Karolina Lachowska

Głównym celem artykułu jest analiza wypowiedzi polityków Zjednoczonej Prawicy pod kątem sposobów wzbudzania społecznych lęków i generowania figury wroga. Za punkt wyjścia przyjęto koncepcję trzech poziomów funkcjonowania strachu zaproponowaną przez Marthę Nussbaum: lęki wynikające z realnych wydarzeń wzbudzających niepewność, przeniesienia strachu na kogoś/coś, co nie ma nic wspólnego z rzeczywistym problemem, ale służy jako wygodny zamiennik (kozioł ofiarny), i wykorzystania idei ukrytego/wyimaginowanego wroga. Te trzy aspekty przełożyły się na analizę narracji dotyczących kolejno uchodźców, Donalda Tuska i środowisk LGBT+ oraz „ideologii gender”. Wpisują się one w koncepcję „zarządzania strachem”, rozumianą jako strategia manipulacyjna, która poprzez wzbudzanie lęków wobec określonych zjawisk i ludzi dążyć ma do wyeliminowania z dyskursu niepożądanych idei/grup oraz stawiania władzy jako gwaranta bezpieczeństwa. Materiał badawczy konfrontowany jest również z selektorami informacji Niklasa Luhmanna, którego koncepcje systemów społecznych i realności mediów masowych przyjęte zostały jako założenia teoretyczne.

Whom Should Poles Fear? The Construction of an Enemy in the Narrative of the United Right

The article’s main objective is to analyse the statements made by politicians from the United Right regarding their methods of arousing social fears and generating an enemy. The starting point is the concept of three levels of fear proposed by Martha Nussbaum: fears arising from actual events that create uncertainty, the displacement of fear onto someone/something unrelated to the actual problem but serving as a convenient substitute (scapegoating), and the employment of the idea of a hidden/imaginary enemy. These three aspects are applied to analysing narratives concerning refugees, Donald Tusk and the LGBT+ community, and “gender ideology”. These narratives align with the concept of “fear management”, understood as a manipulative strategy that aims to eliminate undesirable ideas/groups from the discourse by arousing fears towards specific phenomena and individuals, while positioning those in power as guarantors of security. The research material is also examined through the lens of Niklas Luhmann’s (2009) information selection criteria, whose concepts of social systems and the reality of mass media are adopted as the guiding theory.

Główny cel artykułu to zaprezentowanie i weryfikacja podejścia badawczego, możliwego do zaimplementowania w badaniach street artu na gruncie nauki o komunikacji społecznej i mediach. Dzięki skoncentrowaniu się w trakcie analiz na czterech wymiarach: przestrzeni (gdzie), temporalności (kiedy), reprezentacji (kto) i przekazie (co), możliwe jest pozyskanie kompleksowej wiedzy na temat kluczowych aktorów, propagowanych idei, postulatów i wartości, nakreślenia głównych linii podziału, punktów zapalnych, punktów odniesienia, ikon i postaci symbolicznych. Sztukę uliczną traktujemy tu jako formę społeczno-politycznego komentarza na poziomie lokalnym, przestrzeń miejską jako kanał, a poszczególne przejawy street artu medium komunikacji. Użyteczność propozycji metodologicznej zostanie zweryfikowana na bazie korpusu 195 zdjęć przedstawiających różnorodne formy sztuki ulicznej tworzonej w trakcie protestów w Chile zrobionych przez autorów w grudniu 2019 roku.