FAQ
Logo of Jagiellonian University

La mélancolie marotique. Sur une rime du Psaume 137

Publication date: 02.08.2022

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 2, pp. 97 - 105

https://doi.org/10.4467/20843933ST.22.010.15598

Authors

Isabelle Fabre
Université Paris Nanterre, Paris, France
https://orcid.org/0000-0002-4826-5396 Orcid
All publications →

Titles

La mélancolie marotique. Sur une rime du Psaume 137

Abstract

Melancholia Marota. O jednym z rymów w parafrazie psalmu 137

Parafrazy psalmów Marota zostały powszechnie uznane za jedno z najważniejszych osiągnięć poetyckich francuskiej poezji renesansowej. Choć Marot stara się pozostać jak najbliżej biblijnego źródła, jego interpretacja psalmu 137 wyróżnia się pewnymi cechami metrycznymi i tonem, jaki nadaje mu początkowy rym aquatiques-melancoliques, całkowicie nieobecny we wcześniejszych przekładach psalmów. Takie nowatorskie posunięcie nie tylko nie jest zwykłym ozdobnikiem, lecz nadaje tekstowi nowe znaczenie, zmieniając niektóre jego cechy i przede wszystkim gruntownie przeformułowując wyrażenie straty, które przenika cały poemat. Podejmując ścisłą lekturę egzegetyczną tekstu, niniejszy artykuł ma na celu ukazanie, w jaki sposób Marotowi udało się przekazać głębsze poetyckie znaczenie w odniesieniu do jednej z najbardziej gwałtownych i bolesnych pieśni psałterza, przekształcając w ten sposób jej gorzką surowość w swego rodzaju utwór medytacyjny i tworząc prawdziwe arcydzieło, świadczące zarówno o jego duchowym zaangażowaniu, jak i trosce o estetyczny walor tekstu.

ABSTRACT

Marots Melancholy. About a Rime from Ps. 137 Paraphrase

Marot’s Psalm paraphrases have been widely hailed as a major poetic achievement in French Renaissance poetry. Although Marot wants to stay as close as possible to his biblical source, his rendering of Ps. 137 stands out due to some of its metrical features and tone, as shaped by the initial rime aquatiques-melancoliques, which is totally absent from earlier translations. Far from being ornamental, such an innovative move imparts a new reading to the text, reworking some of its features while thoroughly rephrasing the expression of loss that pervades the entire poem. Engaging in a close exegetical reading of the text, the article aims at showing how Marot achieves to convey a deeper poetic meaning in addressing one of the most violent, excruciating songs of the Psalter, thus turning its bitter harshness into a meditative piece of sorts and a genuine masterpiece, testifying to both his spiritual commitment and his aesthetic position.

References

Download references
Sources primaires
Bédier, Joseph (éd.). 1922. La Chanson de Roland. Paris : H. Piazza.
Bucer, Martin. 1554. Psalmorum quinque libri. Paris : Robert Estienne.
Champion, Pierre. 1926. Compost et kalendrier des bergiers (fac-similéde l’édition de Paris, Guy Marchant, 1493). Paris : Éditions des quatre chemins.
Dante, Alighieri. 1992. La divine comédie, L’Enfer, trad. J. Risset. Paris : GF-Flammarion.
Galderisi, Claudio (éd.). 1995. Charles d’Orléans. L’Écolier de mélancolie. Paris : Le Livre de Poche.
Jérôme, st. 1983. Biblia sacra iuxta Vulgatam versionem. 4e édition. Stuttgart : Deutsche Bibelgesellschaft.
La Bible. 1535, trad. Pierre Olivétan. Neuchâtel : Pierre de Vingle.
La Bible du XIIIe siècle. 1226–1250. Paris : BnF, fr. 899.
La forme des prieres et chantz ecclesiastiques. 1542. Genève : Jean Girard.
Lefèvre d’Etaples, Jacques. 1509. Quincuplex Psalterium. Paris : Henri Estienne.
Marot, Clément. 1541. Trente Pseaulmes de David, mis en françoys par Clement Marot, valet de chambre du Roy. Paris : Estienne Roffet.
Marot, Clément. 1543. Cinquante psaumes. Genève.
Marot, Clément. 2014. Œuvres poétiques complètes, t. 2, éd. Gérard Defaux. Paris : Classiques Garnier.
Marot, Clément et Bèze, Théodore de. 2019. Les Pseaumes mis en rime françoise, t. 1 : texte de 1562, éd. Max Engammare. Genève : Droz.
Short, Ian. 2015. The Oxford Psalter. Bodleian MS Douce 320. Oxford : Anglo-Norman Text Society.
Sources secondaires
Agrigoroaei, Vladimir. 2017. Les traductions en vers du Psautier au Moyen Âge et à la Renaissance [dans :] Claude Galderisi, Jean-Claude Vincensini, La traduction entre Moyen Âge et Renaissance. Médiations, auto-traductions et traductions secondes. Turnhout : Brepols, 139–158.
Becker, Philipp-August. 1921. Clément Marots Psalmenübersetzung. Leipzig : Teubner.
Chalier, Catherine. 2003. Traité des larmes. Paris : Albin Michel.
Defaux, Gérard. 1996. «Clément Marot le “despourveü” ». Littératures, n°35 : 25–50.
Jeanneret, Michel. 1965. «Marot traducteur des Psaumes entre le néo-platonisme et la Réforme ». Bibliothèque d’Humanisme et Renaissance, t. 27 : 629–643.
Jeanneret, Michel. 1969. Poésie et tradition biblique au XVIe siècle. Recherches stylistiques sur les paraphrases des psaumes de Marot à Malherbe. Paris : José Corti.
Klibansky, Raymond, Panofsky, Erwin, Saxl, Fritz. 1989. Saturne et la Mélancolie. Paris : Gallimard.
Millet, Olivier. 1997. Marot et Calvin : chanter les Psaumes [dans :] Clément Marot, prince des poëtes françois. Actes du Colloque international de Cahors en Quercy, 1996, éd. Gérard Defaux. Paris : Champion, 463–476.
Pigeaud, Jackie. 2005. De la mélancolie. Fragments de poétique et d’histoire. Paris : Dilecta.
Reuben, Catherine. 2000. La traduction des Psaumes de David par Clément Marot. Aspects poétiques et théologiques. Paris : Champion.
Rey, Alain. 1992. Dictionnaire historique de la langue française. Paris : Le Robert.
Roussel, Bernard. 1997. Les Psaumes : le texte massorétique, les vers de Clément Marot [dans :] Clément Marot, prince des poëtes françois. Actes du Colloque international de Cahors en Quercy, 1996, éd. Gérard Defaux. Paris : Champion, 436–437.
Starobinski, Jean. 2012. L’Encre de la mélancolie. Paris : Seuil.
Wursten, Dick. 2010. Clément Marot and Religion: A Reassessment in the Light of his Psalm Paraphrases. Leyde : Brill.
Zenger, Erich. 1996. A God of Vengeance? Understanding the Psalms of Divine Wrath. Louisville : Westminster John Knox Press.

Information

Information: Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 2, pp. 97 - 105

Article type: Original article

Titles:

Polish:

La mélancolie marotique. Sur une rime du Psaume 137

English:

Marot’s Melancholy. About a Rime from Ps. 137 Paraphrase

Authors

https://orcid.org/0000-0002-4826-5396

Isabelle Fabre
Université Paris Nanterre, Paris, France
https://orcid.org/0000-0002-4826-5396 Orcid
All publications →

Université Paris Nanterre, Paris, France

Published at: 02.08.2022

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Isabelle Fabre (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

French