Świętość – duchowy heroizm i jego wymiar polityczny w kontekście kultury rusko-prawosławnej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEŚwiętość – duchowy heroizm i jego wymiar polityczny w kontekście kultury rusko-prawosławnej
Data publikacji: 21.12.2018
Kultura Słowian, 2018, Tom XIV, s. 57 - 78
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.18.003.9361Autorzy
Świętość – duchowy heroizm i jego wymiar polityczny w kontekście kultury rusko-prawosławnej
W kontekście kultury rusko-prawosławnej świętość oznacza atrybut Boga, nieposiadający analogii w świecie naturalnym, stworzonym. Jednakże przez wcielenie Chrystusa stała się ona dostępna jako dar Boga dla tych, którzy naśladują Go w swoim życiu. W wymiarze praktycznym oznaczało to radykalną, a często wręcz heroiczną realizację wskazań Ewangelii. Antyczna kultura grecko-rzymska również wykształciła szczególny typ osobistej doskonałości, której źródeł i celów dopatrywano się w rzeczywistości nadprzyrodzonej. Był to heroizm cnót obywatelskich, wojennych i politycznych, wynoszący wybitne jednostki do sfery bóstw. Historyczne zderzenie cywilizacji antycznej oraz rodzącej się cywilizacji chrześcijańskiej umożliwia porównanie obu wzorców doskonałości i ich wpływu na kształtowanie społeczności, w obrębie których funkcjonowały. Relacje te dają z kolei podstawę do analogicznych analiz i obserwacji w obszarze kultury rusko-prawosławnej.
Arystoteles, Etyka nikomachejska [Nicomachean Ethics], D. Gromska (Ed., trans.), Warszawa, PWN , 1982, 511 pp.
Baron A., Świętość a ideały człowieka (Ojcowie Apostolscy, Klemens Aleksandryjski, Orygenes): studium teologiczne na tle modeli filozoficzno-religijnych [Holiness and the Ideals of Man], Kraków, Wydawnictwo WAM , 2013, 422 pp.
Berdiaev N., Russkaia ideia [The Russian Idea], Available at: http://philologos.narod.ru/berdyaev/berd-rusidea.htm [accessed: 22.02.2016].
Biblia Tysiąclecia, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekł. z jęz. oryg. opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich [Millennium Bible]; 3rd edition; K. Dynarski, A. Jankowski, L. Stachowiak, K. Romaniuk (Ed.); W. Borowski et al. (trans.), Poznań, Warszawa, Pallotinum, 1998, 1439 pp.
Burckhardt J., Czasy Konstantyna Wielkiego [The Times of Constantine the Great], P. Hertz (trans.), Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992, 356 pp.
Cyceron, O państwie [On the State], I. Żółtowska (trans.), Kęty, Antyk, 1999, 169 pp. Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna. O męczennikach palestyńskich [Church History], A. Lisiecki (Ed., trans.), Poznań 1924, Re-print Kraków, Wydawnictwo WAM , 1993, 646 pp.
Evdokimov P., Poznanie Boga w tradycji wschodniej: patrystyka, liturgia, ikonografia [Cognition of God in the Eastern Tradition: Patristic, Liturgy, Iconography], A. Liduchowska (trans.), Kraków, Wydawnictwo M, 1996, 168 pp.
Jacobelli L., Gladiators at Pompeii, Los Angeles, The J. Paul Getty Museum, 2003, Available at: https://books.google.pl/books?id=NSC0SHEjMe4C&lpg=PA107&hl=pl&pg=PA108#v=onepage&q&f=false [accessed: 22.02.2016].
Jaeger W., Paideia [Paideia], vol. 1, M. Plezia (trans.), Warszawa, PAX, 1962, 509 pp. Kowalska H., Kultura staroruska XI-XVI w. Tradycja i zmiana [Old Russian Culture in 11th-16th Centuries. Tradition and the Change], Kraków, Wydawnictwo UJ, 1998, 306 pp.
Leśniewski K. (Ed.), Żywoty Świętych [The Lives of Saints], Ks. 2, Październik [October], Lublin, Redakcja Wydawnictw KUL, 1997, 480 pp.
Lis I., Święci w kulturze duchowej i ideologii Słowian prawosławnych w średniowieczu (do XV w.) [Saints in the Spiritual Culture and Ideology of Orthodox Christian Slavs in the Middle Ages (until 15th Century)], Kraków, Scriptum, 2004, 193 pp.
