Krystyna Paprzyca

The crisis of urban space in medium towns, noticeable in the form of uninhabited apartments and business premises in many tenements, means the necessity to search for new spatial solutions which will be adequate to the contemporary reality of social life. Unfortunately, we cannot do much to stop natural expansion in towns and cities. Contemporary medium towns are losing their “attractiveness” because they are devoid of diversity and richness related to urban structures as well as the variety of social life. The unattractiveness of urban areas causes the unwillingness to live there. The flow of people from the cities to the suburbs leads to a number of unfavourable phenomena observed in the city and outside it. Lifestyles created in such a way become pathogenic creating sick personality reflected in man’s space. We must emphasize the fact that traditional spatial values are not protected in many cases, whereas their condition requiring considerable financial resources does not interest developers who seek for pickings.

The urban space in today’s world has become, in many cities, “rootless” and “alienated”. “Non-places are all those spaces, which are the antithesis of home, domesticated space, well-oriented, almost temple-like, personalized, with their own history and accumulated memory. In the space of home people had names and surnames, had well-defined identities” [20, p. 10]. “Impersonal lone crowd” [12] in public spaces leads to a dangerous phenomenon of creation of closed-off enclaves of people who have interactions only within them and control one another. It leads to fear of new challenges, emotions, passions, social life. It also paves the way for depopulation of cities and lack of eagerness to live in them, because cities become less interesting. The phenomenon of “attractiveness of cities” and city space pertains to identity and social distinctiveness of places, friendly neighborhood, good access to communication and shopping, services, culture and recreation. This characterizes Manhattan – the New York district that never sleeps. It is vibrant with life and energy, with an infectious atmosphere, thereby rendering it one of the most attractive in the world. The emotions that it evokes forever inscribe themselves in our memory.

Autorka omawia miasto Oświęcim pod kątem aspektów, starając się uzasadnić, iż Oświęcim podąża drogą rozwoju. Jest wiele zagadnień, które obejmują odnowę miejską poprzez ofertę wzrostu walorów: poprawa jakości przestrzeni publicznej w mieście; rewitalizacja i modernizacja budynków i infrastruktury technicznej, na terenie Starówki; zwiększenie oferty rekreacyjno-wypoczynkowej i turystycznej miasta na terenach wzdłuż rzeki Soły; podtrzymywanie tożsamości i kultury miejsca; wykorzystanie potencjału kreatywnego, który sprzyja rozwojowi gospodarczemu, w tym doprowadza do tworzenia miejsc pracy, tworzenia warunków dla nowych inwestycji gospodarczych, wzmocnienia kapitału intelektualnego miasta; wykorzystanie potencjału, jakim jest położenie Oświęcimia na skrzyżowaniu tranzytowych ciągów komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i wojewódzkim.

The author discusses the city of Oświęcim in terms of the abovementioned aspects, trying to justify that the city of Oświęcim is following the path of development. There are many issues which cover urban renewal through offering an increase of quality: an improvement of the quality of the public space within a city; the regeneration and modernisation of buildings and technical infrastructure within its Old Town area; increasing the rest, recreation and tourism offering of the city in areas along the Soła River; uphold the identity and culture of the area; use the creative potential that supports economic growth, including the creation of new employment opportunities, creating conditions for new economic investment. Reinforcing the intellectual capital of the city; use the potential that is Oświęcim’s location at the crossing of transit routes of national and voivodship-level significance.

W obliczu globalizacji istnieje ustawiczna konieczność poszukiwania nowych podejść do kształtowania miasta, z uwzględnieniem przemian społeczno – ekonomicznych. Ciągła uwaga miast powinna dotyczyć przedsiewzieć zorientowanych na poprawę jakości przestrzeni miejskiej, równieżna zwiększenie jej atrakcyjności. Miasta atrakcyjne promują mieszkańcom nową jakość życia, kreują pozytywny wizerunek miasta, które to cechy mogą stać sie motorem jego rozwoju. Przyspieszają równieżdopływ współczesnych czynników rozwoju: kapitału finansowego, innowacji, kreatywnych ludzi i technologii. Wprowadzenie nowych kreatywnych funkcji w przestrzeni miejskiej, powoduje nie tylko wzrost jej jakości, ale i wzrost wartości, które mają wpływ na człowieka użytkownika tej przestrzeni. Miejsca stają sie atrakcyjne i unikatowe poprzez zwiekszenie walorów użytkowych, społecznych, kulturowych ekonomicznych. Jako przykład takiego miejsca może posłużycć Millenium Park w Chicago.

