Jarosław Balon

Secondary data: Evaluation of usefulness for studying social conflicts around protected areas in three spatial scales

Secondary data comprise resources collected in various sectors of social life, independently from the researcher undertaking their analyses. Collecting such data is usually less time consuming and less costly compared to reactive studies, thus, each time when planning a research study, inclusion of secondary data should be considered. This specifically requires: 1) usage of systematic, multi-criteria evaluation methods; 2) separate evaluation of certain categories of secondary data; 3) separate reference to each of the research specific aims.
The following paper presents an example of such an evaluation that meets all the criteria mentioned above. Using a point grading technique we assessed usefulness of three categories of secondary data (scientific literature, data used in content analysis and content of the public statistics) to meet all three specific aims of an interdisciplinary research project conducted by the same authors. Each of the aims differs in a) spatial scale of analyses (regional, local and topological) and b) dominant form of enquiry (quantitative, qualitative and qualitative accompanied with the use of GIS techniques). The results suggest usefulness of the technique in the context of multifaceted research projects: final evaluation scores for particular secondary data categories differed substantially depending on the specific aim. However, we suggest all the analysts to perform a deep insight into the evaluation process itself before deciding to replace reactive research with secondary data analyses. Among others, this is because weights assigned to certain criteria of the evaluation process are often dependent on organisational capacity of a particular research project. At the same time, exemption of the proposed stage of research planning may result in various negative consequences, e.g. 1) reduction in funding perspectives due to weak justification of the planned costs, or 2) lowering research scientific value of the study due to a lack of critical insight into the data, which are out of actual analyses.

Jedną z konsekwencji nadmiernie rozwiniętego ruchu turystycznego na obszarze Tatr jest stosunkowo duża liczba wypadków. Wypadki te były już wielokrotnie analizowane, zwracano jednak głównie uwagę na przyczyny subiektywne, wiążące się z brakiem przygotowania do trudnych wycieczek, w tym niedoborem odpowiedniej wiedzy oraz niewłaściwym ubiorem i wyposażeniem. Autorzy artykułu skupili się na określeniu tzw. „obiektywnych” przyczyn wypadków, związanych z warunkami naturalnymi. Zanalizowali dane z lat: 1999, 2004 i 2009 i określili główną przyczynę każdego wypadku, starając się wiązać ją z elementami środowiska przyrodniczego. Uwzględnili także warunki pogodowe, w jakich wypadek zaistniał. Typologii wypadków dokonano w nawiązaniu do porządków przestrzennych środowiska przyrodniczego Tatr: pasowości, piętrowości i sekwencji morfologicznej.

W artykule autor ukazuje cztery problemy regionalizacji fizycznogeograficznej w słowackiej części Karpat. Należą do nich: granica pomiędzy Małą Fatrą a Magurą Orawską, przynależność fizycznogeograficzna Szypskiej Fatry, przynależność fizycznogeograficzna Szczyrbskiego Działu oraz ranga taksonomiczna Gór Lewockich. Omówiono dotychczasowe rozwiązania tych problemów przez autorów polskich i słowackich, dokonano krytycznej ich oceny i zaproponowano nowe rozwiązania