Physicists in Cracow – on the 70th anniversary of the First International Cosmic Rays Conference
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEFizycy w Krakowie – w 70. rocznicę I Międzynarodowej Konferencji Promieni Kosmicznych
Publication date: 12.12.2018
Studia Historiae Scientiarum, 2018, 17 (2018), pp. 421 - 449
https://doi.org/10.4467/2543702XSHS.18.015.9335Authors
Fizycy w Krakowie – w 70. rocznicę I Międzynarodowej Konferencji Promieni Kosmicznych
W artykule nawiązano do niezwykłego wydarzenia, I Międzynarodowej Konferencji Promieni Kosmicznych, która odbyła się w Krakowie w roku 1947, tuż po zakończeniu II wojny światowej. Konferencję zorganizowała grupa fizyków teoretyków z Uniwersytetu Jagiellońskiego i ówczesnej Akademii Górniczej pod przewodnictwem profesora Jana Weyssenhoffa. Przypomniano osiągnięcia polskich fizyków, zwłaszcza uczonych krakowskich, którzy w latach trzydziestych i czterdziestych ubiegłego wieku zajmowali się badaniami promieniowania kosmicznego. Przywołano nazwiska wybitnych fizyków reprezentujących podczas konferencji najbardziej znane ośrodki naukowe z Europy i Stanów Zjednoczonych. Artykuł został wzbogacony fotografiami wykonanymi podczas Konferencji i licznych spotkań nieoficjalnych, które miały miejsce w październiku 1947 r. w Krakowie. Autorem zdjęć był młody naukowiec, Andrzej Hrynkiewicz, późniejszy profesor fizyki jądrowej w Uniwersytecie Jagiellońskim i Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk.
Physicists in Cracow – on the 70th anniversary of the First International Cosmic Rays Conference
The article discusses an extraordinary event, i.e. the First International Cosmic Rays Conference, which took place in Cracow in 1947, shortly after the end of the Second World War. The conference was organized by a group of theoretical physicists from the Jagiellonian University and the Academy of Mining under the leadership of Professor Jan Weyssenhoff. The achievements of Polish physicists, especially Cracow scientists, who were involved in the study of cosmic radiation in the 1930s and 1940s are reminded of in this article. The author recalls names of outstanding physicists representing the most wellknown research centers in Europe and the United States during the Conference. The article was enriched with photographs taken during the Conference and numerous unofficial meetings that took place in October 1947 in Cracow. The author of the pictures, Andrzej Hrynkiewicz, was a young scientist, and later professor of nuclear physics at the Jagiellonian University and the Institute of Nuclear Physics of the Polish Academy of Sciences.
historia nauki, historia fizyki w Krakowie, I Międzynarodowa Konferencja Promieni Kosmicznych (1947), fizyka promieni kosmicznych (badania), Instytut Fizyki UJ ; ; history of science, history of physics in Cracow, I International Cosmic Rays Conference (1947), cosmic ray physics (research), Institute of Physics of the Jagiellonian University
ZBIORY ARCHWIALNE
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Inwentarz Akt Wydziału Matematyczno-przyrodniczego 1945/46–1950/51. Sprawozdanie z działalności Wydziału 1945/46–950/51. Sygn. WMP-14.
OPRACOWANIA
Adamczewski, Ignacy 1950: Metoda klisz fotograficznych w badaniach fizyki jądrowej i fizyki promieni kosmicznych. Postępy Fizyki. 1, ss. 210–248.
Adamczewski, Ignacy 1951: Metoda klisz fotograficznych w badaniach fizyki jądrowej i fizyki promieni kosmicznych (dokończenie). Postępy Fizyki 2, ss. 6–34.
Dobrotin, N.A. 1958: Promieniowanie kosmiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Eksperyment Pierre Auger 2018a: Cel badań. Dostęp online (1.06.2018): https://auger.ifj.edu.pl/Auger/index.php?var=0.
Eksperyment Pierre Auger 2018b: Kto realizuje Project Pierre Auger? Dostęp online (1.06.2018): https://auger.ifj.edu.pl/Auger/index.php?var=3.