Millennium Park, Chicago – Smart Project & City

Abstract

In the face of globalisation there exists a constant necessity to search for new approaches to shaping cities while taking into consideration socio-economic changes. Cities should constantly focus their attention on projects oriented towards improv- ing the quality of urban space, as well as increasing its attractiveness. Attractive cities promote a better quality of life for their residents and create a positive image of the city, with these qualities possibly becoming the motors of their development. They also increase the speed of the inflow of contemporary development factors: human capital, innovation, creative people and technologies. Introducing new creative functions into urban space causes not only the increase of its quality, but also an increase of values, which affect man—the user of this space. Places become attractive and unique through increasing their utilitarian qualities, as well as social, cultural and economic ones. One example of such a place is Millennium Park in Chicago.

Żyjemy w czasach ciągłych zmian i poszukiwań, które oddziaływają w zróżnicowany sposób na ludzi i architekturę. Bazą tych zmian są innowacje nowych technologii. Rosną również oczekiwania człowieka dotyczące miejsca zamieszkania,architektury, stylów życia. Architektura jest coraz bardziej pod presją zmieniających się potrzeb ludzi, czasami kształtowana jest pod wpływem ludzkiego sukcesu pogoni za innością. Gdzie w tej pogodni, za władzą, ambicjami, przywiązaniu do dóbr materialnych `jest miejsce dla człowieka? Zamiast cieszyć się pełnią życia jesteśmy skazani na bytowanie przepełnione flustracjami, lękiem. Ciągle zmieniający się świat ustawicznie wymyka się nam spod kontroli, a człowiek przygnieciony swoimi przywiąza­niami desperacko walczy o osiągnięcie szczęścia.

Poszukiwanie rozwiązań projektowych, które zmierzają do harmonii między dziełem człowieka a dziełem natury, jest celem samym w sobie ważnym. Bycie z Naturą każdą wolną chwilę uczy i pozwala nam się ustawicznie rozwijać. Przepełnia człowieka czystą radością życia, którą możemy nabyć tylko dzięki obcowaniu z kwiatami, ptakami, żyjąc chwilą w wiecznie trwającym teraz.

Nature—Architecture—Man

Od roku 2015 na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej przygotowywane są przez studentów oraz dyplomantów opracowania projektowe, projekty koncepcyjne, które stanowią propozycję projektową we wskazanych przez przedstawicieli miast lokalizacjach. Studenci opracowują również oferty inwestorskie, które mogą stanowić punkt wyjścia do omówieni rentowności inwestycji. W dobie konkurencyjności związanej z rynkiem pracy studenci, dzięki współpracy Uczelnia – Samorząd – Biznes, otrzymują określoną wiedzę związaną z procesem projektowym i inwestycyjnym, poznają miasta, ich specyfikę. Współpraca z młodymi ludźmi otwiera nowe możliwości, gdyż pomysły i aktywności gospodarcze mogą być czasami dostrzeżone tylko przez młode pokolenie. Ich spojrzenie i pomysły również przyczyniają się do ożywienia przestrzeni miejskich. Tego typu działania są korzystne dla miast.

The development of particular towns is a factor that determines the economical, social and spatial development of the country. Therefore we turn our attention to it with a critical eye. On 20th October 2015 the government in Poland accepted a bill connected with the Country Town Policy 2023, that is addressed to towns. Its main point is to strengthen towns in their sustainable development, betterment of standards of living and workplace creation. The socio-economical transformation that occurred in Poland in 1989 has caused a lot of changes in the country. In Ukraine it happened in 1991 and it appears that due to various reasons, its transformation seems to be a much longer process and the process has not finished yet. This article focuses on the development of small towns in Ukraine and Poland, which, in currently difficult times, find themselves in a hard and unstable socio-economic situation. This article analyzes the economic, demographic and spatial aspects of small towns in Ukraine and Poland.

