FAQ
Jagiellonian University logo

Kognitywne i strukturalne podłoże interferencji morfo-syntaktycznej w języku litewskim – i nie tylko

Publication date: 28.10.2011

Glottodidactic Journal, 2011, Issue 3 (2011), pp. 137 - 158

Authors

Józef Marcinkiewicz
Uniwerystet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
All publications →

Titles

Kognitywne i strukturalne podłoże interferencji morfo-syntaktycznej w języku litewskim – i nie tylko

Abstract

W ramach rodziny indoeuropejskiej języki polski i litewski należą do dwóch odrębnych grup językowych – słowiańskiej i bałtyckiej, ale pod względem struktur językowych wykazują znaczne podobieństwa. Te typologicznie bliskie sobie języki mają w szczególności podobne systemy morfo-syntaktyczne w zakresie poszczególnych kategorii gramatycznych i syntaktycznych. W samym procesie nauczania języka litewskiego przez Polaków okazuje się, że występujące podobieństwa strukturalne obu języków niekoniecznie bezpośrednio przekładają się na łatwość przyswajania języka, natomiast nierzadko powodują silny skutek negatywny, stając się pośrednim bodźcem do akwizycji poszczególnych elementów strukturalnych ojczystego języka w języku sekundarnym, co siłą rzeczy owocuje powstawaniem określonych błędów językowych. W szczegółach struktury języka litewskiego okazują się wcale nietożsame z ich odpowiednikami w języku polskim, nierzadko w stosunku do nich są bardziej złożone lub specyficzne, czyli posiadają tzw. elementy nacechowane, albo odwrotnie – w ogóle ich nie mają, czyli posiadają tzw. parametry zerowe, i to stwarza szeroką płaszczyznę aktywnego procesu interferencji języka polskiego w procesie nauczania języka litewskiego.
 

References

Bhardwaj M., Dietrich R., Noyau C., 1988. Final Report of Second Language Acquisition by Adult Immigrants: An Additional Activity of the European Science Foundation, vol. V: Temporality. Strasbourg–Paris–Heidelberg–London: The Foundation.\

Birgiel N., 2002. Procesy interferencyjne w mowie dwujęzycznej społeczności litewskiej z Puńska i okolic na Suwalszczyźnie. Warszawa–Puńsk: Aušra.

Bybee J.L., 1995. Regular morphology and the lexicon. „Language and Cognitive Processes”, 10, 425–455.

Chomsky N., 1981. Principles and Parameters in Syntactic Theory [w:] N. Hornstein, D. Lightfoot (red.), Explanations in Linguistics: The Logical Problem of Language Acquisition. London: Longman.

Dąbrowska E., Kubiński W. (red.), 2003. Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.

Dąbrowska E., Kubiński W., 2003a. Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego [w:] E. Dąbrowska, W. Kubiński (red.), 2003: 9–29.

Dejna K., 1991. Z zagadnień ewolucji oraz interferencji językowej w gwarach. Rozprawy Komisji Językoznawczej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 36. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 61–75.

Dunaj B., 1980. Zagadnienia interferencji w badaniach dialektologicznych. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 37, 99–108.

Frankiewicz T. (red.), 1974. Interferencja w procesie przekładu językowego. Prace Naukowe Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych Politechniki Wrocławskiej. Seria: Studia i Materiały Nr 2. Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej.

Goldberg A.E., 1995. Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Struc-ture. Chicago: University of Chicago Press.

Goldberg A.E., 2003. Kształtowanie się semantyki konstrukcji [w:] E. Dąbrowska, W. Kubiński (red.), 2003: 118–143.

Greene J., 1977. Psycholingwistyka. Chomsky a psychologia. Warszawa: Państwowe Wydaw-nictwo Naukowe.

Karaś H., 1999. Wahania i zmiany rodzaju rzeczowników w polszczyźnie studentów polonistyki wileńskiej. Prace Filologiczne XLIV (Warszawa), 257–268.

Kurcz I., 2000. Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

Langacker R.W., 2003. Model dynamiczny oparty na uzusie językowym [w:] E. Dąbrowska, W. Kubiński (red.), 2003: 30–117.

