Zapomnienie jako utrata tożsamości w powieściach „Cień księdza Piotra” oraz „Ja za wodą, ty za wodą” Danuty Mostwin

Alexandra  Stavros

Zapomnienie jako utrata tożsamości w powieściach „Cień księdza Piotra” oraz „Ja za wodą, ty za wodą” Danuty Mostwin

Data publikacji: 09.11.2022

Kultura Słowian, 2022, Tom XVIII, s. 329 - 342

https://doi.org/10.4467/25439561KSR.22.026.16378

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Zapomnienie jako utrata tożsamości w powieściach „Cień księdza Piotra” oraz „Ja za wodą, ty za wodą” Danuty Mostwin

Abstrakt

Danuta Mostwin jest znana w świecie akademickim i literackim jako propagatorka swojej autorskiej koncepcji trzeciej wartości, czyli idealnego modelu tożsamości emigranta. Jedną z przeszkód na drodze ku temu stanowi równowagi jest pokusa odrzucenia i zapomnienia swojego dziedzictwa i pierwotnych ideałów wyniesionych z ojczyzny, przedstawionych przez Mostwin w Cieniu księdza Piotra. Przez kreowanie bohaterów, którzy są literackim odzwierciedleniem historii jej pacjentów, Mostwin ostrzega przed tym zagrożeniem, które w krańcowych przypadkach prowadzi do całkowitej dezintegracji osobowości, depresji i innych chorób psychicznych. Skutki wypływające z przyzwolenia jednostki na zapomnienie autorka artykułu próbuje zobrazować na przykładzie bohaterów Mostwin z powieści Ja za wodą, ty za wodą.

Danuta Mostwin is known in the academic and literary world for promoting her original concept of third value, i.e. the ideal model of the migrant’s identity. One of the obstacles on the way to reach this equilibrium is the temptation to reject the migrant’s heritage and the original values embraced in one’s homeland, depicted by Mostwin in Father Peter’s Shadow, and to let them fade into oblivion. By creating protagonists who reflect the life stories of her patients, Mostwin warns against this hazard, which in extreme cases leads to complete personality disintegration, depression and other mental illnesses. The author of the article tries to illustrate the consequences arising from the individual’s consent to oblivion, using as an example Mostwin’s characters from the novel You and I on the Other Side of the Water.

Słowa kluczowe

trzecia wartość, zapomnienie, tożsamość emigranta, Danuta Mostwin

oblivion, migrant identity, Danuta Mostwin, the third value

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Ankersmit F., Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii [Narration, Representation, Experience. Studies in Theory of Historiography], trans. E. Domańska, Kraków, Universitas, 2004, 454 pp.

Banasiak B., (Aktywne) zapomnienie [Active Oblivion]. Available at: http://nietzsche.ph-f.org/teksty/bb_zapomnienie.pdf [accessed: 21.05.2022.].

Deleuze G., Nietzsche i filozofia [Nietzsche and Philosophy], Warszawa, Wydawnictwo Spacja i Pavo, 1993, 220 pp.

Drwięga M., Paula Ricoeura spotkania z psychoanalizą [Paul Ricoeur’s Encounter with Psychoanalysis], “Kwartalnik Filozoficzny”, PAU, 2013, vol. XLI, no. 4, pp. 117-129.

Dudek A., Kategoria pamięci w nauczaniu Jana Pawła II [The Category of Memory in the Teaching of John Paul I], [in:] Dziedzictwo chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu – między pamięcią a oczekiwaniem [The Heritage of Christian East and West – Between Memory and Expectation], U. Cierniak, J. Grabowski (Eds.), Częstochowa, Instytut Filologii Obcych Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 2006, pp. 639-648.

Hoffman E., Lost in Translation, London, Vintage Books, 1998, 280 pp.

Jakubowski P., Pułapki tożsamości. Między narracją a literaturą [Identity Traps. Between Narration and Literature], Kraków, Universitas, 2016, 354 pp.

Karwowska B., Druga płeć na wygnaniu. Doświadczenie migracyjne w opowieści powojennych pisarek polskich [The Other Sex in Exile. Migration Experience in the Stories of Post-war Polish Female Writers], Kraków, Universitas, 2013, 268 pp.

