Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

Monika Maciewicz

Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

Publication date: 12.2021

Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2021, 2 (25) 2021, pp. 57 - 74

https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.21.005.14628

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

Abstract

Garlands and wreaths in folk culture – symbolism and magic. An outline

The paper analyzes symbolic and magical significance of garlands and wreaths in folk culture. It takes into consideration their shapes and component parts as cultural codes. It presents examples of using woven plants in folk practices, both in rites of passage and in magical activities (fortune-telling, protective magic). It also includes basic analysis of the symbol of a garland in folk songs.

Keywords: garland, wreath, symbol, apotropeion, folk culture, magic

Keywords

wianek, wieniec, symbol, apotropeion, kultura ludowa, magia

garland, wreath, symbol, apotropeion, folk culture, magic

References

Download references

Źródła

O. Kolberg, Chełmskie, t. 2, Kraków 1891.

O. Kolberg, Lubelskie, cz. 1, Wrocław–Poznań1962 („Dzieła wszystkie”, t. 16).

O. Kolberg, Przemyskie, wyd. I. Kopernicki, Wrocław–Poznań1964 („Dzieła wszystkie”, t. 35).

O. Kolberg, Przysłowia, oprac. i red. S. Świrko, Wrocław–Poznań1967 („Dzieła wszystkie”, t. 60).

O. Kolberg, RuśCzerwona, cz. 2, z. 1, oprac. W. Kuraszkiewicz, B. Linette, M. Tarko, Wrocław–Poznań1979 („Dzieła wszystkie”, t. 57/1).

O. Kolberg, Tarnowskie–Rzeszowskie, oprac. J. Burszta, B. Linette, Wrocław–Poznań1967 („Dzieła wszystkie”, t. 48).

A. Michalec, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Jak chłop u diabła pieniądze pożyczał. Polska demonologia ludowa w przekazach ustnych, Lublin 2019.

Polska pieśńludowa. Wybór, oprac. J.S. Bystroń, Kraków [1921].

K.W. Wójcicki, Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi, wybór i oprac. R. Wojciechowski, słowo wstępne J. Krzyżanowski, Warszawa 1972.

Teatrnn.pl, Etnografia Lubelszczyzny – cykl roczny w życiu wsi – czerwiec, http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-cykl-roczny-w-zyciu-wsi-czerwiec/ [dostęp: 1 IX 2021].

Teatrnn.pl, Wianki chroniły od uroków – Czesław Maj – fragment relacji świadka historii, http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/doccontent?id=46363 [dostęp: 1 IX 2021].

Opracowania

M. Ancypo-Szeloch, „Cały mój majątek: wianeczek i kosa”. Stereotyp „wianka” w pieśniach ludowych powiatu sokólskiego, [w:] Socjolekt – idiolekt – idiostyl. Historia i współczesność,

red. U. Sokólska, Białystok 2017, s. 24 (dostępne online: https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/handle/11320/9699 [dostęp: 1 IX 2021]).

H. Biegeleisen, Wesele, Lwów 1928.

A. Brzozowska-Krajka, Symbolika dobowego cyklu powszedniego w polskim folklorze tradycyjnym, Lublin 1994.

Z. Gloger, Encyklopedia staropolska, t. 4, Warszawa 1903.

W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1987.

W. Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990.

P. Kowalski, Leksykon – znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa 1998.

Z. Kuchowicz, Obyczaje staropolskie XVII–XVIII wieku, Łódź1975.

K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian, t. 2: Kultura duchowa, cz. 1, Warszawa 1967.

Muzeumetnograficzne.rzeszow.pl, Strój ślubny, http://ubioryludowe.muzeumetnograficzne.rzeszow.pl/stroj-slubny/ [dostęp: 1 IX 2021].

S. Niebrzegowska-Bartmińska, Symbolika płodnościowa w polskim folklorze, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 2016, t. 28, s. 207–226.

L.J. Pełka, Polska demonologia ludowa, Warszawa 1987.

L.J. Pełka, Polski rok obrzędowy, Warszawa 1980.

J. Rostafiński, Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach, Sandomierz 2018.

Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych. Słownik Adama Fischera, red. M. Kujawska et al. Wrocław 2016.

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 1 IX 2021].

Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 9, Warszawa 1967.

Słownik starożytności słowiańskich, t. 7: Y–Ż, red. G. Labuda, Z. Stieber, Warszawa 1982.

R. Tomicki, Norma, wzór i wartośćw życiu seksualnym tradycyjnych społeczności wiejskich w Polsce, „Etnografia Polska” 1977, t. 21, z. 1, s. 43–72.

Information

Information: Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2021, 2 (25) 2021, pp. 57 - 74

DOI: https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.21.005.14628

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

English:

Garlands and wreaths in folk culture – symbolism and magic. An outline

Authors

Monika Maciewicz

https://orcid.org/0000-0002-6835-8784

Published at: 12.2021

Article status: Open

Licence: CC-BY-NC-SA

Percentage share of authors:

Monika Maciewicz (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 636

Number of downloads: 4075

<p> Garlands and wreaths in folk culture – symbolism and magic. An outline</p>

Download xml