Historiozoficzny aspekt „Dzieła Boskiego albo Pieśni Wiednia wybawionego” Wespazjana Kochowskiego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEHistoriozoficzny aspekt „Dzieła Boskiego albo Pieśni Wiednia wybawionego” Wespazjana Kochowskiego
Data publikacji: 12.2023
Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2023, 2 (27) 2023, s. 63 - 74
https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.23.004.18956Autorzy
Historiozoficzny aspekt „Dzieła Boskiego albo Pieśni Wiednia wybawionego” Wespazjana Kochowskiego
The historiosophical aspect of The Work of God or Songs of Liberated Vienna by Wespazjan Kochowski
The historiosophical aspect of the work The Work of God or Songs of Liberated Vienna by Wespazjan Kochowski is visible already in its title. It is based on a providential interpretation of the history of the nation and the actions of its royal representatives. The victory over Turks at Vienna is perceived as the work of the Providence whose armed force is King John III Sobieski. The latter was made a knight of Christ who has a special mission to save Christian Europe from the Turkish invasion. He is perceived as an incarnation of one of the leaders of the first crusade, Godfrey of Bouillon, which results in recognizing the Polish army and allied forces as crusaders. The history of wars against pagans is revised in the historical reality of the 17th century. Kochowski interprets it in religious and moral terms. The grounds for this reasoning is the Sarmatians’ conviction about Poland being the bulwark of Christendom and its defensive role against the Turkish expansion.
Źródła
Kochowski W., Dzieło Boskie albo Pieśni Wiednia wybawionego i inszych transakcyjej wojny tureckiej w roku 1683 szczęśliwie rozpoczętej, [w:] idem, Utwory poetyckie. Wybór, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991, s. 315‒366.
Kochowski W., Liryka polskie w „Niepróżnującem próżnowaniu” napisane, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1869.
Kochowski W., Roczniki Polski. Klimakter czwarty (1669‒1673), wyd. L.A. Wierzbicki, Warszawa 2011.
Nidecki A.P., Trzy mowy gratulacyjne z okazji zwycięstwa nad Moskwicinami, oprac. B. Awianowicz, Warszawa 2016.
Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj królowie rodacy, wyd., oprac. i posłowie S. Nieznanowski, Warszawa 1980.
Opisanie potrzeby wiedeńskiej Anno Domini 1683, wyd. R. Montusiewicz, A. Maksym, „Akcent” 1983, nr 3(13), s. 7‒11.
Zimorowic J.B., Lwów, Rusi stolica, od Turków, Tatarów, Kozaków, Multanów roku M.D.C.L.X.X.I.I. oblężony, od Boga cudownie uratowany, przez Bartłomieja Zimorowica, konsula tegoż miasta opisany (Leopolis a Turcis, Tataris, Cosacis, Moldavis obsessa), [w:] idem, Historya miasta Lwowa, królestw Galicyi i Lodomeryi stolicy, z opisaniem dokładnem okolic i potróynego oblężenia, […] pracą M. Piwockiego […] przełożona i tegoż nakładem […] wydana, Lwów 1835.
Opracowania
Czubek J., Wespazjan z Kochowa Kochowski. Studium biograficzne, Kraków 1900.
Eustachiewicz M., Wstęp, [w:] W. Kochowski, Utwory poetyckie. Wybór, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991.
Kauer E., Sarmacka historiozofia w „Psalmodii polskiej” Wespazjana Kochowskiego, [w:] Wespazjan Kochowski w kręgu kultury literackiej, red. D. Chemperek, Lublin 2003, s. 105‒122.
Klimaszewski B., Jan III Sobieski w literaturze polskiej i zachodnioeuropejskiej XVII i XVIII wieku, Kraków 1983.
Kotarski E., Muza gdańska Janowi III 1673‒1696, Wrocław 1985.
Mazurkiewicz R., Pawlak W., Wprowadzenie do lektury, [w:] W. Kochowski, Ogród panieński, wyd., oprac. i wstęp R. Mazurkiewicz i W. Pawlak, Warszawa 2019.
Nieznanowski S., Barokowa poezja polityczna. Propozycje badawcze, [w:] idem, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989, s. 96‒123.
Nieznanowski S., Liryki Wespazjana Kochowskiego. Zarys problematyki, [w:] Wespazjan Kochowski w kręgu kultury literackiej, red. D. Chemperek, Lublin 2003, s. 11‒23.
Nieznanowski S., Matka Boska w poezji baroku i czasów saskich, [w:] idem, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989, s. 45‒72.
Obremski K., „Psalmodia polska”. Trzy studia nad poematem, Toruń 1995.
Pawlak W., Jakub Susza – zapomniany świadek i historiograf bitwy pod Beresteczkiem, [w:] Wojny, bitwy i potyczki w kulturze staropolskiej, red. W. Pawlak, M. Piskała, Warszawa 2011, s. 211‒235.
Śliziński J., Jan III Sobieski w literaturze narodów Europy, Warszawa 1979.
Trościńska M., Okolicznościowa poezja polityczna Wojciecha Stanisława Chrościńskiego, „Studia Filologiczne” 2001, t. 2, s. 157‒163.
Trościńska M., Sarmata tragiczny. Poetycki wizerunek Jana III Sobieskiego, „Kieleckie Studia Filologiczne” 2000, nr 14, s. 37‒50.
Wichowa M., Wespazjana Kochowskiego „Epistolae et scriptum «De censura»” – próba wyjaśnienia kłopotów poety z cenzurą podczas druku „Niepróżnującego próżnowania”, [w:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 7: Literatura, historia, język, red. P. Borek, M. Olma, Kraków 2017, s. 89‒104.
Netografia
Jan III Sobieski, Listy do Marysieńki (Marii Kazimiery D’Arquien), s. 287, http://biblioteka.kijowski.pl/sobieski%20jan%20iii/listy%20do%20mar%20sie%F1ki.pdf [dostęp: 13.06.2023].
Wojciechowska A., In hoc signo vinces, https://www.wilanowpalac.pl/in_hoc_signo_vinces_pod_tym_znakiem_zwyciezysz.html [dostęp: 13.06.2023].
Informacje: Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2023, 2 (27) 2023, s. 63 - 74
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Historiozoficzny aspekt „Dzieła Boskiego albo Pieśni Wiednia wybawionego” Wespazjana Kochowskiego
The historiosophical aspect of The Work of God or Songs of Liberated Vienna by Wespazjan Kochowski
Uniwersytet Rzeszowski, Aleja Rejtana 16c 35-959 Rzeszów
Publikacja: 12.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC-BY-NC-SA
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 159
Liczba pobrań: 166