Metropolita Iłarion, Słowo o prawie i łasce [Sermon on Law and Grace], [in:] Hryniewicz W. OMI (Ed., trans.), Chrystus zmartwychwstał. Motywy paschalne w pismach metropolity Iłariona (XI w.), Przekład pism z oryginału cerkiewno-słowiańskiego [Christ Is Risen: Paschal Motives in the Writings of Metropolitan Ilarion of Kiev (11th cent.)], Warszawa, Verbinum, 1995, 263 pp.
Nil Sorskii, Ustav o skitskoi zhizni [The Rule of the Sketik Life], [in:] “Russkii Inok” [“Russian Monk”], Available at: http://www.russian-inok.org/books/ustav.html#local1 [accessed: 22.02.2016].
Paszkiewicz H., Powstanie narodu ruskiego [The Making of the Russian Nation], L. Korczak (Ed.), Kraków, Polska Akademia Umiejętności, 1998, 532 pp.
Petrunin V.V., Politicheskii isikhazm i ego traditsii v sotsial’noi kontseptsii Moskovskogo Patriarkhata [Political Hesychasm and its Tradition in the Social Concept of the Moscow Patriarchate], Saint Petersburg, Aleteyya, 2009, 164 pp.
Reale G., Myśl starożytna [The Ancient Philosophy], E.I. Zieliński (trans.), Lublin, Wydawnictwo KUL, 2003, 637 pp.
Skazanie i stradanie i pohvala muchenikam svjatym Borisu i Glebu [Narrative and Passion and Encomium of the Holy Martyrs Boris and Gleb], Available at: http://www.pravoslavie.ru/63280.html [accessed: 22.02.2016]
Stępień T., Granice człowieczeństwa – granice świętości. O ponadludzkim sposobie życia filozofa i mnicha [Threshold of humanity – Threshold of holiness. The Superhuman Way of Monks’ Life], [in:] Sympozja Kazimierskie poświęcone kulturze świata późnego antyku i wczesnego chrześcijaństwa [Symposiums in Kazimierz on the Culture of the Late Antiquity and Early Christianity], vol. VIII ,
Granice świętości w świecie późnego antyku [Threshold of Holiness in the Late Antiquity World], A. Głowa, B. Iwaszkiewicz-Wronikowska (Eds.), Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II , 2013, pp. 21-64.
Tronina A., Świętość według “Księgi kapłańskiej” [Holiness by the Biblical Book of Leviticus], [in:] Sympozja Kazimierskie poświęcone kulturze świata późnego antyku i wczesnego chrześcijaństwa [Symposiums in Kazimierz on the Culture of the Late Antiquity and Early Christianity], vol. VIII , Granice świętości w świecie późnego antyku [Threshold of Holiness in the Late Antiquity World], A. Głowa, B. Iwaszkiewicz-Wronikowska (Eds.), Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II , 2013, pp. 13-18.
Trzcionkowski L., To Hieron: Funkcje miejsc świętych w starożytnej Grecji [To Hieron: Functions of the Sacred Places in the Ancient Greece], [in:] Sympozja Kazimierskie poświęcone kulturze świata późnego antyku i wczesnego chrześcijaństwa [Symposiums in Kazimierz on the Culture of the Late Antiquity and Early Christianity], vol. V, Miejsca święte w epoce późnego antyku [Sacred Places in the Late Antiquity], B. Iwaszkiewicz-Wronikowska, D. Próchniak (Eds.), Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL, 2005, pp. 21-34.
Wojciechowski M., Jezus jako święty w pismach Nowego Testamentu [Jesus as a Saint in the New Testament], Warszawa, Oficyna Wydawnicza “Vocatio”, 1996, 244 pp.
Żywot świętego Antoniego [Life of St. Anthony], [in:] Św. Atanazy Aleksandryjski, Pisma [Writings], E. Wipszycka (Ed.), Z. Brzostowska (trans.), Warszawa, PAX, 1987, 267 pp.
Żywot świętego Konstantyna-Cyryla [The Life of Constantine-Cyril], [in:] Cyryl i Metody. Apostołowie i nauczyciele Słowian [Cyril and Methodius. The Apostoles and Teachers of Slavs], Pt. 2: Studia i dokumenty [Studies and Documents], J.S. Gajek, L. Górka (Eds.), T. Lehr-Spławiński (trans.), Lublin, R edakcja Wydawnictw KUL, 1991, 298 pp.
Informacje: Kultura Słowian, 2018, Tom XIV, s. 57 - 78
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Świętość – duchowy heroizm i jego wymiar polityczny w kontekście kultury rusko-prawosławnej
Holiness – Spiritual Heroism and its Political Aspects in Relation to the Russian-Orthodox Culture
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 21.12.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1434
Liczba pobrań: 1281