Eksperyment Pierre Auger 2018c: Historia badań promieni kosmicznych na świecie. Dostęp online (1.06.2018): https://auger.ifj.edu.pl/Historia/Historia-s1.htm.
Eksperyment Pierre Auger 2018d: Historia badań promieni kosmicznych w Krakowie. Dostęp online (1.06.2018): https://auger.ifj.edu.pl/Historia-k/index.php.
Eksperyment Pierre Auger 2018e: Niedoszły lot balonem nad Tatrami. Dostęp online (1.06.2018): https://auger.ifj.edu.pl/Historia-k/index.php?var=1.
Fiałkowski, Krzysztof 2004: Polscy fizycy w Sekcji Teorii CERN-u. [W:] Polska w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN. Red. Małgorzata Święch-Płonka. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 83-88857-89-4, ss. 23–35.
Hrynkiewicz, Andrzej 2005: Unoszenie żelaznych kurtyn. [W:] 50 lat Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk. Pod redakcją Andrzeja Hrynkiewicza. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 83-60183-06-6 (Monografie Komisji Historii Nauki, t. IX), ss. 15–19.
Hurwic, Józef 2006: Uczeni też ludzie. Sylwetki polskich uczonych. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 83-60183-13-9 (Monografie Komisji Historii Nauki, t. VIII).
Instytut Fizyki Jądrowej 2018: Zakład Promieni Kosmicznych. Dostęp online (1.06.2018): https://auger.ifj.edu.pl/.
Jongen, H.F. 2018: Clay Jacob (1882–1955). Biografisch Woordenboek van Nederland: 1880–2000. Dostęp online (1.06.2018): http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/b/bwn2/bwn1/claij.
Kobos, Andrzej Michał (red.) 2014: Fizycy wspominają. Zbiór 25 rozmów i wspomnień fizyków polskich opublikowanych pierwotnie w „Postępach Fizyki” i w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki”. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 978-83-7676-168-8.
Kobos, Andrzej Michał (red.) 2014a: Rozmowa z Janem Wesołowskim. [W:] Fizycy wspominają. Zbiór 25 rozmów i wspomnień fizyków polskich opublikowanych pierwotnie w „Postępach Fizyki” i w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki”. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 978-83-7676-168-8, ss. 525–531.
Kobos, Andrzej Michał (red.) 2014b: Rozmowa z Marianem Mięsowiczem. [W:] Fizycy wspominają. Zbiór 25 rozmów i wspomnień fizyków polskich opublikowanych pierwotnie w „Postępach Fizyki” i w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki”. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 978-83-7676-168-8, ss. 287–308.
Kobos, Andrzej Michał (red.) 2014c: Zawsze robiłem to co lubię. Rozmowa z Profesorem Adamem Strzałkowskim. [W:] Fizycy wspominają. Zbiór 25 rozmów i wspomnień fizyków polskich opublikowanych pierwotnie w „Postępach Fizyki” i w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki”. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 978-83-7676-168-8, ss. 435–466.
Matuszak, Tomasz 2014: „Gwiazda Polski”: próba pierwszego polskiego lotu stratosferycznego. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 6, ss. 141–154. Dostęp online (1.06.2018): http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne-r2004-t6/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne-r2004-t6-s141-154/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne-r2004-t6-s141-154.pdf.
Mięsowicz, Marian 1978: Wspomnienie o I Międzynarodowej Konferencji Promieni Kosmicznych w Krakowie. Postępy Fizyki 29(5), ss. 513–517.
Mięsowicz, Marian 1985: The First International Cosmic Ray Conference. [W:] Early History of Cosmic Ray Studies. Personal Reminiscences with Old Photographies. Ed. Y. Sekido, H. Elliot. Dordrecht, Boston, Lancaster: D. Reidel Publishing Company. ISBN 978-94-010-8899-2, ss. 295–298.
Nauka w Polsce 2018: Smartfony mogą badać promieniowanie kosmiczne. Dostęp online (1.06.2018): http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,28021,smartfonymoga-badac-promieniowanie-kosmiczne.html.
Orłowski, Bolesław (red.) 2015: Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki. Tom I–IV. Warszawa: Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk. ISBN 978-83-7629-832-0.
