FAQ

Towarzystwo „Dom Uphagena”. Zarys historii społecznej aktywności

Publication date: 2022

Yearbook of Gdańsk, 2021, LXXXI (81), pp. 243 - 280

Authors

Ewa Barylewska‑Szymańska
Museum of Gdańsk
https://orcid.org/0000-0003-0887-3714 Orcid
All publications →

Titles

Towarzystwo „Dom Uphagena”. Zarys historii społecznej aktywności

Abstract

9 maja 1990 r. w Ratuszu Głównego Miasta odbyło się spotkanie założycielskie nowego gdańskiego towarzystwa. Celem, jaki przyświecał pomysłodawcom, miało być zebranie osób, które pragnęły wesprzeć odbudowę, i przywrócenie muzealnej funkcji Domowi Uphagena. Muzeum w Domu Uphagena działało w Gdańsku w latach 1911–1944. Dopiero w latach 90. XX w. można było przystąpić do odtworzenia wnętrz, stało się to możliwe dzięki środkom finansowym pozyskanym z Fundacji Współpracy Polsko‑Niemieckiej. W okresie poprzedzającym otwarcie dla zwiedzających muzeum w Domu Uphagena 6 czerwca 1998 r. Towarzystwo skupiało się na popularyzacji historii przedwojennej placówki muzealnej, organizując koncerty, spotkania literackie, wystawy. Kolejny etap działalności nadszedł w 2005 r., gdy Towarzystwo, po zmianie statutu, rozszerzyło swoją działalność o popularyzację historii i kultury Gdańska, zainicjowano wtedy cykl wykładów „Kultura dawnego Gdańska”, który prowadzony jest do dzisiaj (w ramach cyklu do końca 2021 r. odbyło się 167 wykładów). Towarzystwo zdołało zyskać wiernych sympatyków, którzy regularnie uczestniczą w comiesięcznych wykładach. Stara się także zainteresować nowych słuchaczy.


The Uphagen House Society (Towarzystwo “Dom Uphagena”): A brief story of a social initiative

On 9 May 1990, the founding meeting of a new Gdańsk society was held in the Main Town Hall – the Uphagen House Society (Towarzystwo “Dom Uphagena”). The idea behind the initiative was to gather people who wanted to support the reconstruction of the Uphagen House and restoring it to its previous function of a museum (which it was in 1911–1944). It was only in the 1990s that it was possible to start reconstructing the interiors; the work was financed from the funds obtained from the Foundation for Polish-German Cooperation. The Society focused on popularising the history of the pre-war museum by organising concerts, literary meetings and exhibitions. The next stage came in 2005, when the Society, after changing its statute (constitution), expanded its activities to popularise the history and culture of Gdańsk; a series of lectures called “The Culture of Old Gdańsk” was initiated, which is continued to this day (as of 2021 there were 167 lectures held altogether). The Society has managed to create a circle of loyal supporters who regularly attend the monthly lectures, and it also tries to attract new ones.

Keywords: Uphagen House Society, Gdańsk after 1989, social activity, popularisation of science

