Sławomir Dorocki

Jak wskazują dostępne raporty i opracowania rynek silnikowych pojazdów dwu- lub trzykołowych (Power Two- and Three-Wheelers) w Polsce w pierwszej dekadzie XXI w. odnotował wysoki wzrost. Było to wynikiem zarówno zwiększenia możliwości nabywczych Polaków, jak i zmian w uwarunkowaniach prawnych. Istotnym czynnikiem wpływającym na popularność jednośladów są także zmiany w preferencjach komunikacyjnych Polaków, spowodowane wzrostem potrzeb mobilności i rosnącymi problemami komunikacyjnymi w miastach. Zmiany w liczbie pojazdów PTW oraz ich strukturze są wyraźnie zróżnicowane przestrzennie na tle kraju. Wynika to przede wszystkim z uwarunkowań społeczno-gospodarczych oraz kulturowych. Inaczej rynek pojazdów PTW kształtuje się na obszarach zurbanizowanych, gdzie dominują motocykle, przy stosunkowo niskiej liczbie pojazdów w przeliczeniu na liczbę mieszkańców. Natomiast na obszarach wiejskich nasycenie pojazdami PTW jest większe niż w miastach, z przewagą motorowerów i motocykli o mniejszej pojemności. Celem artykułu jest przedstawienie zmian rynku PTW w latach 2000-2017 w powiatach. Badania oparto na danych z centralnej ewidencji pojazdów i kierowców (CEPIK), GUS oraz Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego (PZPM).

Spatial diversification of the development of power two- and three-wheeled motor vehicle (PTW) market in Poland at the beginning of the 21st century

As the available reports and studies indicate, the market for two or three wheeled motor vehicles (Power Two- and Three-Wheelers) in Poland in the first decade of the 21st century recorded high growth. This was the result of both increasing the purchasing power and the changes in legal conditions. An important factor influencing the popularity of two-wheelers are also changes in communication preferences of Poles, caused by the increase of mobility needs and growing communication problems in cities. The changes in the number of PTW vehicles and their structure are clearly differentiated spatially compared to the country. This is mainly due to socio-economic and cultural conditions. The market for PTW vehicles is different in urban areas, where motorcycles dominate with a relatively low number of vehicles per number of inhabitants. In rural areas, saturation with PTW vehicles is higher than in cities, with the majority of mopeds and motorcycles of smaller capacity. The aim of the article is to present the changes of the PTW market in the years 2000-2017 in districts. The research was based on the data from the central register of vehicles and drivers (CEPIK), the Central Statistical Office and the Polish Automotive Industry Association.

Problematyka mikromobilności i transportu osobistego jest coraz częściej podejmowana w pracach badawczych nad zrównoważonym transportem w miastach. Wynika to głównie z rosnących problemów komunikacyjnych na terenach zurbanizowanych, jak i poszukiwania alternatywnych form transportu dla samochodów osobowych. Dodatkowo pandemia Covid-19 wpłynęła na spadek popularności transportu publicznego. Kraków jest jednym z miast Polski borykających się z dużymi problemami komunikacyjnymi. Dlatego od lat próbuje się w nim ograniczyć liczbę samochodów i rozwijać inne formy transportu. Do przejawów tego procesu należy kreowanie przez władze miasta transportu rowerowego. Powstała infrastruktura rowerowa jest obecnie wykorzystywana również przez hulajnogi elektryczne. Celem artykułu jest analiza dostępności oraz użytkowania dwóch najbardziej popularnych wśród mieszkańców Krakowa alternatywnych form transportu osobistego – rowerów i hulajnóg elektrycznych. Przeprowadzone badania dowiodły, że wykorzystanie hulajnóg elektrycznych staje się coraz bardziej popularne w dojazdach na małe odległości, głównie wśród ludzi młodych. Rozwój tego rodzaju transportu uzależniony jest od zasięgu udostępniana tych pojazdów przez prywatne wypożyczalnie.

Determinants for the use of electric bicycles and e-scooters in Krakow

The issue of micromobility and personal transport is more and more often undertaken in research on sustainable transport in cities. This is mainly due to the growing communication problems in urban areas, as well as the search for alternative forms of transport for cars. In addition, the Covid-19 pandemic contributed to a decline in the popularity of public transport. Krakow is one of the Polish cities struggling with major communication problems. Therefore, for years, this city has been trying to reduce the number of cars and develop other forms of transport. One of the manifestations of this process is the creation of bicycle transport by the city authorities. The resulting bicycle infrastructure is now also used by electric scooters. The aim of the article is to analyze the accessibility and use of the two most popular alternative forms of personal transport among the inhabitants of Krakow – bicycles and electric scooters. The conducted research proved that the use of electric scooters is becoming more and more popular, mainly among young people, for short-distance commuting. The development of this type of transport depends on the range of these vehicles made available by private rentals.

Keywords: electric scooter, Krakow, city, micromobility, electric bicycle