FAQ
Logo of Jagiellonian University

Sprawa Asterblumowej. Lustro polsko-żydowskich podziałów i rozczarowań końca lat trzydziestych XX wieku

Publication date: 2020

Studia Judaica, 2020, Issue 1 (45), pp. 139 - 167

https://doi.org/10.4467/24500100STJ.20.005.12919

Authors

Sandra Tomczak
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
https://orcid.org/0000-0001-8340-9431 Orcid
All publications →

Titles

Sprawa Asterblumowej. Lustro polsko-żydowskich podziałów i rozczarowań końca lat trzydziestych XX wieku

Abstract

Asterblumowa’s case: some reflections on Polish-Jewish divisions and disappointments of the late 1930s

Cywja Asterblumowa was a first-year law student at the University of Warsaw when during one of many antisemitic riots in 1936 she was beaten and accused of insulting the Polish nation. In the trial, the judge and the prosecutor, taking into consideration her religious faith, refused her the right to feel Polish. The author of the article presents not only Asterblumowa’s case—from her enrolling in the university to being imprisoned—but above all, concentrates on the reactions of the public opinion in which the discussion centered on the Polishness and Jewishness as well as the truth and the usurpation. In Asterblumowa’s case and the discussion surrounding it, all the divisions, prejudices, stereotypes, fierceness, disappointment and resignation, which the late 1930s brought upon the Polish-Jewish relations, are clearly visible.

References

1. Źródła niepublikowane
 
Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. RP 48277/S [teczka studencka Cywji Asterblum].
 
2. Źródła opublikowane
 
„5-ta Rano” 1936–1937.
 
„ABC” 1936.
 
„Chwila” 1936–1937.
 
„Dziennik Wileński” 1936.
 
Fromer Manes, Konieczność światowego rozwiązania kwestii żydowskiej. Walka rozpaczy młodego żydostwa, Warszawa 1934.
 
„Gazeta Kartuska” 1936.
 
„Gazeta Polska” 1934, 1936.
 
„Głos Poranny” 1936–1937.
 
„Hajnt” 1936 (nr 240).
 
Kalendarz sądowy na 1936 rok, oprac. Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz, Warszawa [b.d.].
 
Lista adwokatów okręgu Sądu Apelacyjnego w Warszawie (okręg Izby Adwokackiej Warszawskiej) na dzień 15 grudnia 1938 r., Warszawa 1938.
 
„Myśl Narodowa” 1936.
 
„Nasz Przegląd” 1936–1937.
 
„Nowy Dziennik” 1936–1937.
 
„Orędownik” 1936.
 
„Robotnik” 1936.
 
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571).
 
Sprawozdanie stenograficzne z 40. posiedzenia Sejmu w dniu 16 lutego 1937 r. „Warszawski Dziennik Narodowy” 1936.
 
Wytyczne w sprawach: żydowskiej, mniejszości słowiańskich, niemieckiej, zasad polityki gospodarczej, Warszawa 1932.
 
3. Opracowania
 
Ajnenkiel Andrzej, Polska po przewrocie majowym. Zarys dziejów politycznych Polski 1926–1939, Warszawa 1980.
 
Garlicki Andrzej, Od maja do Brześcia, Warszawa 1981.
 
Kawski Tomasz, Żydowskie gminy wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historyczno-administracyjne, Bydgoszcz 2014.
 
Kijek Kamil, Dzieci modernizmu. Świadomość, kultura i socjalizacja polityczna młodzieży żydowskiej w II Rzeczypospolitej, Wrocław 2017.
 
Kocik Katarzyna, Problem przemocy wobec ludności żydowskiej na łamach „Myśli Narodowej” w latach 1921–1939, [w:] Przemoc antyżydowska i konteksty akcji pogromowych na ziemiach polskich w XX wieku, red. Konrad Zieliński, Kamil Kijek, Lublin 2016.
 
Krzywiec Grzegorz, Czy państwo w Polsce pomajowej było czynnikiem antyżydowskim (1926–1939)? Stan badań i perspektywy badawcze, [w:] Metamorfozy społeczne, t. 8: Państwo i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, red. Janusz Żarnowski, Warszawa 2014.
 
Landau-Czajka Anna, Trudny wybór. Asymilowani Żydzi o problemie tożsamości narodowej w II Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historyczny” 112 (2005), nr 2.
 
Majewski Piotr Maciej, Społeczność akademicka 1915–1939, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1945, red. Piotr Maciej Majewski, Warszawa 2016.
 
Michlic Joanna Beata, Obcy jako zagrożenie. Obraz Żyda w Polsce od roku 1880 do czasów obecnych, Warszawa 2015.
 
Natkowska Monika, Numerus clausus, getto ławkowe, numerus nullus, „paragraf aryjski”. Antysemityzm na Uniwersytecie Warszawskim 1931–1939, Warszawa 1999.
 
Ogonowski Jerzy, Sytuacja prawna Żydów w Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939. Prawa cywilne i polityczne, Warszawa 2012.
 
Opioła Monika, Kawski Tomasz, Gminy żydowskie pogranicza Wielkopolski, Mazowsza, Małopolski i Śląska w latach 1918–1942, Toruń 2012.
 
Pielka Mateusz, Radykalizacja nastrojów antysemickich w latach trzydziestych w Drugiej Rzeczypospolitej, „Scripta Historica” 21 (2015).
 
Prokop-Janiec Eugenia, Pogranicze polsko-żydowskie. Topografie i teksty, Kraków 2013.
 
Reinharz Jehuda, Shavit Yaacov, The Road to September 1939: Polish Jews, Zionists, and the Yishuv on the Eve of World War II, Waltham 2018.
 
Rudnicki Szymon, Obóz Narodowo-Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985.
 
Rudnicki Szymon, Równi, ale niezupełnie, Warszawa 1998.
 
Tomaszewski Jerzy, Sytuacja Żydów w Polsce przed wybuchem drugiej wojny światowej, [w:] tenże, Żydzi w II Rzeczypospolitej, wybór i oprac. Artur Markowski, Szymon Rudnicki, Warszawa 2016.
 
Trębacz Zofia, Nie tylko Palestyna. Polskie plany emigracyjne wobec Żydów 1935–1939, Warszawa 2018.
 
Zieliński Tadeusz J., Ustawodawstwo gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej wymierzone w wyznawców judaizmu, [w:] Metamorfozy społeczne, t. 5: Religia a społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, red. Tadeusz Stegner, Warszawa 2013.

Information

Information: Studia Judaica, 2020, Issue 1 (45), pp. 139 - 167

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Sprawa Asterblumowej. Lustro polsko-żydowskich podziałów i rozczarowań końca lat trzydziestych XX wieku
English:

Asterblumowa’s case: some reflections on Polish-Jewish divisions and disappointments of the late 1930s

Authors

https://orcid.org/0000-0001-8340-9431

Sandra Tomczak
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
https://orcid.org/0000-0001-8340-9431 Orcid
All publications →

Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland

Published at: 2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Sandra Tomczak (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish