Globusy z zabytkowych tapiserii – stylizacja czy realistyczne przedstawienie
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEGlobusy z zabytkowych tapiserii – stylizacja czy realistyczne przedstawienie
Data publikacji: 2023
Opuscula Musealia, Volume 29 (2022), Volume 29, s. 107 - 157
https://doi.org/10.4467/20843852.OM.22.007.18101Autorzy
Globusy z zabytkowych tapiserii – stylizacja czy realistyczne przedstawienie
Scientific instruments, including globes, rarely appear on tapestries. Their images are complex, posing many problems in their creation, both at the design and execution stages. The difficulty is not only the globe, but also the cartographic drawing itself. Early manuscript globes were unique objects. It was not until the 16th century that their maps began to be printed in the form of copperplates. This made globes more common. Therefore, in the 17th or 18th century, weavers could rely not only on a drawing of the object, but also on their own idea of what a globe looked like.
Seventeen tapisseries were found, with 19 representations of globes, of which more than half (11 pieces) are globes of the Earth. In only two cases is the map depicted correctly; in another two, the image refers to a real map. In the case of celestial globes, almost all iconographies have correctly rendered constellations, although the number of constellations is significantly reduced, probably to improve the legibility of the drawing. The images of the globes have been used in a symbolic sense, with only three copies depicting real Earth models. All globes appear in the composition in the context of an attribute or symbol rather than as independently portrayed objects.
Amensalowa Z., Globus Marcina Bylicy z Olkusza i mapy nieba na wschodzie i zachodzie, Wrocław 1959.
Baldass L., Die Entwicklung des Bernart van Orley, „Jahrbuch der kunsthistorischen Sammlungen des allerhöchsten Kaiserhauses (Jahrbuch der kunsthistorischen Sammlungen in Wien)” 1944, vol. 13, s. 141–191.
Bellier de La Chavignerie É., Auvray L., Belin Jean [Baptiste de Fontenay] [w:] Dictionnaire général des artistes de l’école française depuis l’origine des arts du dessin jusqu’à nos jours: Architectes, peintres, sculpteurs, graveurs et lithographes, vol. 1, Paris 1882.
Bochnak A., Makaty marszałka Francji Franciszka de Créqui księcia de Lesdiguièrr, „Przemysł–Rzemiosło–Sztuka” 1923, nr 3 (3).
Bremer-David Ch., Six tapestrier from L`Histoire de l`empereur de la Chine [w:] Ch. Bremer-David,
French tapestries and textiles in the J. Paul Getty Museum, Los Angeles 1997, s. 80–97.
Bryan M., Walter Armstrong; Robert Edmund Graves [w:] Dictionary of painters and engravers, biographical and critical, red. R. E. Graves, vol. 2: L–Z, London 1889, s. 673.
Bud R., Warner D.J., Instruments of sciences: An historical encyclopedia, New York 1997.
Campbell T.P., European tapestry production and patronage: 1600–1800, Metropolitan Museum of Art, New York 2003, https://www.metmuseum.org/toah/hd/tapb/hd_tapb.htm [dostęp: 14.03.2023].
Campbell T.P., Tapestry in the Renaissance: Art and magnificence, New York 2006.
Campbell T.P., Bertrand P.-F., Bapasola J., Tapestry in the baroque: Threads of splendor, New York 2007.
Carretero C.H., San Pablo y san Bernabé en Lystra, https://www.patrimonionacional.es/colecciones-reales/textiles-y-tapiceria/san-pablo-y-san-bernabe-en-lystra [dostęp: 14.03.2023].
Decker E., Globes at Greenwich: A catalogue of the globes and armillary spheres in the National Maritime Museum, Oxford 1999.
Decrossas M., Jean Lemoyne, de Paris (1638–1713). Émule ou précurseur du „style Berain” [w:] Ornements. XVe–XIXe siècles, red. M. Decrossas, L. Fléjou, Paris 2014, s. 162–175.
Delmarcel G., Flemish tapestry from the 15th to the 18th century, Brussels 1999.
Evans M., Browne C., Raphael: Cartoons and tapestries for the Sistine Chapel (katalog London, Victoria and Albert Museum, 8 September–24 October 2010) London 2010.
Farquhar M., Biographical catalogue of the principal Italian painters, red. R.N. Wornum, London 1855.
Fraile A. R., Matematicas en los tapices, „Jornadas sobre el Aprendiaje y la Ensenanza de las Matematicas (JAEM)” 2015, t. 17 (6), https://mateturismo.files.wordpress.com [dostęp: 14.03.2023].
Gady B., L’ascension de Charles Le Brun. Liens sociaux et production artistique, Paris 2011.
Göbel H., Wandteppiche, part I. Die Niederlande, t. 1, Lipsk 1923.
Graves R.E., Monnoyer, Jean Baptiste [w:] Słownik biografii narodowej, red. S.W. Lee, t. 38, London 1894.
Hennel-Bernasikowa M., Arrasy króla Zygmunta Augusta, Kraków 2013.
Hewitt J., The terrestrial sphere of ‘The Spheres’ tapestries, „The Globe” 2017, vol. 81, s. 21–36.
Huysmans A., van Damme J., Van de Velde C. et al., Cornelis Floris (1514–1575) beeldhouwer, architect, ontwerper, Brussels 1996.
Junquera P., Herrero C., Catálogo de Tapices del Patrimonio Nacional, t. 1: Siglo XVI, Madrid 1986, s. 100–104.
Malraux A., Charles Le Brun, 1619 – 1690: peintre et dessinateur (katalog), Wersal 1963.
