https://orcid.org/0000-0002-7285-0480
Bartłomiej Gapiński – doktor nauk humanistycznych, historyk, etnolog, bibliotekarz, adiunkt w Bibliotece Jagiellońskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmuje się historią społeczną Polski, odnosząc się głównie do XIX i XX wieku. Jego zainteresowania bardziej szczegółowe to: historia i antropologia religii, historia i etnografia starości, historia samotności, antropologia historyczna, biografistyka, kultura ludowa, kultury regionalne (Kujawy, Wielkopolska, Małopolska). Autor publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym kilku książek, z których najważniejsze to: Sacrum i codzienność. Prośby o modlitwę nadsyłane do Kalwarii Zebrzydowskiej w latach 1965–1979 (Warszawa 2008), Ludzie starzy na wsi polskiej od schyłku XIX wieku po rok 1939 (Poznań 2014), Karol Wojtyła na tle kultury epoki: lata krakowskie 1938–1978 (Kraków 2022).
Bartłomiej Gapiński
Rocznik Przemyski. Historia, 1 (30) 2024, 2024, s. 345-367
https://doi.org/10.4467/24497347RPH.24.015.20519Bartłomiej Gapiński
Przegląd Archiwalno-Historyczny, Tom VIII, 2021, s. 189-210
https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.21.010.15315Przedmiotem tekstu jest prezentacja źródła historycznego. Są nim dożywotnie zapisy notarialne stanowiące fragmenty na ogół umów kupna–sprzedaży (choć występują w darowiznach i testamentach). Analizowane źródło pochodzi z okresu międzywojennego i dokumentuje wieś pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, czyli dawnego zaboru pruskiego. Autor rozpoczyna od prezentacji dynamicznie rozwijającej się dziedziny historii, jaką jest współcześnie historia starości. Przechodzi do ukazania determinantów wpływających na specyfikę starości ludowej, a następnie kieruje swój wywód do rekonstruowanej głównie przez etnologów i historyków starości osadzonej w kulturze magicznej (jak to sam określa „w micie”). W dalszej części pokazuje determinanty dożywocia w okresie zaboru pruskiego. Analizując międzywojnie, przytacza przykładowe fragmenty umów dożywotnich. Interpretuje treść owych dokumentów i ich odniesienie do rzeczywistości. Kończy podsumowaniem i nadmienia o istnieniu praktyki podobnych dokumentów także współcześnie.