Ochrona informacji niejawnych w USA. Wybrane regulacje karne i administracyjne

Rafał Wądołowski

Ochrona informacji niejawnych w USA. Wybrane regulacje karne i administracyjne

Data publikacji: 17.11.2021

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2021, Numer 25 (13), s. 146 - 182

https://doi.org/10.4467/20801335PBW.21.025.14302

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Ochrona informacji niejawnych w USA. Wybrane regulacje karne i administracyjne

Abstrakt

Protection of classified information in the USA. Selected penal and administrative regulations

The article discusses the administrative regulations regarding the classified information protection system in the USA. Moreover, it presents the effective penal code provisions directed against the disclosure of classified information in the USA and their interpretations. What is more, the paper presents the administrative provisions regulating the procedure for carrying out security background investigation of public administration officials in order to issue a security clearance which grants them access to classified information. Further, the reasons for the classification of information and its protection with an adequate classification clause are explained. On the basis of the analysis of US regulations, a conclusion is drawn that Polish legislation does not include a justification for depositaries of secrets who disclose classified information (without obtaining the affirmation from the authorities specified by law) to prosecute the perpetrators of crimes. This could be the basis to formulate postulates de lege ferenda. It should be noted that the article does not exhaust the topic, but only indicates selected issues of the protection system of classified information in the USA. Initiated study can be used to carry out in-depth comparative research in this field in the future.

Keywords: penal code, disclosure, classified information, verifying screening, security background investigation, security clearance, counterintelligence.

Abstrakt: W artykule omówiono regulacje administracyjne związane z organizacją systemu ochrony informacji niejawnych, a także przedstawiono przepisy karne dotyczące ujawniania informacji niejawnych obowiązujące w USA wraz z ich interpretacją. Omówiono również przepisy administracyjne regulujące procedurę realizacji postępowań sprawdzających wobec urzędników administracji publicznej w celu wydania poświadczenia bezpieczeństwa umożliwiającego dostęp do informacji niejawnych. Ponadto wskazano przesłanki klasyfikacji informacji i obejmowania ich ochroną adekwatnej klauzuli niejawności. Na podstawie analizy przepisów USA między innymi sformułowano wniosek, że polskie ustawodawstwo nie obejmuje kontratypu, który uwalniałby od odpowiedzialności karnej depozytariuszy tajemnic przekazujących informacje niejawne (bez uzyskiwania zgody określonych prawem organów) w celu ścigania sprawców przestępstw. Powyższe może być podstawą legislacyjnego postulatu de lege ferenda, przy uwzględnieniu adekwatnych regulacji prawnych USA.
Należy zaznaczyć, że artykuł nie wyczerpuje poruszanego tematu, a jedynie wskazuje wybrane zagadnienia ochrony informacji niejawnych USA. Może to zostać wykorzystane do przeprowadzenia w przyszłości pogłębionych badań komparatystycznych dotyczących przedmiotowego zagadnienia.

Słowa kluczowe

postępowanie sprawdzające, poświadczenie bezpieczeństwa, kontrwywiad., kodeks karny, ujawnienie tajemnicy, informacje niejawne

penal code, disclosure, classified information, verifying screening, security background investigation, security clearance, counterintelligence.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Abel J., Do you have to keep the Government’s secrets? Retroactively Classified Documents, the First Amendment, and the Power To Make Secrets Out of the Public Record, „University of Pennsylwania Law Review” 2015, nr 4, s. 1037–1098.

Bochentyn A., Dopuszczalność dowodu z opinii biegłego na okoliczność treści prawa krajowego i europejskiego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym, w: Dziesięć lat polskich doświadczeń w Unii Europejskiej. Problemy prawnoadministracyjne, t. 2, J. Sługocki (red.), Wrocław 2014, Presscom, s. 359–375.

Borowicz J., Przetwarzanie informacji niejawnych w stosunkach pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011, nr 7, s. 23–33.

Chromicka D., Struktura regulacji ochrony informacji niejawnych, w: Jawność i jej ograniczenia, t. 4: Struktura tajemnic, A. Gryszczyńska (red.), Warszawa 2016, C.H. Beck, s. 233–255.

Dębski R., O przepisach blankietowych w prawie karnym. Uwagi wprowadzające, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1991, nr 47, s. 17–45.

Elsea J.K., The Protection of Classified Information: The Legal Framework, Washington 2017, Library of Congress, Congressional Research Service.

Kitrosser H., Leak prosecutions and first amendment: New developments and a closer look at the feasibility of protecting leakers, „William and Mary Law Review” 2015, nr 4, s. 1221–1277.

Leciak M., Karnoprawna ochrona informacji niejawnych, Toruń 2012, TNOiK – Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania „Dom Organizatora”.

Lewandowski K., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji w świetle rozdziału XXXIII Kodeksu karnego, orzecznictwa doktryny, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2010, nr 3, s. 61–76.

Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, Warszawa 2016, C.H. Beck.

Jawność i jej ograniczenia, t. 11: Standardy europejskie, C. Mik (red.), rozdz. 8: Analiza pojmowania i działania zasady jawności oraz jej ograniczeń z perspektywy prawa Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 2016, C.H. Beck, s. 251–280.

Pułło A., Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 2002, Wydawnictwo Sejmowe. Taber A.M., Information control: making secrets nad keeping them safe, „Arizona Law Review” 2015, nr 2, s. 581–607.

Zalewski W., Przestępca „niepoprawny” – jako problem polityki kryminalnej, Gdańsk 2010, ARCHE.

Akty prawne

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (DzU z 1997 r. nr 78 poz. 483, ze zm.).

Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o wzmocnionej współpracy obronnej, podpisana w Warszawie dnia 15 sierpnia 2020 r. (DzU z 2020 r. poz. 2153).

Memorandum o porozumieniu między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o wzajemności w ramach zamówień obronnych, podpisane w Waszyngtonie dnia 27 sierpnia 2011 r. oraz w Warszawie dnia 8 września 2011 r. (DzU z 2012 r. poz. 975).

Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisana w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 r. (DzU z 2009 r. nr 46 poz. 374).

Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie środków bezpieczeństwa służących ochronie informacji niejawnych w sferze wojskowej z dnia 8 marca 2007 r. (DzU z 2007 r. nr 224 poz. 1658).

Protokół dodatkowy między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisany w Brukseli dnia 12 stycznia 2004 r., do Traktatu o stosunkach handlowych i gospodarczych między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, sporządzonego w Waszyngtonie dnia 21 marca 1990 r. (DzU z 2005 r. nr 3 poz. 14).

Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, oraz towarzyszących Uzgodnień Końcowych, podpisanych dnia 7 października 2014 r. w Warszawie (DzU z 2015 r. poz. 686).

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (t.j.: DzU z 2019 r. poz. 742).

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: DzU z 2019 r. poz. 2325, ze zm.).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 2176).

Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (t.j.: DzU z 2021 r. poz. 177).

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: DzU z 2021 r. poz. 735).

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (DzU z 2016 r. poz. 283).

Amerykańskie akty prawne

Constitution of the United States of America, House of Representatives, doc. No 110 – 50, 110th Congress.

Classified Information Protection Act of 2016, nr H.R. 6034 –14th, projekt ustawy.

Whistleblower Protection Enhancement Act of 2012, United States Code, Title 5, § 7211.

Intelligence Reform and Terrorism Prevention Act of 2004, United States Code, Title 50, § 401.

Critical Infrastructure Information Act of 2002, United States Code, Title 6, § 2135.

Whistleblower Protection Act of 1989, United States Code, Title 5, § 1201.

Intelligence Identities Protection Act of 1982, United States Code, Title 50, § 401.

Classified Information Procedures Act of 1980, United States Code, Title 18, Appendix III.

Freedom of Information Act of 1966, United States Code, Title 5, § 552.

Atomic Energy Act of 1954, United States Code, Title 42, § 1801.

Espionage Act of 1917, United States Code, Title 18, § 792.

Code of Federal Regulations, Title 18, Chapter I, Part 17, Subpart A, Section 17.13.

Code of Federal Regulations, Title 12, Chapter X, Part 1070, Subpart B, Section 1070, 1301.

United States Code, Title 18, Part I, Chapter 37, § 798.

United States Code, Title 18, Part 1, Chapter 93.

United States Code, Title 18, Part I, § 1924.

Zarządzenia wykonawcze prezydenta USA

The President Executive Order 13741 of 2016, Amending Executive Order 13467 To Establish the Roles and Responsibilities of the National Background Investigations Bureau and Related Matters.

Presidential Policy Directive/PPD-19, Protecting Whistleblowers with Access to Classified Information, October 10, 2012.

The President Executive Order 13587 of 2011, Structural Reforms to Improve the Security of Classified Networks and the Responsible Sharing nad Safeguarding of Classified Information.

The President Executive Order 13526 of 2009, Classified National Security Information.

The President Executive Order 13470 of 2008, United States Intelligence Activities.

The President Executive Order 13467 of 2008, Reforming Processes Related to Suitability for Government Employment, Fitness for Contractor Employees, and Eligibility for Access to Classified National Security Information.

The President Executive Order 12968 of 1995, Access to Classified Information.

The President Executive Order 12958 of 1995, Classified National Security Information.

The President Executive Order 12333 of 1981, United States Intelligence Activities.

The President Executive Order 12065 of 1978, National Security Information.

Informacje

Informacje: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2021, Numer 25 (13), s. 146 - 182

DOI: https://doi.org/10.4467/20801335PBW.21.025.14302

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Ochrona informacji niejawnych w USA. Wybrane regulacje karne i administracyjne

Angielski:

Protection of classified information in the USA. Selected penal and administrative regulations

Autorzy

Rafał Wądołowski

https://orcid.org/0000-0003-0601-1213

Publikacja: 17.11.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Rafał Wądołowski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 865

Liczba pobrań: 953

<p> Ochrona informacji niejawnych w USA. Wybrane regulacje karne i administracyjne</p>

Pobierz xml