FAQ

O tym nie trzeba mówić. Czeska (nie)pamięć o wysiedleniu Niemców

Data publikacji: 09.11.2022

Kultura Słowian, 2022, Tom XVIII, s. 23 - 38

https://doi.org/10.4467/25439561KSR.22.002.16354

Autorzy

Anna Gawarecka
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-0930-0064 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

O tym nie trzeba mówić. Czeska (nie)pamięć o wysiedleniu Niemców

Abstrakt

Temat powojennego wysiedlenia Niemców, przez lata, zwłaszcza w oficjalnej retoryce propagandy komunistycznej, traktowanego w kategoriach „sprawiedliwości dziejowej”, w dzisiejszych dyskursach literackich staje się przedmiotem wielopłaszczyznowych redefinicji i przewartościowań. Pisarze średniego i młodszego pokolenia (Radka Denemarková, Jaroslav Rudiš, Kateřina Tučková, Jakuba Katalpa), ożywiając debatę nad losem niemieckich mieszkańców terenów czechosłowackich, dążą do przywrócenia „trudnej pamięci” i do obnażenia procesów wyparcia i zapominania o winach własnych, towarzyszących wypędzaniu dotychczasowych sąsiadów, pozornie jedynie uzasadnionemu słusznością przypisywania odpowiedzialności zbiorowej domniemanym zwolennikom zbrodni hitlerowskich.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Primary Sources

Denemarková R., Peníze od Hitlera (letni mozaika) [Money from Hitler (Summer Mosaic)], Brno, Host, 2017, 248 pp.

Katalpa J., Němci. Geografie ztráty [The Germans. Geography of Loss], Brno, Host, 2014, 424 pp.

Tučková K., Vyhnání Gerty Schnirch [The Expulsion of Gerta Schnirch], Brno, Host, 2014, 416 pp.

Secondary Sources

Assmann A., Pięć strategii wypierania ze świadomości [Five Strategies of Repression], trans. A. Pełka, [in:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka [Collective and Cultural Memory. Contemporary German Perspective], M. Saryusz-Wolska (Ed.), Kraków, Universitas, 2009, pp. 333-349.

Assmann A., Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej [The Memories of Space. Forms and Transformations of Cultural Memory], trans. P. Przybyła, [in:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, [Collective and Cultural Memory. Contemporary German Perspective], M. Saryusz-Wolska (Ed.), Kraków, Universitas, 2009, pp. 101-142.

Bojarska K., Solarska M., Przeciw-pamięć [Counter-memory], [in:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci [Lexicon of Memory Culture], M. Saryusz-Wolska et al. (Eds.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014, pp. 396-403.

Domańska E., Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce [Unconventional Stories. Reflection on the Past in the New Humanities], Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 2006, 324 pp.

Draaisma D., Księga zapominania [The Book of Forgetting], trans. R. Pucek, Warszawa, Wydawnictwo Aletheia, 2012, 346 pp.

Fialová A., Češi a Němci [Czechs and Germans], [in:] V souřadnicích mnohosti. Česká literatura první dekády jedenadvacátého století v souvislostech a interpretacích [In the Coordinates of the Multiplicity. Czech Literature of the First Decade of the Twenty-first Century in the Contexts and Interpretations], A. Fialová, P. Hruška, L. Jungmannová (Eds.), Praha, Academia, 2014, pp. 359-362.

Gosk H., (Mikro)faktura. Ślady, szyfry, konkrety we współczesnej prozie polskiej powracającej do czasów okupacji. Studium jednego przypadku [(Micro) texture. Traces, Codes and Concretes in the Contemporary Polish Prose Looking Back on the Time of the Occupation. A Case Study], [in:] Literatura i “faktury” historii XX (i XXIwieku [Literature and “Textures” of the History of the 20th (and 21st) Centuries], A. Molisak et al., (Eds.), Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa, 2014, pp. 71-83.

Herz J., Předmluva [Introduction], [in:] J. Urban, Habermannův mlýn [Habermann’s mill], Praha, Fragment, 2016, pp. 7-8.