Langacker R.W., 2006. Gramatyka konstrukcyjna, konstrukcje gramatyczne i gramatykalizacja z punktu widzenia gramatyki kognitywnej [w:] O. Sokołowska, D. Stanulewicz (red.), Językoznawstwo Kognitywne III. Kognitywizm w świetle innych teorii. Gdańsk 2006: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Lauterbach E., 2009. Sprechfehler und Interferenzprozesse beim Dolmetschen. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Maćkiewicz J., Siatkowski J. (red.), 1992. Kontakty języka polskiego z innymi językami na tle kontaktów kulturowych. Język a Kultura 7. Wrocław: Wiedza o Kulturze.

Marcinkiewicz J., 2003. Polsko-litewskie kontakty językowe na Suwalszczyźnie. Poznań: Katedra Skandynawistyki i Baltologii UAM.

Mieszkowska W., Jurowiec E., 1997. O zjawisku interferencji językowej w nauczaniu języka rosyjskiego [w:] E. Umińska-Tytoń (red.), Interferencje w językach i dialektach słowiańskich. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 148–153.

Nicol J.L., 2001. One Mind. Two Languages, Bilingual Language Processing. Malden, MA: Blackwell.

Piotrowska-Oberda E., 2006. Transfer leksykalny w komunikacji menedżerskiej. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Pisarska A., Tomaszkiewicz T., 1998. Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Podgórni H., 2010. Interferenzbedingte Sprachfehler im lexicalischen und grammatischen Subsystem des Deutschen bei polnischen Germanistikstudenten. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Polański K., 1993. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław etc.: Ossolineum.

Seredyniecki J., 1974. Niektóre wyrazy i połączenia wyrazowe języka rosyjskiego i ich polskie odpowiedniki (na materiale czasopism wojskowych) [w:] T. Frankiewicz (red.), 1974: 77–86.

Siatkowski J., Doliński I. (red.), 1992. Słowiańsko-niesłowiańskie kontakty językowe [Materiały z I Konferencji Komisji Kontaktów Językowych przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów, Warszawa, 12–13 VI 1990]. Polono-Slavica Varsoviensia. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Sielicki W., 1974. Trudności leksykalne i gramatyczne w tłumaczeniu tekstów technicznych z języka rosyjskiego na polski oraz z języka polskiego na rosyjski [w:] T. Frankiewicz (red.), 1974: 21–39.

Slobin D.I., 2003. Od „myśli i języka” do myślenia dla mówienia [w:] E. Dąbrowska, W. Kubiński (red.), 2003: 361–402.

Taylor J.W., 1995. Categorization. Prototypes in Linguistic Theory. Oxford, NY: Oxford University Press.

Taylor J.W., 2001. Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej. [Tłum. A. Skucińska]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.

Umińska-Tytoń E. (red.), 1997. Interferencje w językach i dialektach słowiańskich. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Warchoł S. (red.), 1989. Interferencje językowe na różnych obszarach Słowiańszczyzny. Księga referatów Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej w Lublinie, Chełmie i Zamościu 22–25 września 1987 r. Rozprawy Slawistyczne 4. Lublin: UMCS.

Warchoł S. (red.), 2008. „Rozprawy Slawistyczne” 1986–2006. Bibliografia. Rozprawy Slawistyczne 21. Lublin: UMCS.

Walters J., 2005. Bilingualism. The Socio-Psycholinguistic Interface. Mahwah, NJ: Erlbaum.

Weinreich U., 1970 [7th ed.]. Languages in Contact. Findings and Problems. The Hague: Mouton.

Wojnicz-Pawłowska E., Szulowska W. (red.), 2000. Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Wojtasiewicz O., 1996. Wstęp do teorii tłumaczenia. Warszawa: TEPIS.

Woźniakowski W., 1982. Glottodydaktyka w świetle zjawiska bilingwizmu naturalnego. Wrocław etc.: Ossolineum.

Wroński J., 1974. Niektóre zjawiska interferencji w obrębie języka niemieckiego w odmianie naukowej i zawodowej pod wpływem języka polskiego [w:] T. Frankiewicz (red.), 1974: 3–19.

Zabrocki L., 1963. Wspólnoty komunikatywne w genezie i rozwoju języka niemieckiego. Wrocław etc.: Ossolineum.
 

Information

Information: Glottodidactic Journal, 2011, Issue 3 (2011), pp. 137 - 158

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Kognitywne i strukturalne podłoże interferencji morfo-syntaktycznej w języku litewskim – i nie tylko

English:

Kognitywne i strukturalne podłoże interferencji morfo-syntaktycznej w języku litewskim – i nie tylko

Authors

Uniwerystet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

Published at: 28.10.2011

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Józef Marcinkiewicz (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 1806

Number of downloads: 1152