Maria Zadencka
Konteksty Kultury, Tom 18 zeszyt 3, 2021, s. 326-344
https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.026.14313Artykuł omawia trzy prace doktorskie obronione na uczelniach szwedzkich (Anny Jungstrand, Anity Pluwak i Cecilii Aare) poświęcone gatunkowi reportażu i zawierające między innymi analizy tekstów polskich autorów – Hanny Krall, Ryszarda Kapuścińskiego, Wojciecha Tochmana i Jacka Hugo-Badera. Opisane zostały teoretyczne punkty wyjścia tych prac badawczych oraz sposoby ujmowania charakterystycznych cech warsztatu polskich pisarzy: jak budowana jest na poziomie wielopoziomowej narracji „wiarygodność” reportażu literackiego (Jungstrand), „sytuacja spotkania” między czytelnikami i bohaterami reportażu (Aare) oraz jak perspektywa czasowa współgra z technique of pressure, jeśli odczytywać tekst reportażu w perspektywie teorii „melodramatyczności” Petera Brooksa (Pluwak). Ustalenia badaczek zestawione zostały z głosami krytyków (Peter Englund, Joar Tiberg), skomentowana też została powtórzona przez Jungstrand i Aare teza Macieja Zaremby ze wstępu do antologii szwedzkich tłumaczeń polskich reportaży (2006) o roli komunistycznej cenzury w formowaniu warsztatu polskich reportażystów.