Przyczynek do dziejów Władysławy Spiżewskiej, wyemancypowanej pionierki bydgoskiej fotografii zawodowej

Katarzyna Gębarowska

Przyczynek do dziejów Władysławy Spiżewskiej, wyemancypowanej pionierki bydgoskiej fotografii zawodowej

Data publikacji: 20.12.2017

Przegląd Kulturoznawczy, 2017, Numer 4 (34), s. 491-509

https://doi.org/10.4467/20843860PK.17.033.8200

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

Tytuły

Przyczynek do dziejów Władysławy Spiżewskiej, wyemancypowanej pionierki bydgoskiej fotografii zawodowej

Abstrakt

In partitioned Poland, as in Western Europe and America, women were involved in photography soon after its invention, although their number in the 19th century was small. At the turn of the twentieth century, women worked mainly in family-owned photographic businesses and only a few established their own studios. Władysława Spiżewska was one such exception. Spiżewska was the first Polish woman who opened her own photographic studio in 1917/1918 in Bydgoszcz, then known to be part of Prussia. The main focus of this article is to tell the story of this heroic woman, whose history and achievements have been utterly forgotten. Even though photography was an emancipated medium, women were seldom chronicled in the traditional canon of art history written by men. This study results from extensive research conducted by the author on Bydgoszcz female photographers before the Second World War. The article presents a brief history of the Margraf family, from which Spiżewska originated. It also describes the peculiarity of the Bydgoszcz market of photographic services during the turbulent years of gaining independence in the 1920s, as well as photographic techniques popular at that time. The author of the article takes the reader through the life of Władysława Spiżewska – from birth, two marriages (including one with her student twenty years her junior), the difficulties related to the running of the studio, through to the closing of her business in Bydgoszcz and emigrating to South America.

Słowa kluczowe

Władysława Spiżewska, professional photography, Bydgoszcz, women emancipatory process, female pioneers of photography, Germans and Poles in Bydgoszcz

Bibliografia

Pobierz bibliografię

„Dziennik Bydgoski” 1919, nr 190 (20).

„Dziennik Bydgoski” 1922, nr 77.

„Dziennik Bydgoski” 1924, nr 66.

„Gazeta Bydgoska”, 22.03.1924, R. 3.

Adress- und Geschäfts- Handbuch der Stadt Posen 1894,http://www.wbc.poznan.pl/Content/269583/index.djvu(dostęp: 5.07.2016).

Adressbuch nebst Allgemeinem Geschäfts-Anzeiger von Bromberg mit Vororten für das Jahr 1915: Auf Grund amtlicher und privater Unterlagen, http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication?id=19542&from=&dirids=1&tab=1&lp=4&QI= (dostęp: 5.07.2016).

Adressbuchnebst Allgemeinem Geschäfts-Anzeiger von Bromberg und dessen Vororten auf das Jahr 1893: Auf Grund amtlicher und privater Unterlagen, http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication?id=19542&from=&dirids=1&tab=1&lp=4&QI= (dostęp: 5.07.2016).

Akt małżeństwa Józefa Mieczysława Popka i Władysławy Joanny Spiżewskiej, Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy, 1922, nr akt 202.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, akta budowlane miasta Bydgoszczy, sygn. 6632-6634, sygn. 3924.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Izba Rzemieślnicza w Bydgoszczy, sygn. 35. Egzaminy czeladnicze fotografów w Bydgoszczy, 1904–1930.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Rejestry handlowe, żeglugowe, stowarzyszeń i spółdzielni Sądu Powiatowego w Bydgoszczy, sygn. 3449.

Bydgoszcz – studium historyczno-konserwatorskie, t. VIII: Śródmieście, cz. 1, red. E. Okoń, Bydgoszcz 1933.

Deutschland, Preußen, Brandenburg und Posen, Kirchenbuchduplikate 1794–1874, database with images,FamilySearch, https://familysearch.org/ark:/61903/1:1:J3N7-78Y: (dostęp: 20.06.2016).

Die Ablösung der Forstberichtigungen des Lehnschulzengutsbesitzers Julius Margraf zu Altenhof /Stary Dwór/, Zespół: 53/291/0 Rejencja w Poznaniu, Seria: 3.6 Urzędy dominalne Stary Dwór, pow. Międzyrzecz,Jednostka: 546, Archiwum Państwowe w Poznaniu.

Harasym Z., Zakład fotograficzny w XIX wieku, w: idem, Ze starego albumu. O dawnych fotografiach carte de visite i cabinet portrait, Wydawnictwo BOSZ, Olszanica 2010.

Historia Bydgoszczy, t. 1:Do roku 1920, red. nauk. M. Biskup, PWN, Warszawa–Poznań 1991.

Hojka Z., Fotografia w Bydgoszczy 1860–1939, „Bydgoski Rocznik Muzealny” 2011, nr 2.

http://archiwum.allegro.pl/oferta/bentkowski-1875-lewice-haza-radlic-miedzyrzecz-i5966700573.html (dostęp: 20.06.2016).

Indeks osobowy Kartoteki ewidencji ludności Miasta Poznania z lat 1870–1931.

Książka adresowa Miasta Bydgoszczy: 1928 oraz 1936/37.

Ogłoszenie Komitetu Wyborczego Prowincyonalnego na W. Księstwo Poznańskie z dnia 3 I 1875 roku, „Wiarus”, 5.01.1875, nr 1.

Romaniuk M., Polacy i Niemcy w Bydgoszczy w latach 1920–1945, w: Polacy i Niemcy w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2006.

Szalow R., Atelier fotograficzne i fotografowie działający w Poznaniu przed 1918 rokiem, w: Kronika Miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie Poznania, Poznań 2011.

Urząd Stanu Cywilnego w Bydgoszczy, Skrócony odpis aktu małżeństwa Władysławy Spiżewskiej i Józefa Popka, nr 469, 1922.

Władysław Bentkowski – żołnierz, działacz społeczny, dziennikarz, http://archiwum.nina.gov.pl/film/wladyslaw-bentkowski-zolnierz-dzialacz-spoleczny-dziennikarz (dostęp: 20.06.2016).

Informacje

Informacje: Przegląd Kulturoznawczy, 2017, Numer 4 (34), s. 491-509

DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.17.033.8200

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Przyczynek do dziejów Władysławy Spiżewskiej, wyemancypowanej pionierki bydgoskiej fotografii zawodowej

Angielski:

A contribution to Władysława Spiżewska – a pioneer of female professional photography in Bydgoszcz

Autorzy

Katarzyna Gębarowska

Instytut Sztuki PAN

Publikacja: 20.12.2017

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Katarzyna Gębarowska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1575

Liczba pobrań: 1753

<p> Przyczynek do dziejów Władysławy Spiżewskiej, wyemancypowanej pionierki bydgoskiej fotografii zawodowej</p>

Pobierz xml