Niekrasz C.C., Woven theatres of nature: Flemish tapestry and natural history 1550–1600, Evanston, Illinois, 2007, https://www.proquest.com/openview/8ee76d7f68b95c56e6a21f1e5c9f5a39/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750 [dostęp: 14.03.2023].
Ortiz A.D., Carretero C.H., Godoy J.-A., Resplendence of the Spanish monarchy: Renaissance tapestries and armor from the patrimonio nacional, New York 1992.
Ozga M., Arras z Monogramem Zygmunta Augusta i Globusem, Wirtualne Muzea Małopolski 2019, https://muzea.malopolska.pl/pl/lista-obiektow/1066 [dostęp: 14.03.2023].
Schéle S., Cornelis Bos, A study of the origins of the Netherlands grotesque (katalog), Sztokholm 1965.
Sławińska J., Makata z herbem Crequier [w:] Piękno darowane. Dzieła ofiarowane Uniwersytetowi Jagiellońskiemu w zbiorach Collegium Maius, red. J. Pollesch, M. Zdanek, Kraków 2014, s. 237.
Sławińska J., Makata z personifikacją Ziemi, Wirtualne Muzea Małopolski 2020, https://muzea.malopolska.pl/pl/lista-obiektow/2862 [dostęp: 14.03.2023].
Standen E.A., The story of the Emperor of China: A Beauvais Tapestry series, „Metropolitan Museum Journal” 1973, vol. 11, s. 103–117.
Tapisserie de haute-lisse des Gobelins [w:] L’Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, Supplément, red. D. Diderot, J. d’Alembert, t. 9, Paris 1765, https://quod.lib.umich.edu/d/did/terms.html [dostęp: 14.03.2023].
van der Coelen P., Bos C., Where did he go? Some new discoveries and hypotheses about a sixteenth-century engraver and publisher, „Etherlands Quarterly for the History of Art” 1995, vol. 23 (2/3), s. 119–146.
Van der Krogt P., Globi Neerlandici: The production of globes in the Low Countries, Utrecht 1993.
Van der Krogt P., Old globes in the Netherlands a catalogue of terrestrial and celestial globes made prior to 1850 and preserved in Dutch Collections, Utrecht 1984.
Véron-Denise D., “Vertumne et Pomone” à la Banque de France: nouvelles précisions sur une tenture brodée du comte de Toulouse, „le Bulletin de la Société de l’histoire de l’art français” 2005 (publ. 2007), s. 83–100, https://www.patrimonionacional.es/colecciones-reales/textiles-y-tapiceria/san-pablo-y-san-bernabe-en-lystra [dostęp: 14.03.2023].
Véron-Denise D., Vittet M.J., Versailles, les broderies de Saint-Joseph et Jean Lemoyne le Lorrain, „Versalia. Revue de la Société des Amis de Versailles” 2008, vol. 11, s. 55–84.
Willers J., Globus Behaima – dzieje i znaczenie. Życie i twórczość Marcina Behaima, Kraków 1993.
Netografia
1st DIBS, https://www.1stdibs.com [dostęp: 14.03.2023].
Banque de France, https://www.banque-france.fr/en/banque-de-france/heritage/lhotel-de-toulouse-three-successive-owners/louis-alexandre-de-bourbon-count-toulouse [dostęp: 14.03.2023].
Digital Public Library of America, https://dp.la/item/f9038192eb1703f5ee92fc527795e9ef [dostęp: 14.03.2023].
Encyklopedia on-line, Treccani, https://www.treccani.it/enciclopedia [dostęp: 14.03.2023].
Fundacja Banku Santander, https://www.fundacionbancosantander.com/es/cultura/arte/coleccion-banco-santander [dostęp: 14.03.2023].
J. Paul Getty Muzeum, New York, https://www.getty.edu/art/collection/object/103QSJ#full-artwork-details [dostęp: 14.03.2023].
Metropolitan Muzeum w Nowym Jorku, https://www.metmuseum.org/art/collection/ [dostęp: 14.03.2023].
Muzea Brugii, https://collectie.museabrugge.be/en/collection [dostęp: 14.03.2023].
Muzeum Ermitaż, Petersburg, https://www.hermitagemuseum.org [dostęp: 14.03.2023].
Muzeum Historii Nauki, Oxford, https://hsm.ox.ac.uk/collections-online [dostęp: 14.03.2023].
Muzeum Luwru, Paryż, https://fdlux.lu/fr [dostęp: 14.03.2023].
NGA Systematic Catalogue, National Gallery of Art, New York, https://www.nga.gov/collection/artist-info.1923.html [dostęp: 14.03.2023].
Patrimonio Nationale, Hiszpania, https://www.patrimonionacional.es/colecciones-reales/textiles-y-tapiceria [dostęp: 14.03.2023].
Philadephia Museum of Art, Filadelfia, https://philamuseum.org/collection [dostęp: 14.03.2023].
The Royal Collection, Londyn, https://www.rct.uk/collection [dostęp: 14.03.2023].
Turismo Matematico, https://mateturismo.wordpress.com [dostęp: 14.03.2023].
Wirtualne Muzea Małopolski, https://muzea.malopolska.pl/ [dostęp: 14.03.2023].
Informacje: Opuscula Musealia, Volume 29 (2022), Volume 29, s. 107 - 157
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Globusy z zabytkowych tapiserii – stylizacja czy realistyczne przedstawienie
Globes from antique tapestries: stylisation or realistic representation
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Jagiellońska 15, 31-010 Kraków
Publikacja: 2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 377
Liczba pobrań: 223