Lately two books were issued. The future is Asian by Parag Khanna who stated that: “in the 19th century, the world was Europeanized. In the 20th century, it was Americanized. Now, in the 21st century, the world is being Asianized.” The second one is The end of the Asian Century by Michael R. Auslin,who argues that far from being a cohesive powerhouse, Asia is a fractured region threatened by stagnation and instability. He provides a comprehensive account of the economic, military, political, and demographic risks that bedevil half of our world, arguing that Asia, working with the United States, has a unique opportunity to avert catastrophe – but only if it acts boldly.
Although, we can point out that the authors of these publications present different perspectives, it is hard not to notice that their theses completely contradict each other. For the comparatist it would be more than interesting to see which of the above-cited authors was right. At the same time, the above-mentioned examples of the uniqueness of constitutional regulations and instruments introduced in the ASEAN countries justify the thesis about the need for further research in this region, that application effects cannot be excluded a priori.

Prowadzenie badań prawno-porównawczych wymaga nie tylko profesjonalnych kompetencji dotyczących znajomości języków obcych, lecz również opanowania metod prowadzenia takich badań, przede wszystkim zaś pobytów na stażach zagranicznych i licznych dyskusji
z ekspertami z różnych państw. Nie można bowiem podejmować tego rodzaju badań wyłącznie na podstawie, nawet najbardziej uważnie zebranych, zagranicznych źródeł i literatury normatywnej. Niewidoczna, jak również nieznana ani niekwestionowana, niewidzialna konstytucja stanowi poważne wyzwanie dla modelu konstytucyjnego, interpretacji konstytucji i jej zmiany. Ta perspektywa, która nie może być pominięta, pozostawia badaczowi możliwość stawiania pytań o charakter prawa wyższego rzędu, granice kodyfikacji, jak również
niezbędne i wystarczające warunki dla konstytucjonalizmu – kluczowe kwestie dotyczące pełnych badań w prawie konstytucyjnym porównawczym.
Azja Południowo-Wschodnia jest bardzo interesującym regionem dla badaczy systemów konstytucyjnych, chociaż nieco nieodkrytym przez polskich naukowców zajmujących się tą gałęzią prawa. Region jest zróżnicowany pod względem etnicznym, religijnym, kulturowym,
ekonomicznym i ma bardzo bogatą historię. Czynniki te, wraz z doświadczeniem okresu kolonialnego, sprawiają, że państwa Azji Południowo-Wschodniej są bardzo interesującym, a jednocześnie niezwykle trudnym obszarem badawczym. Przykłady unikalności regulacji
i instrumentów konstytucyjnych wprowadzone w państwach ASEAN, które zostały wskazane w artykule, uzasadniają tezę o potrzebie prowadzenia dalszych badań w tym regionie, a skutki ich stosowania nie mogą zostać odrzucone a piori.