Kudela-Świątek W., Odpamiętanie. O historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym [De-remembering. On Oral History on the Example of the Narrative by Kazakh Poles Depicting the National and Religious Repressions], Kraków, Universitas, 2013, 376 pp.

MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności [After Virtue. A Study in Moral Theory], trans. A. Chmielewski, Warszawa, Wydawnictwo PWN, 1996, 508 pp.

Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci [Modi memorandi. Lexicon of the Culture of Memory], M. Saryusz-Wolska, R. Traba (Eds.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014, 592 pp.

Mostwin D., Cień księdza Piotra [Father Peter’s Shadow], Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1985, 402 pp.

Mostwin D., Emigrant na pograniczu kultur. Dwa eseje o Polakach w Ameryce [An emigrant Between the Cultures. Two Essays on Poles in America], pp. 2-3. Available at: https://static.kulturaparyska.com/attachments/3d/00/acbe9b109d37c3c1282da94ae3a8d13aaba060b9.pdf, [accessed: 20.05.2020].

Mostwin D., Ja za wodą, ty za wodą [You and I on the Other Side of the Water], Lublin, Norbertinum, 2003, 289 pp.

Mostwin D., Krzyk niewyzwolony [The Unreleased Scream], [in:] Słyszę jak śpiewa Ameryka [I Hear America Singing], Londyn, Polska Fundacja Kulturalna, 1998, pp. 261-264.

Mostwin D., The Transplanted Family: A Study of Social Adjustment of the Polish Immigrant Family to the United States After the Second World War, PhD thesis, Columbia University, 1971. Published in 1981 by Ayer Co Pub.

Mostwin D., Trzecia wartość. Wykorzenienie i tożsamość [The Third Value. Uprootment and Identity], Lublin, Redakcja Wydawnictw KUL, 1995, 241 pp.

Øverland O., Visions of Home. Exiles and Immigrants, [in:] The Dispossessed. An Anatomy of Exile, P.I. Rose (Ed.), Amherst; Boston, University of Massachusetts Press, 2005, pp. 7-26.

Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie [Memory, History, Forgetting], trans. J. Margański, Kraków, Universitas, 2012, 689 pp.

Rosner K., Narracja jako struktura rozumienia [Narrative as a Cognitive Structure], “Teksty Drugie” 1999, no. 3, pp. 7-15.

Rozmarynowska K., Pamięć jako wierność. Idea pamięci “fortunnej” w filozofii Paula Ricoeura [Memory as Fidelity. The Idea of “Fortunate” Memory in the Philosophy of Paul Ricoeur], “Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL” 2021, vol. 34, no. 3, p. 38. Available at: https://czasopisma.kul.pl/index.php/ethos/article/view/13703, [accessed: 06.05.2022].

Stępień M., Trzecia wartość. O twórczości Danuty Mostwin [The Third Value. About Danuta Mostwin’s Works], Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000, 269 pp.

Ubertowska A., Pochwała zapomnienia (od Platona do Bernharda) [In Praise of Oblivion (from Plato to Bernhard)], “Teksty Drugie” 2005, no. 4, pp. 133-139.

Weinrich H., Lethe, Kunst und Kritik des Vergessens [Lethe: The Art and Critique of Forgetting], Munich, C.H. Beck, 2000, 316 pp.

White H., Przeszłość praktyczna [The Practical Past], Kraków, Universitas, 2014, 320 pp.

Informacje

Informacje: Kultura Słowian, 2022, Tom XVIII, s. 329 - 342

DOI: https://doi.org/10.4467/25439561KSR.22.026.16378

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Zapomnienie jako utrata tożsamości w powieściach „Cień księdza Piotra” oraz „Ja za wodą, ty za wodą” Danuty Mostwin

Angielski:

Oblivion as a Loss of Identity in the Light of Danuta Mostwin’s Novels: “Father Peter’s Shadow” and “You and on the Other Side of the Water”

Autorzy

Alexandra Stavros

https://orcid.org/0000-0001-5389-0703

Polska

Publikacja: 09.11.2022

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Alexandra Stavros (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 523

Liczba pobrań: 409

<p> Zapomnienie jako utrata tożsamości w powieściach „Cień księdza Piotra” oraz „Ja za wodą, ty za wodą” Danuty Mostwin</p>

Pobierz xml