Świadectwo wbrew zapomnieniu – reminiscencje Evy Grlić i Jeli Godlar między literaturą i egzystencją
Antonina Kurtok
Kultura Słowian, Tom XVIII, 2022, s. 261 - 270
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.22.020.16372W artykule ujęto problematykę literackiej walki z zapomnieniem. Analizie poddano utwory dwóch chorwackich autorek – pochodzącej z kosmopolitycznej rodziny węgierskich Żydów, aktywnej w titowskiej partyzantce i więzionej na Nagiej Wyspie Evy Grlić (Sjećanja 1998) oraz związanej z nadmorskim Šibenikiem, lecz o skomplikowanych środkowoeuropejskich korzeniach Jeli Godlar (Limenke i ciklame 1992). Teksty te wyróżniają się na tle chorwackiego pisarstwa lat 90. XX wieku, z uwagi na koncentrację na wydarzeniach drugiej wojny światowej i okresie tuż po jej zakończeniu. Intencją autorek było „ocalenie od zapomnienia” pokoleniowego przeżycia nim prymat w świadomości zbiorowej zyskają narracje traktujące o kolejnej wojnie – postjugosłowiańskiej. Utwory stanowią psychologiczno- estetyczny wyraz obawy przed tak rozumianym zapomnieniem, oznaczającym ostateczne zatarcie śladów (narracyjnych świadectw) istnienia w ważnym okresie historii najnowszej.