Keywords: urban-type settlement (UTS), small urban settlement, creative economy, decentralization, united territorial communities

Streszczenie
Rozwój jednostek miejskich jest czynnikiem, który determinuje rozwój gospodarczy, społeczny i przestrzenny każdego kraju. Dlatego rozwojowi miast poświęca się wiele uwagi. 20 października 2015 r. w Polsce przyjęto uchwałę Rady Ministrów dotyczącą Krajowej Polityki Miejskiej 2023, która adresowana jest do miast. Głównym jej celem jest wzmocnienie miast do zrównoważonego rozwoju, poprawy jakości życia oraz tworzenia miejsc pracy. Transformacja społeczno-gospodarcza, która miała miejsce w Polsce w roku 1989, spowodowała wiele zmian w kraju. Na Ukrainie zmiana nastąpiła w roku 1991, ale, jak się wydaje, z różnych przyczyn przejście Ukrainy na ustrój demokratyczny jest procesem o wiele dłuższym. Proces ten jeszcze się nie zakończył. Artykuł koncentruje się na zagadnieniach rozwoju małych miast na terenie Ukrainy i Polski, które w obecnych czasach znajdują się w trudnej, niestabilnej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Poddano analizie aspekty demograficzne, gospodarcze i przestrzenne małych miast na terenie Ukrainy oraz Polski.

Światłość i ciemność. Dwa zjawiska zupełnie sobie przeciwstawne. Światło to prawda, która pozwala poznawać. Droga poznania to droga nawracania, zawracania z ciemności do światła. Światło rozumu, wiedzy, które nie rozgrzewa, pozwala poznawać świat, ludzi, nie przynosi jednak miłości, nie rozwija duchowo. Jest w artykule kojarzone z symbolem życia, stanowi syntezę pozytywnych wartości, które szczególnie dla młodego pokolenia są istotne. Noc, ciemność stanowić może również, symbolicznie wyobrażenie rzeczywistej egzystencji w świecie, które wielokrotnie nie dorównuje marzeniom.

Punktem wyjścia artykułu są pozytywne wartości, światło jest znakiem nadziei, radości, szczęścia, optymizmu. Żar młodzieńczy w konfrontacji z nieczułym światem zabija złudzenia, czasami również marzenia. Nasza rzeczywistość jest często szara, przepełniona ludźmi egoistycznie nastawionymi, konsumpcyjnym stylem życia ukierunkowanym na dobra doczesne. Człowiek zmuszony jest żyć w świecie przedmiotów, które jaśnieją światłem niedoskonałym. Stąd potrzeba człowieka, by nie­ustannie poszukiwać źródła najwyższego światła. Naturalnym, wynikającym z wewnętrznej potrzeby, jak również ratunkiem dla człowieka, jest odzyskanie duchowego słuchu i wzroku – jego rozwój wewnętrzny, duchowy. Dotarcie do najwyższego dobra, stanowi realizację potencjału duchowego człowieka.

Light and Darkness

Abstract 

Light and darkness. Two completely opposite phenomena. Light stands for the truth which allows to learn. The path to cognition is a path of  conversion, of returning from darkness to light. The light of reason, knowledge, which does not warm up, allows to learn about the world, people; it does not, however, bring love, it does not develop spiritually. In this paper it is associated with the symbol of life, it constitutes a synthesis of positive values, particularly important for the young generation. Night, darkness can also serve as a symbolic image of the actual existence in the world, which only too often has little in common with one’s dreams. The starting point for this paper are positive values; light is a symbol of hope, joy, happiness, optimism. Confrontation of youthful zeal with cold-hearted world deprives of illusions, sometimes even of dreams. Our reality is often grey, full of selfish people, consumerist lifestyle directed towards worldly possessions. Man is forced to exist in the world of objects, the light of which is not perfect. Hence man’s need to constantly search for the source of the utmost light. An element which is quite natural and results from man’s inherent needs, which is also man’s salvation, is recovering the spiritual sense of hearing and seeing – man’s internal, spiritual development. Reaching the utmost good constitutes the fulfilment of man’s spiritual potential.