References

Download references
Andrzejewski Marek, Osiński Marian, https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=OSI%C5%83SKI_MARIAN [dostęp: 3.01.2022].
Barylewska‑Szymańska Ewa, „ku pouczeniu współczesnych gdańszczan”. Jan Kilarski jako popularyzator historii i kultury Gdańska [w:] Gdańsk 1945–1990. Materiały – studia – analizy, t. 3, red. Sylwia Bykowska, Mirosław Golon, Warszawa–Gdańsk 2021.
Barylewska‑Szymańska Ewa, Między rzeczami pięknymi a polityką. Walter Mannowsky i gdańskie Muzeum Miejskie w latach 1922–1938 [w:] Teraźniejszość przeszłości. Gdańskie i pomorskie muzealnictwo do 1945 r., red. Ewa Barylewska‑Szymańska, Gdańsk 2021.
Barylewska‑Szymańska Ewa, Muzeum w kamienicy rajcy Johanna Uphagena przy ulicy Długiej 12 (1910–1944) [w:] Dom Uphagena. Materiały, red. Ewa Barylewska‑Szymańska, Małgorzata Danielewicz, Wojciech Szymański, Gdańsk 1996.
Barylewska‑Szymańska Ewa, Szymański Wojciech, Dom Uphagena. Dzieje muzeum wnętrz [w:] Gdańsk pomnik historii, cz. 2, red. Piotr Najmajer, Gdańsk 2001, seria Teka Gdańska, t. 4.
Barylewska‑Szymańska Ewa, Szymański Wojciech, Od kolekcji prywatnej do muzeum wnętrz mieszczańskich. Dom Uphagena w Gdańsku/ From a private collection to a contemporary Museum of Burgher House Interiors. Uphagen’s House in Gdańsk [w:] Kolekcje. Kształtowanie, historia, dziedzictwo utracone/ Collections. Development, History, Lost Heritage, red. Magdalena Mielnik, Gdańsk 2020.
Bernhardt Katja, Stil –Raum –Ordnung. Architekturlehre in Danzig 1904–1945, Berlin 2015.
Bojaruniec Ewa, Herby mieszczan gdańskich, Gdańsk 2014.
Carsten A., Sammlungen (Museen) [w:] Danzig und seine Bauten, hrsg. von R. Kohnke, Berlin 1908.
Ciemnołoński Janusz, Marian Osiński. Profesor i dziekan [w:] Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005.
Dahne Richard, Fuhrer durch das Ratsherr Johan Uphagen‑Haus in Danzig, Danzig [b.r.].
Friedrich Jacek, Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945–1960, Gdańsk 2015.
Gliński Mirosław, Śliwiński Błażej, Chranicki Jan, https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=CHRANICKI_JAN [dostęp: 3.01.2022].
Gosieniecka Anna, Jan Chranicki, „Gdańskie Studia Muzealne” 1976, t. 1.
Goralska Marta, Kalendarium życia i twórczości [w:] Wilhelm August Stryowski 1834‒1917.
Malarz, kolekcjoner, konserwator, muzealnik, pedagog. Wystawa monograficzna. Muzeum Narodowe w Gdańsku, red. Iwona Ziętkiewicz, Gdańsk 2002.
Grulkowski Marcin, Paul Simson oraz jego działalność społeczna, dydaktyczna i naukowa [w:] Wokół Wielkiej Synagogi w Gdańsku. Z dziejów lokalnej społeczności żydowskiej, red. Ewa  Barylewska‑Szymańska, Gdańsk 2019.
Kamińska Lidia Małgorzata, Polska Centralna Zbiornica Muzealna na województwo gdańskie. Część 1. Geneza powstania, „Muzealnictwo” 2018, t. 59.
Kamińska Lidia Małgorzata, Polska Centralna Zbiornica Muzealna na wojewodztwo gdańskie. Część 2. W Sopocie i w Oliwie, „Muzealnictwo” 2019, t. 60.
Kilarski Jan, Gdańsk miasto nasze. Przewodnik po Gdańsku starym i nowym, Krakow 1947.
Kowalska Helena, Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Gdańsku (Stadtmuseum) w Gdańsku: seria nowa, t. 1: Malarstwo, Gdańsk 2017.
Kramer‑Galińska Iwona, „Bałem się o los dzieł sztuki. […] Trzeba było uchronić je przed kompletną zagładą”. Profesor Willi Drost – ostatni dyrektor Muzeum Miejskiego w Gdańsku [w:] Teraźniejszość przeszłości. Gdańskie i pomorskie muzealnictwo do 1945 r., red. Ewa Barylewska‑Szymańska, Gdańsk 2021.
Mannowsky Walter, Das Uphagenhaus in Danzig. Ein Fuhrer von…, Danzig [b.r.] Mielnik Magdalena, Nowoczesne muzeum, czyli Muzeum Miejskie i Muzeum Rzemiosła Artystycznego pod dyrekcją Hansa Friedricha Seckera [w:] Teraźniejszość przeszłości. Gdańskie i pomorskie muzealnictwo do 1945 r., red. Ewa Barylewska‑Szymańska, Gdańsk 2021.
Mizerska Karolina, Albert Carsten [w:] Jakub Szczepanski i in., Detale Politechniki Gdańskiej. Zdobienia architektoniczne, Gdańsk 2018.
Nitykowski Hermann, Eine westpreussische Familie, Freilassing 1958.
Secker Hans Friedrich, Das Danziger Uphagenhaus, Sonderdruck aus der Zeitschrift, „Dekorative Kunst”1919.
Szkice z życia codziennego w Gdańsku w latach 1945–1989, red. Grzegorz Berendt, Edmund Kizik, Gdańsk 2012.
Szymański Wojciech, „Muzealny kombinat”. Muzeum Historii Miasta Gdańska w latach 1970–1989 [w:] Od Ratusza do Muzeum. Początki Muzeum Gdańska 1970–1989, red. Ewa Barylewska‑Szymańska, Janusz Dargacz, Gdańsk 2020.
Szymański Wojciech, Straty wojenne. Dom Uphagena w Gdańsku, Gdańsk 2020.

Information

Information: Yearbook of Gdańsk, 2021, LXXXI (81), pp. 243 - 280

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Towarzystwo „Dom Uphagena”. Zarys historii społecznej aktywności

English:

The Uphagen House Society (Towarzystwo “Dom Uphagena”). A brief story of a social initiative

Authors

Published at: 2022

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Ewa Barylewska‑Szymańska (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 261

Number of downloads: 278