Genre Characteristics of Romance
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTECechy gatunkowe romansu
Publication date: 2019
Terminus, 2019, Volume 21, zeszyt 2 (51) 2019, pp. 197 - 214
https://doi.org/10.4467/20843844TE.19.016.11190Authors
Cechy gatunkowe romansu
Genre Characteristics of Romance
The study attempts to define the genre features of romance based on the currently available research findings, but also taking into account a broader perspective of different meanings which the term assumes both in Polish and in the main European languages. Wierzbicka refers to English studies, as well as to Polish studies because these two languages have developed a similar distinction between romance and novel. The basic assumption adopted in this paper concerns the equivocal use of this term in literary studies, which obscures the picture of the history of literature. Therefore, the history of the term is discussed, which has made it possible to distinguish six different meanings of the term. The first, oldest meaning is specific to the era in which it appeared (like many mediaeval terms), and concerns works written in Romanesque vernacular languages as opposed to mediaeval Latin. It is not a name of a genre. The second meaning has been distinguished in two variants. Generally, it refers to a literary genre that is characterised by an adventurous love story and a protagonist who on principle is a lover. Variants of romance include different textual forms: in the 16th century, it was a poem of a specific narrative structure different from the epic, and in the 17th century it was (mostly) prose. The third meaning begins to dominate in the 18th century, and is an extension of the second meaning of the word “romance” in its second variant, namely, it covers all fictional prose of varied literary value. The fourth meaning was distinguished by English and Polish literary scholars of the second half of the 20th century, who undertook the 18th-century practice of juxtaposing “romance” and “novel”. They recognised “romance” as a heterogeneous epic form characterised by the extraordinary and fairy tale character of narrative fiction. The fifth meaning of the word “romance” refers to a lyrical genre. The sixth, contemporary meaning refers to popular literature, and specifically to a narrative genre that tells a love story. Each of these six meanings illuminates a different fragment of the literary reality. In this context, the question of which of them would be the most functional in literary research becomes all the more important. Wierzbicka argues that the second meaning, similar to the sixth meaning, will allow this term to be used with reference to all literature, without the risk of ambiguity. This is because the basic generic determinant of the second meaning coincides with the contemporary reading consciousness and today’s use of the word, and thus it has a practical dimension. The following were considered genre features of romance: love story, which can optionally abound in adventures; a specific construction of the hero or heroine as one in love; the narrative structure consisting of many actions concentrated around parallel characters; prosaic or verse form; entertainment function (formerly also didactic). Historical variants of the genre are also presented, including the mediaeval chivalric romance, comic-ironic romance, 17th-century romance, sentimental romance, realistic romance. The proposed definition also enables a new look at the historicoliterary reality, especially of the mediaeval and early-modern period, whose narrative works escape the existing nomenclature.
Allott M., Novelists on the Novel, London 1960.
Alocco-Bianco L., L’idee de roman dans l’Encyclopedie, „Recherches sur Diderot et sur l’Encyclopédie” 1988, no 4, s. 117–123, dostępne online: https://www.persee.fr/doc/rde_0769-0886_1988_num_4_1_951 (dostęp: 31.07.2019).
Ariosto L., Orland szalony, przeł. P. Kochanowski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1965.
Bartoszewicz A., O głownych problemach i pojęciach w polskiej krytyce literackiej w pierwszej połowie XIX wieku, Poznań 1973.
Bohuszewicz P., Od „romansu” do powieści. Studia o polskiej literaturze narracyjnej (druga połowa XVII wieku – pierwsza połowa XIX wieku), Toruń 2016.
Doody MA., The True Story of the Novel, New Brunswick (N.J.) 1996.
Fuchs B., Romance, New York–London 2004.
Głowiński M., Prace wybrane, t. 1: Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej, Kraków 1997.
Jean, sire de Joinville, Histoire de Saint Louis; Credo; et Lettre a Louis X, éd. N. de Wailly, Paris 1874, dostępne online: https://archive.org/stream/jeansiredejoinvi00join#page/412/mode/2up (dostęp: 31.07.2019).
Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962 (1 wyd. 1934).
Maciejewska I., Romans można pojmować rożnie, w: Gatunki literackie. Tradycja a wspołczesne przemiany, red. D. Ossowska, Z. Chojnowski, Olsztyn 1996, s. 17–25.
Martuszewska A., Architektonika literackiego romansu, Gdańsk 2014.
Michałowska T., Między poezją a wymową. Konwencje i tradycje staropolskiej prozy nowelistycznej, Wrocław 1970.
Michałowska T., Nowela, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 2002, s. 584–589.
Michałowska T., Romans, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 2002, s. 822–829.
Michałowska T., Romans XVII i pierwszej połowy XVIII wieku w Polsce. Analiza struktury gatunkowej, w: Problemy literatury staropolskiej. Praca zbiorowa. Seria 1, red. J. Pelc, Wrocław 1972, s. 427–498.
Mickiewicz A., O poezji romantycznej, w: idem, Pisma prozą, cz. 1: Pisma filomatyczne, estetyczno-krytyczne, opowiadania, [red. J. Krzyżanowski et al., pisma fr. przeł. A. Górski, oprac. L. Płoszewski, Z. Ciechanowska] (Dzieła, t. 5), Warszawa 1955.
Miszalska J., „Kolloander wierny” i „Piękna Dianea”. Polskie przekłady włoskich romansow barokowych w XVII wieku i w epoce saskiej na tle owczesnych teorii romansu i przekładu, Kraków 2003.
Rejter A., Barokowy romans wierszowany – problemy gatunku i dyskursu. (Na przykładzie „Wizerunku złocistej przyjaźnią zdrady” Adama Korczyńskiego), „Język Artystyczny” 2010, t. 14, s. 57–82.
Romance, w: The Oxford English Dictionary, ed. J.A. Simpson, E.S.C. Weiner, vol. 14, 2nd ed., Oxford 2001, s. 61–62.
Rutkowska M., Terminologia literacka w wypowiedziach o powieści w XVIII wieku, Wrocław 1975.
Sinko Z., Powieść, w: Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2002, s. 452–460.
Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego Oświecenia, Wrocław 1968.
Sinko Z., Romans, w: Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2002, s. 527–530.
Sławiński J., Romans” w: Słownik terminow literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1998, s. 477–478.
Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 3, Warszawa 2002.
Watt I., Narodziny powieści. Studia o Defoe’em, Richardsonie i Fieldingu, przeł. A. Kreczmar, Warszawa 1973.
Weinberg B., A History of Literary Criticism in the Italian Renaissance, vol. 1, Chicago 1961.
Wielki słownik wyrazow obcych, red. M. Bańko, Warszawa 2008.
Wierzbicka-Trwoga K., Historyja, romans, powieść. Rożne oblicza tego samego zjawiska, w: Powieść dziś. Teorie, tradycje, interpretacje, red. A. Skubaczewska-Pniewska, J. Tuszyńska, Toruń 2019, s. 131–146.
Ziomek J., Renesans, Warszawa 1996.
Źródła internetowe
About the Romance Genre, Romance Writers of America, https://www.rwa.org/
Online/Romance_Genre/About_Romance_Genre.aspx (dostęp: 31.07.2019).
Centre National de Ressources Textuelles et Lexicales (CNRTL), http://cnrtl.fr/definition/roman (dostęp: 31.07.2019).
Roman, w: L’Encyclopedie de Diderot et d’Alembert, http://xn--encyclopdie-ibb.eu/index.php/beaux-arts/1168398448-litterature/9870701-ROMAN (dostęp: 31.07.2019).
Strona stowarzyszenia Romance Writers of America: https://www.rwa.org (dostęp: 31.07.2019).
Information: Terminus, 2019, Volume 21, zeszyt 2 (51) 2019, pp. 197 - 214
Article type: Original article
Titles:
Cechy gatunkowe romansu
Genre Characteristics of Romance
University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland
Published at: 2019
Article status: Open
Licence: CC BY-NC-ND
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
Polish