Nieznany najstarszy przekaz fragmentu pieśni "Radości wam powiadam"
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 31.12.2024
Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2024, 2 (28) 2024, s. 41 - 55
https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.24.005.20531Autorzy
Nieznany najstarszy przekaz fragmentu pieśni "Radości wam powiadam"
The paper presents an unknown oldest version of the fifth stanza of the medieval song Radości wam powiadam, written down on the lower margin of a code of law owned by the National Library in Warsaw (temporary signature Przyb. 140/51). The discovered fragment of the song is a commentary to a Latin sermon which makes a reference to the Apocalypse, quoting the exemplum about the pelican. That note in Polish means that the preacher was preparing a sermon in the vernacular language. The aim of this paper is to edit that text, compare it with the other two known copies, as well as indicating and interpreting (in the functional and cultural perspective) similarities and differences which emerged when the song functioned in its oral version and was written down from memory.
Bobowski M., Polskie pieśni katolickie od najdawniejszych czasów do końca XVI wieku, „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczny” 1893, t. 19, s. 50–53.
Bracha K., Nauczanie kaznodziejskie w Polsce późnego średniowiecza. „Sermones dominicales et festivales” z tzw. kolekcji Piotra z Miłosławia, Kielce 2007.
Elżanowska M., „Pieśni łysogórskie” prolegomena filologiczne, „Pamiętnik Literacki” 1997, t. 88, s. 131–159.
Kaliszuk J., „Codices deperditi”. Średniowieczne rękopisy łacińskie Biblioteki Narodowej utracone w czasie II wojny światowej, t. 2, cz. 2, Wrocław 2016.
Łoś J., Początki piśmiennictwa polskiego (przegląd zabytków językowych), wyd. 2, Warszawa 1922.
Maciejowski W.A., Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830. Dodatki do piśmiennictwa polskiego, t. 4, Warszawa 1852.
Mazurkiewicz R., Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, Kraków 2002.
Michałowska T., Między słowem mówionym a pisanym (o poezji polskiej późnego średniowiecza), [w:] Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce, red. T. Michałowska, Warszawa 1993, s. 83–124.
Schnayder E., Mapy świata (mappae mundi) w łacińskich rękopisach średniowiecznych Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Wiadomość wstępna, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, R. 29, 1979, s. 19–53.
Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 6: P–Pożżenie, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1970–1973; t. 7: Póć–Rozproszyć, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1973–1977.
Spieralska B., Kazania ad populum Maurycego de Sully – problemy z atrybucją, [w:] Kaznodziejstwo średniowieczne – Polska na tle Europy. Teksty, atrybucje, audytorium, red. K. Bracha, współpraca A. Dąbrówka, Warszawa 2014, s. 155–170.
Wydra W., Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.
Kozak Ł., Pelikan, lwiątka i ukrzyżowanie, Polona / Blog, 2017, https://blog.polona.pl/2017/07/pelikan-lwiatka-i-ukrzyzowanie/ [dostęp: 13.07.2024].
Informacje: Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2024, 2 (28) 2024, s. 41 - 55
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków, Polska
Publikacja: 31.12.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC-BY-NC-SA
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Mariusz Leńczuk – doktor habilitowany, profesor w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, kierownik Pracowni Języka Staropolskiego. Interesuje się przede wszystkim historią języka polskiego, średniowieczną leksykografią oraz paleografią. Zajmuje się poszukiwaniem glos i drobnych tekstów polskich w rękopisach łacińskich, językiem religijnym polskiego średniowiecza oraz synonimią staropolską. Autor wielu artykułów, książki Staropolskie przekazy kanonu mszy świętej. Wariantywność leksykalna (2013), współautor książek: Opis źródeł Słownika staropolskiego (2005, red. W. Twar-dzik), Słownik staropolski. Suplement cz. I (verba absentia) (2014, red. E. Deptu-chowa), Słowo – pismo – sacrum. Cztery studia z dziejów kultury religijnej w Polsce późnego średniowiecza (2020, współautor: K. Bracha), Rozariusze z polskimi glosami (2020, red. E. Deptuchowa), Dwa łacińskie rozariusze z polskimi glosami. Rozariusz dominikański. Rozariusz wrocławski (2022, współautorzy: K. Jasińska, D. Kołodziej).
Tomasz Mika – profesor nauk humanistycznych, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, wiceprzewodniczący Komitetu Językoznawstwa PAN, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Zajmuje się polszczyzną średniowieczną, przede wszystkim jej składnią i stylem oraz metodologią badań historycznojęzykowych i edytorstwem tekstów dawnych. Jest autorem i współautorem licznych prac, wśród nich autorskich monografii o staropolskich tekstach: Maryja, Jezus, Bóg w „Rozmyślaniu przemyskim”: o nazywaniu osób (2002), „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu (2012) oraz współautorskich o staropolskiej składni: Składnia średniowiecznej polszczyzny. Część I: Konteksty – metody – tendencje (2015, współautorzy: Z. Krążyńska, A. Słoboda), Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie z perspektywy składniowej. Wybrane problemy badawcze (2015, współautor: A. Słoboda).
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 9
Liczba pobrań: 5