Pierre Auger Observatory 2018a: Who Was Pierre Auger? Dostęp online (1.06.2018): https://www.auger.org/index.php/cosmic-rays/pierre-auger.
Pierre Auger Observatory 2018b: Probing Ever Higher Energies. Dostęp online (1.06.2018): https://www.auger.org/index.php/cosmic-rays.
Powell, C.F.; Occhialini, G.P.S. 1947: Nuclear Physics in Photographs. Tracks of Charged Particles in Photographic Emulsions. Oxford: Clarendon Press.
Powell, C.F. 1950: Mesons. Reports on Progress in Physics 13, ss. 350–424.
Powell, C.F.; Fowler, P.H.; Perkins, D.H. 1959: The Study of Elementary Particles by the Photographic Method. An Account of the Principal Techniques and Discoveries Illustrated by an Atlas of Photomicrographs. London: Pergamon Press.
Proceedings of the International Cosmic Ray Conference ICRC 2018. Dostęp online (1.06.2018): http://particle.astro.ru.nl/goto.html?icrc/icrc.
Przyrowski, Zbigniew (red.) 2002: Słownik uczonych. Warszawa: Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media Horyzont. ISBN 83-7311-430-0.
Rayski, Jerzy 1947: Reportaż z międzynarodowego zjazdu fizyków w Krakowie. Problemy. Miesięcznik poświęcony zagadnieniom wiedzy i życia 3(10/11), ss. 554–560.
Rechenberg, Helmut 1991: Fizyka promieni kosmicznych i narodziny fizyki cząstek elementarnych. Delta 10, ss. 12–15 (Wirtualny Wszechświat). Dostęp online (1.06.2018): http://www.wiw.pl/delta/fizyka.asp.
Rossi, Bruno 1968: Promieniowanie kosmiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Strugalski, Zbigniew 1993: Promieniowanie kosmiczne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Szpecht, Józef 1939: Wśród fizyków polskich. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych.
Średniawa, Bronisław 1947: Międzynarodowy Zjazd Komisji Badań Promieni Kosmicznych. Życie Nauki. Miesięcznik Naukoznawczy 4/19–20, ss. 176–178.
Średniawa, Bronisław 2001: Historia filozofii przyrody i fizyki w Uniwersytecie Jagiellońskim. Warszawa: Wydawnictwo Reteo-Art. ISBN 83-87992-14-3.
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 2018: 540 lat temu urodził się Mikołaj Kopernik. Dostęp online (1.06.2018): http://www.uj.edu.pl/wiadomosci/-/journal_content/56_INSTANCE_d82lKZvhit4m/10172/14549736.
Wikipedia 2018a: Gwiazda Polski. Dostęp online (1.06.2018): https://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazda_Polski.
Wikipedia 2018b: Louis Leprince-Ringuet. Dostęp online (1.06.2018): https://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Leprince-Ringuet.
Wikipedia 2018c: The International Cosmic Ray Conference. Dostęp online (1.06.2018): https://en.wikipedia.org/wiki/International_Cosmic_Ray_Conference.
Wikipedia 2018d: Elżbieta Umińska. Dostęp online (1.06.2018): https://pl.wikipedia.org/wiki/Eugenia_Umi%C5%84ska.
Wróblewski, Andrzej Kajetan 1993: Fizyka wysokich energii w Polsce. Postępy Fizyki 44(2), ss. 153–199.
Wróblewski, Andrzej Kajetan 2007: Historia fizyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978-83-01-14635-1.
Zalewska, Agnieszka (red.) 2007: Marian Mięsowicz, życie i dzieło 1907–1992. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. ISBN 978-83-60183-66-3.
Information: Studia Historiae Scientiarum, 2018, 17 (2018), pp. 421 - 449
Article type: Original article
Titles:
Fizycy w Krakowie – w 70. rocznicę I Międzynarodowej Konferencji Promieni Kosmicznych
Physicists in Cracow – on the 70th anniversary of the First International Cosmic Rays Conference
Jagiellonian University, Library of the Faculty of Physics, Astronomy and Applied Computer Science (Cracow, Poland)
Published at: 12.12.2018
Article status: Open
Licence: CC BY-NC-ND
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 537
Number of downloads: 1076