:

The image of the Mother of God in the perspective of cultural anthropology based on Borderlands sanctuary songs

Autorzy

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin, Polska

Publikacja: 12.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC-BY-NC-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Małgorzata Wilgucka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski