Obowiązek zgłoszenia umowy o dzieło do ZUS – usprawnienie systemu kontroli w świetle konstytucyjnych zasad równości, proporcjonalności i autonomii informacyjnej

Agata Miętek

Obowiązek zgłoszenia umowy o dzieło do ZUS – usprawnienie systemu kontroli w świetle konstytucyjnych zasad równości, proporcjonalności i autonomii informacyjnej

Publication date: 19.11.2021

Studies on Labour Law and Social Policy, Volume 28 (2021), Volume 28 Issue 4, pp. 355 - 371

https://doi.org/10.4467/25444654SPP.21.027.14269

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Obowiązek zgłoszenia umowy o dzieło do ZUS – usprawnienie systemu kontroli w świetle konstytucyjnych zasad równości, proporcjonalności i autonomii informacyjnej

Abstract

Obligation to notify Social Security Agency about a specific work contract – improvement of the control system in the light of constitutional principles of equality, proportionality and information autonomy

The purpose of the paper is to analyze obligation to notify Social Security Agency about concluded specific work contracts, which was introduced as of 1 January 2021 in the social security system act. Firstly, the way in which the new obligation was introduced raises significant doubts. Under the guise of anti-crisis measures, a new obligation has been introduced in the Anti-Crisis Shield, which has little to do with its purpose. Secondly, the prima facie technical obligation also raises practical doubts, but more importantly, it prompts questions about its compliance with the constitutional principles of equality, proportionality and information autonomy. Fulfillment of the obligation results in transfer to the Social Security Agency of significant data on legal relationship that are – as a rule – indifferent from the perspective of the social security system, the scope of which is not determined by a statute, but by a sub-statutory act.

ASJC: 3308, JEL: K31

Keywords

umowa o dzieło, ubezpieczenia społeczne, Konstytucja; contract of specific work, social security, Constitution

contract of specific work, social security, Constitution

References

Download references

Bałaban A. (2003) Polskie problemy ustrojowe. Konstytucja, źródła prawa, samorząd terytorialny, prawa człowieka, LEX.

Banaszak B. (2012) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.

Bosek L., Borysiak W. (2016) [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, Warszawa.

Drozd A. (2010) Wykładnia w zgodzie z Konstytucją w dziedzinie prawa pracy, „Przegląd Sądowy”, nr 2.

Fleszer D. (2008) Zakres przetwarzania danych osobowych w działalności gospodarczej, LEX.

Florczak-Wątor M. (2019) [w:] P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX.

Garlicki L. (2003) [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa.

Gersdorf M. (2013) Prawo zatrudnienia, LEX.

Kędziora P. (2009) [w:] A. Malinowski (red.), Zarys metodyki pracy legislatora. Ustawy – akty wykonawcze – prawo miejscowe, LEX.

Kuśmierczyk M. (2021) Zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzające obowiązek zgłaszania do ZUS informacji o zawarciu umowy o dzieło, „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych”, nr 1, Legalis.

Leśniak G.J. (2020) ZUS: Od stycznia 2021 r. trzeba będzie rejestrować umowy o dzieło, https://www.prawo.pl/kadry/kto-bedzie-musial-zglosic-umowe-o-dzielo-do-zus-po-1-stycznia,505460.html (dostęp: 18 kwietnia 2021).

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło zawieranych od 1 stycznia 2021 r., https://www.gov.pl/web/rodzina/obowiazek-zglaszania-do-zus-umow-o-dzielo-zawieranych-od-1-stycznia-2021-r (dostęp: 18 kwietnia 2021).

Przybyłowicz A. (2020) [w:] K.W. Baran (red.), Komentarz do niektórych przepisów ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw [w:] Tarcza antykryzysowa 1.0–4.0, ustawa o dodatku solidarnościowym i inne regulacje, jako szczególne rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych związane z COVID-19. Komentarz, LEX.

Radwański Z. (2008) [w:] Z. Radwański (red.), System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa.

Radziewicz P. (2019) [w:] P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX.

Safjan M. (2007) Wyzwania dla państwa prawa, LEX.

Sanetra W. (2013) Ogólnie o aksjologicznych podstawach prawa pracy, referat wygłoszony podczas XIX Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Pracy w dniach 15–17 maja 2013 roku.

Sarnecki P. (2016) [w:] L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, LEX.

Sarnecki P. (red.) (2002) Prawo konstytucyjne RP, Warszawa.

Skwara B. (2010) Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym, LEX.

Sobczyk A. (2013) Ograniczenia praw i wolności konstytucyjnych pracownika w prawie pracy – zarys problematyki [w:] B. Cudowski, J. Iwulski (red.), Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga jubileuszowa Profesora Waleriana Sanetry, Białystok.

Sobczyk A. (2014) Prawo i człowiek pracujący – między ochroną godności a równości [w:] M. Skąpski, K. Ślebzak (red.), Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, Poznań.

Tomaszewska B. (2021) [w:] B. Tomaszewska, M. Kostrzewa, G. Łyjak, P. Ziółkowki, Zgłoszenie do ZUS umowy o dzieło – nowy obowiązek od 1 stycznia 2021 r., LEX.

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (2020), druk sejmowy nr 299, Sejm IX kadencji.

Wiliński P. (2011) Proces karny w świetle Konstytucji, LEX.

Wolak G. (2018) Umowa mająca za przedmiot sprzątanie – umowa o dzieło czy umowa o świadczenie usług, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 5.

Wolak G. (2019) Umowa o dzieło jako zobowiązanie rezultatu, „Studia Prawnicze. Rozprawy i materiały”, nr 1.

Wronkowska S. (2004) [w:] S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej, Warszawa.

ZUS (2021) Pytania i odpowiedzi – zgłaszanie do ZUS umów o dzieło, https://www.zus.pl/baza-wiedzy/katalog-uslug/karty-uslug-inne (dostęp: 18 kwietnia 2021).

Orzecznictwo

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 stycznia 2021 roku, II GSK 1522/18, LEX nr 3119192.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2013 roku, I ACa 232/13, LEX nr 1498861.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2011 roku, I PK 232/10, LEX nr 1165751.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2012 roku, II PK 35/12, LEX nr 1619647.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2012 roku, I PK 128/12, LEX nr 1284749.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 marca 1994 roku, W 9/93, Dz.U. 1994, nr 45, poz. 184.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia z 26 października 1999 roku, K 12/99, Dz.U. 1999, nr 91, poz. 1042.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 2002 roku, K 41/02, MP 2002, nr 56, poz. 763.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 czerwca 2005 roku, K 4/04, Dz.U. 2005, nr 124, poz. 1042.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2005 roku, K 32/04, Dz.U. 2005, nr 250, poz. 2116.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2007 roku, K 2/07, Dz.U. 2007, nr 85, poz. 571.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 czerwca 2008 roku, K 8/04, Dz.U. 2008, nr 110, poz. 707.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 czerwca 2008 roku, P 23/07, Dz.U. 2008, nr 116, poz. 740.

Akty prawa krajowego

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 z dnia 16 lipca 1997 roku.

Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2020 roku w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów, Dz.U. 2020, poz. 2366.

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, Dz.U. 2016, poz. 283 tekst jedn.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny, Dz.U. 2020, poz. 1740 tekst jedn.

Ustawa z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2021, poz. 423 tekst jedn.

Ustawa z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2020, poz. 568.

Information

Information: Studies on Labour Law and Social Policy, Volume 28 (2021), Volume 28 Issue 4, pp. 355 - 371

DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.21.027.14269

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Obowiązek zgłoszenia umowy o dzieło do ZUS – usprawnienie systemu kontroli w świetle konstytucyjnych zasad równości, proporcjonalności i autonomii informacyjnej

English:

Authors

Agata Miętek

https://orcid.org/0000-0002-7708-1502

Kozminski University
ul. Jagiellońska 57/59, 03-301 Warszawa, Poland

Published at: 19.11.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Agata Miętek (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 966

Number of downloads: 992

<div id="cke_pastebin"> Obligation to notify Social Security Agency about a specific work contract – improvement of the control system in the light of constitutional principles of equality, proportionality and information autonomy</div>

Download xml