Irwin-Zarecka I., Konflikty pamięci [Memory Conflicts], trans. P. Dobrosielski, [in:] Antropologia pamięci. Zagadnienia i wybór tekstów [Anthropology of Memory. Key Issues and Selected Texts], P. Majewski, M. Napiórkowski (Eds.), Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018, pp. 433-447.

Janoušek P., Svědectví nejen o Gertě Schnirch aneb Takoví jsme byli [Testimony not only about Gert Schnirch or we were like that], “Host” 2009, no. 9, pp. 61-62.

LaCapra D., Trauma, nieobecność, utrata [Trauma, Absence, Loss], trans. K. Bojarska, [in:] Antologia studiów nad traumą [An Anthology of Trauma Studies], T. Łysak (Ed.), Kraków, Universitas, 2015, pp. 59-107.

Neumann B., Literatura, pamięć, tożsamość [Literature, Memory, Identity], trans. A. Pełka, [in:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka [Collective and Cultural Memory. Contemporary German Perspective], M. Saryusz-Wolska (Ed.), Kraków, Universitas, 2009, pp. 249-284.

Orłowski H., Oblicza deprywacji [Faces of Deprivation], [in:] Polsko-niemieckie miejsca pamięci [Polish-German Places of Memory], vol. 1, Wspólne/oddzielne [Shared/Separate],R. Traba, H.H. Hahn (Eds.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2015, pp. 416-440.

Pauknerová K., Krajina mezi pamětí a zapomínáním. Studie z Čech [The Landscape Between Memory and Oblivion. Studies from the Czech Republic], Praha, Karolinum, 2019, 210 pp.

Pomian K., Historia. Nauka wobec pamięci [History. Science Against Memory], Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006, 241 pp.

Radváková T., Příspěvek k popření kolektivní viny. Román Kateřiny Tučkové se vrací k odsunu [A Complementary Contribution to the Denial of Collective Guilt. Kateřina Tučková’s Novel Returns to the Theme of Deportation], “Právo” 2009, no. 309, p. 6.

Sendyka R., Niepamięć albo o sytuowaniu wiedzy o formach pamiętania [Non-Memory or Situating the Knowledge about the Forms of Remembering], “Teksty Drugie” [Second Texts] 2016, no. 6, pp. 250-267.

Sendyka R., Pryzma – zrozumieć nie-miejsca pamięci (non-lieux de mémoire) [Prism – Understand Non-places of Memory (non-lieux de mémoire)], “Teksty Drugie” [Second Texts] 2013, no. 1-2, pp. 323-344.

Szczygieł M., Zrób sobie raj [Create Yourself a Paradise], Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2010, 292 pp.

Táborský O., Dějiny podle plánu. Politika dějin a paměti v normalizačním muzejnictví [History According to the Plan. Politics of History and Memory in Normalisation Museology], [in:] Česká paměť. Národ, dějiny a místa paměti [Czech Memory. Nation, History and Places of Memory], R. Šustrová, L. Hédlová (Eds.), Praha, Academia, 2014, pp. 279-328.

Wierzejska J., Przestrzenie zapominania. Marginesy krajobrazów pamięci w eseistyce środkowo- i wschodnioeuropejskiej [Spaces of Forgetting. The Margins of Memory Landscapes in Central and Eastern European Essays], [in:] Literatura i “faktury” historii XX (i XXIwieku [Literature and “Textures” of the History of the 20th (and 21st) Centuries], A. Molisak et al., (Eds.), Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa, 2014, pp. 250-268.

Wyka M., Historie paralelne, archiwa i listy jako założycielska przestrzeń nowej literatury faktu [Parallel Stories, Archives and Letters as the Founding Space of New Non-fiction], [in:] Literatura i “faktury” historii XX (i XXIwieku [Literature and “Textures” of the History of the 20th (and 21st) centuries], A. Molisak et al., (Eds.), Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa, 2014, pp. 19-30.

Informacje

Informacje: Kultura Słowian, 2022, Tom XVIII, s. 23 - 38

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

O tym nie trzeba mówić. Czeska (nie)pamięć o wysiedleniu Niemców

Angielski:

Do Not Say It Out Loud. Czech (Un)memory of the Displacement of the Germans

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-0930-0064

Anna Gawarecka
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-0930-0064 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Publikacja: 09.11.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Anna Gawarecka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski