Богословие государства и вопросы геокультуры
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 04.01.2018
Kultura Słowian, 2017, Tom XIII, s. 155 - 163
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.17.011.7881Autorzy
Богословие государства и вопросы геокультуры
Rozpad Związku Radzieckiego, a w rzeczywistości pierwszy poważny rozpad Imperium Rosyjskiego jako przestrzeni kulturowej, stworzył warunki do badań procesów geokulturowych. Badania te wymagają zastosowania innych metod niż używane w odniesieniu do geopolityki czy geoekonomii. Geokultura niejednokrotnie może bardziej przekonująco wyjaśnić zachodzące w sferze polityki, czy gospodarki, zjawiska i pozwala przewidzieć polityczne działania, jak to było np. w przypadku Krymu w 2014 r.
W stosunku do Rosji nie możemy stawiać pytań w stylu Huntingtona dotyczących związków polityki i religii. Są one zbyt powierzchowne. Nieprzydatna jest także teologia polityki Karla Schmidta, ponieważ dowodzi, że: „Wszystkie współczesne precyzyjne pojęcia dotyczące państwa są zeświecczonymi pojęciami teologicznymi”, a sama rzeczywistość polityczna odzwierciedla raj bądź piekło.
W centrum rosyjskiej tradycyjnej kultury politycznej znajduje się nie polityka, lecz człowiek dążący do przebóstwienia i państwo, które mu to umożliwia. Ani człowiek, ani państwo nie są utożsamiane z rajem lub piekłem. Cele kultury, w jej bizantyjskiej odmianie, były ściśle związane z celami eschatologicznymi i pojmowane jako uniwersalne. Związek kultury z eschatologią nie miał charakteru politycznego czy ekonomicznego. To zagadnienie było przedmiotem sporu Rosji w XIX w. z kulturą europejską. Obrona tradycyjnej kultury rosyjskiej wówczas rozumiana była jako obrona jednostki, społeczeństwa i państwa. Kultura i państwo stanowią nawzajem dla siebie ochronne tarcze, co wymaga istnienia specyficznego stosunku łączącego obie te sfery. Geokultura tworzy kulturowe fundamenty zapewniające spoistość i prawomocność całej przestrzeni imperium, nawet w okresie postimperialnym.
Rosja odziedziczyła od Greków przestrzenno-eschatologiczne postrzeganie świata. Nawet Związek Radziecki przyjął na siebie rolę przewodnika w przestrzeni materialistycznego eschatonu. Nie jest to związane z mesjanizmem, lecz z rodzajem kultury, która wypełnia swoją treścią przestrzeń eschatologiczną. Kultura rosyjska stanowi ilustrację faktu, że mieszkańców Rosji historia stawiała często przed zadaniami natury eschatologicznej. Były to jednocześnie te momenty, kiedy geokulturowa wspólnota przybierała nowe polityczne kształty i społeczeństwo borykało się z problemem dopasowania do nowych form politycznych, starając się zachować tożsamość. Analiza dziejów Rosji prowadzi do wniosku, że kryteria i mechanizmy geokulturowe w odniesieniu do przestrzeni geopolitycznej były dominujące. Kultura natomiast związana była z celami eschatologicznymi, których realizacja legitymizowała istnienie państwa.
Валлерстайн, И., Анализ мировых систем и ситуация в современном мире, перев. П. М. Кудюкина, ред. Б. Ю. Кагарлицкий, Санкт-Петербург 2001.
Градировский, Б., Межуев, Геокультурный выбор России, http://www.archipelag.ru/authors/mezhuev/.
Замятин, Д., Понятие геокультуры: образ и его интерпретации, http://gtmarket.ru/laboratory/expertize/3223.
Островский, Ефим, Новые границы мира: геокультура, Русский Архипелаг, сетевой проект «Русского мира», www.archipelag.ru.
Поляк, В., Израиль и Россия в 21 веке: Геополитика – геоэкономика – геокультура, http://bdn-steiner.ru/modules.php?name=Books&go=page&pid=6402#3.
Слободенюк, А., Идеология современной россии, http://www.lawinrussia.ru/node/289949.
Узлов, Ю., Славянский мир в контексте Системной концепции Глобальных проблем http://dom-hors.ru/rus/files/arhiv_zhurnala/fik/2014-3/uzlov.pdf.
Шмидт, K., Политическая теология, Москва 2000.
Informacje: Kultura Słowian, 2017, Tom XIII, s. 155 - 163
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Theology of the State and Geoculture Problems
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 04.01.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Rosyjski