FAQ

Antycypacja i wyobraźnia. Tekstowa „przyszła Polska”

Data publikacji: 03.2023

Przegląd Kulturoznawczy, 2023, Numer 1 (55) Kulturowe emancypacje i transgresje, s. 84 - 100

https://doi.org/10.4467/20843860PK.23.006.17849

Autorzy

Justyna Tabaszewska
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
https://orcid.org/0000-0001-9077-8817 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Antycypacja i wyobraźnia. Tekstowa „przyszła Polska”

Abstrakt

The starting point of the article is an analysis of the volume PL +50 (2004), edited by Jacek Dukaj and the short stories by Łukasz Orbitowski: Nadchodzi and Popiel Armeńczyk (2017). The interpretation of those alternate stories is used as a point of departure for posing a broader question regarding the social and cultural functions of constructing a coherent imaginations regarding the future. Particular attention is paid to the dominance of negative visions of the future and the dangers of describing what is yet to come in overly optimistic colors. The article combines the methodology arising from the analysis of alternative histories, affect studies and memory studies to indicate that theory of premediation (Richard Grusin, 2010) can be especially useful in order to explain the positive social impact of negative visions of the future. Premediating threatening future can be – as indicated for example by B. Hirst and M. Topcu – the first step towards improving the present.

Bibliografia

Ahmed S., The Promise of Happiness, Duke University Press, Durham 2010.

Assmann A., Cultural Memory and Western Civilization, Cambridge University Press, Cambridge 2011.

Assmann A., Is Time Out of Joint: On the Rise and Fall of the Modern Time Regime, przeł. S. Clift, Cornell University Press, Ithaca 2020.

Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015.

Atwood M., Opowieść podręcznej, przeł. P. Lipszyc, Wielka Litera, Warszawa 2020.

Berlant L., Cruel Optimism, Duke University Press, Durham 2011.

Borowski M., Otwieranie utopii [w:] E. Bal, K. Wojnowski (red.), Bądźmy w kontakcie!: strefy kontaktu jako narzędzia rozpoznawania współczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020.

Crownshaw R., Kilby J., Rowland A. (red.), The Future of Memory, Berghahn Books, New York 2014.

Dukaj J., Czarne oceany, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016.

Dukaj J., Lód, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.

Dukaj J. (red.), PL + 50. Historie przyszłości, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.

Dukaj J., Xavras Wyżryn i inne fikcje narodowe, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.

Erll A., Rigney A. (red.), Mediation, Remediation, and the Dynamics of Cultural Memory, De Gruyter, Berlin 2012.

Geertz C., O gatunkach zmąconych (Nowe konfiguracje myśli społecznej), przeł. Z. Łapiński, "Teksty Drugie" 1990, nr 2, s. 113-130.

Górecka M., Narodowe imaginarium. Historie alternatywne jako obszar artykułowania pamięci kulturowej (szkic metodologiczny), "Acta Humana" 2014, nr 5, s. 37-49.

Górecka M., Przeszłość ideologicznie zaprojektowana. Historie alternatywne w służbie prawicowej utopii, "Estetyka i Krytyka" 2014, nr 35, s. 11-28.

Grusin R., Premediation: Affect and Mediality After 9/11, Springer, London 2010.

Huxley A., Nowy wspaniały świat, przeł. B. Baran, Muza, Warszawa 2008.

Kobielska M., Polska kultura pamięci w XXI wieku: dominanty, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2016.

Lemann N., Historie alternatywne i steampunk w literaturze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019.

Maj K.M., Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych, Universitas, Kraków 2015.

Maj K.M., Światy władców logosu. O dystopii w narracjach literackich [w:] W. Biegluk-Leś, S. Borowska-Szerszun, E. Feldman-Kołodziejczuk (red.), Fantastyka a realizm, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2019.

Massumi B., Ontopower: War, Powers, and the State of Perception, Duke University Press, Durham 2015.

Orbitowski Ł., Nachodzi, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017.

Orbitowski Ł., Ogień. Widowisko historyczno-fantastyczne, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012.

Parowski M., Burza. Ucieczka z Warszawy '40, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013.

Rosenfeld G., Why Do We Ask “What If?": Reflections on the Function of Alternate History, "History and Theory" 2002, t. 41 (4), s. 90-103.

Roth P., Spisek przeciwko Ameryce, przeł. J. Kozak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016.

Singels K., Alternate History. Playing with Contingency and Necessity, De Gruyter, Berlin 2013.

Sugiera M., Praktyki kontrfaktyczne w narracjach naukowych i fikcjonalnych, "Teksty Drugie" 2017, nr 1, s. 176-185.

Szpunar K., Szpunar P., Collective Future Thought: Concept, Function and Implications for Collective Memory Studies, "Memory Studies" 2016, nr 9, s. 376-389.

Tabaszewska J., Pamięć afektywna. Dynamika polskiej pamięci po roku 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2022.

Tomczok P., Opowiadanie historii Polski - całkiem inaczej, "artPAPIER" 2009, nr 14, http://www.artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=88&artykul=2034 (dostęp: 23.02.

2022).

Topcu M.N., Hirst W., Remembering a Nation's Past to Imagine its Future: The Role of Event Specificity, Phenomenology, Valence, and Perceived Agency, "Journal of Experimental Psychology" 2022, t. 46 (3), s. 563-579.

Wąsowicz M., Polska niezwyciężona. Alternatywne historie II wojny światowej w polskich historiach alternatywnych [w:] K. Olkusz, K.M. Maj (red.), Narracje fantastyczne, Facta Ficta, Kraków 2017.

Wolski M., Mocarstwo, Zysk i Spółka, Poznań 2012.

Wolski M., Wallenrod, Zysk i Spółka, Poznań 2012.

Informacje

Informacje: Przegląd Kulturoznawczy, 2023, Numer 1 (55) Kulturowe emancypacje i transgresje, s. 84 - 100

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Antycypacja i wyobraźnia. Tekstowa „przyszła Polska”

Angielski:

Anticipation and Imagination. Textual Visions of the “Future Poland”

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-9077-8817

Justyna Tabaszewska
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
https://orcid.org/0000-0001-9077-8817 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Publikacja: 03.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Justyna Tabaszewska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 484

Liczba pobrań: 248

<p> Antycypacja i wyobraźnia. Tekstowa „przyszła Polska”</p>