Przyczynek do przejmowania przez polskie władze państwowe od 1945 r. kosztów pogrzebów osób zasłużonych. Casus współtwórców Politechniki Gdańskiej: Maksymiliana Tytusa Hubera i Stanisława Turskiego

Maciej  Kijowski

Przyczynek do przejmowania przez polskie władze państwowe od 1945 r. kosztów pogrzebów osób zasłużonych. Casus współtwórców Politechniki Gdańskiej: Maksymiliana Tytusa Hubera i Stanisława Turskiego

Publication date: 2022

Yearbook of Gdańsk, 2021, LXXXI (81), pp. 102 - 121

https://doi.org/10.26881/rgtn.2021.02

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Przyczynek do przejmowania przez polskie władze państwowe od 1945 r. kosztów pogrzebów osób zasłużonych. Casus współtwórców Politechniki Gdańskiej: Maksymiliana Tytusa Hubera i Stanisława Turskiego

Abstract

Przedmiotem artykułu jest przejęcie przez Państwo kosztów pogrzebów pionierów Politechniki Gdańskiej – profesorów Maksymiliana Tytusa Hubera (zmarłego w 1950 r.) i pierwszego rektora Stanisława Turskiego (zmarłego w 1986 r.). Autor przypomina sylwetki obu uczonych i procedury zastosowane po ich śmierci oraz komentuje stanowione w latach 1954, 1960 i 1990 akty prawne składające kompetencję do decydowania o finansowaniu pogrzebów osób zasłużonych początkowo w gestię Prezydium Rządu, a następnie premiera.

On covering the costs of funerals of people of merit by Polish state authorities: The case of co-founders of the Gdańsk University of Technology – Maksymilian Tytus Huber and Stanisław Turski

This article concerns covering the costs of the funerals of co-founders of the Gdańsk University of Technology by state authorities. The study presents Professor Maksymilian Tytus Huber (d. 1950) and the first Rector, Professor Stanisław Turski (d. 1986), and discusses procedures applied following their deaths. The author also comments on legal regulations of 1954, 1960 and 1990, which authorised the Presidium of the Government and later the Prime Minister to decide on covering the costs of funerals of people of merit by the state.

Keywords: Maksymilian Tytus Huber, Stanisław Turski, Gdańsk University of Technology, funeral, state

Keywords

Maksymilian Tytus Huber, Stanisław Turski, Politechnika Gdańska, pogrzeb, państwo

Maksymilian Tytus Huber, Stanisław Turski, Gdańsk University of Technology, funeral, state

References

Download references

Źrodła

Archiwum Rady Ministrów:

Akta dotyczące wydawania zezwoleń na chowanie zmarłych w kwaterze URM na „Powązkach”, 2079/9.

Pismo dyrektora Biura Administracyjno‑Gospodarczego URM Włodzimierza Gajdy (wz. podpis nieczytelny) do Zarządu Technicznego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, AGR.903/1/1/86, 7 stycznia 1986 r.

Pismo dyrektora Biura Administracyjno‑Gospodarczego URM Włodzimierza Gajdy do Zarządu Technicznego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, AGR.903/1/5/86, 29 kwietnia 1986 r.

Pismo dyrektora Biura Administracyjno‑Gospodarczego URM Włodzimierza Gajdy do Zarządu Technicznego Urzędu m. st. Warszawy, AGR.903/1/8/86, [18] czerwca 1986 r.

Pismo ministra hutnictwa i przemysłu maszynowego mgr. inż. Janusza Maciejewicza do podsekretarza stanu w URM dr. Zdzisława Drozda, GM/284/86, 28 kwietnia 1986 r.

Pismo Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (wz. podsekretarz stanu prof. dr hab. Stanisław Nowacki) do podsekretarza stanu w Urzędzie Rady Ministrów dr. Zdzisława Drozda, GM1/193/86, 6 stycznia 1986 r.

Pismo sekretarza Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Edwarda Zgłobickiego do podsekretarza stanu w URM dr. Zdzisława Drozda, Sekr./303/86, 18 czerwca 1986 r.

Pismo sekretarza Centralnego Komitetu SD Edwarda Zgłobickiego do podsekretarza stanu w URM dr. Zdzisława Drozda, Sekr./348/86, 11 sierpnia 1986 r.

Uchwały Prezydium Rządu, 609/17, Uchwała nr 17 Prezydium Rządu, 10 stycznia 1951 r., mkf. 303.

Literatura

Bakun Maciej, Lotniczy Gdańsk 1945–1974, Gdańsk 2014.

Bibliografia matematyki polskiej w X‑leciu 1944–1954, „Wiadomości Matematyczne” 1957, t. 2, nr 1.

Brocki Zygmunt, Nazwy statków morskich wywodzące się od nazwisk uczonych i techników, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1964, nr 1.

Brzeziński Piotr, Zapomniani dygnitarze. Pierwsi sekretarze Komitetu Wojewodzkiego PPR/PZPR w Gdańsku w latach 1945–1990. Szkice biograficzne, Gdańsk 2013.

Buchholz‑Todoroska Małgorzata, Willa Ernsta Claaszena [w:] Architektura willi i rezydencji sopockich. Projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870–1945, t. 1, red. M. Buchholz‑Todoroska, Sopot 2017.

Ciesielski Krzysztof, Pogoda Zdzisław, Conversation with Andrzej Turowicz, „The Mathematical Intelligencer” 1988, vol. 10, no. 4.

Doktorzy honoris causa Politechniki Gdańskiej / Doctors Honoris Causa of Gdańsk University of Technology [w:] Prof. dr Robert J. Cava. Doktor honoris causa Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2014.

Domańska Hanna, Magiczny Sopot, Gdańsk 2007.

Dziewulski Wacław, Profesor Huber – naukowiec, społecznik, ostatni prezes Kasy im. Mianowskiego, „Pismo PG” 1998, nr 3.

Fułek Wojciech, Stinzing‑Wojnarowski Roman, Kurort w cieniu PRL‑u. Sopot 1945–1989, Gdańsk 2007.

Fułek Wojciech, Szemelowski Maciej, Krótka historia nieskończoności. Sopockie molo XX–XXI wiek, Sopot 2005.

Gawkowski Robert, Poczet Rektorów Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

Gill Edward, Wydział Mechaniczny [w:] Politechnika Gdańska. 50 lat. Wczoraj – dziś – jutro. Rok jubileuszowy 1994/95, red. Barbara Ząbczyk‑Chmielewska, Bożena Hakuć, Gdańsk 1995.

Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego 6 XI 1939 – 9 II 1940, Krakow 1975.

Huber Maksymilian Tytus, Technika wspołczesna a wiedza przyrodnicza [w:] Pionierzy Politechniki Gdańskiej, kom. red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005.

Hueckel Stanisław, Inżynierskie wspomnienia, Gdańsk 1981.

Izdebski Hubert, Stefan Rozmaryn 1908–1969 [w:] Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. Grażyna Bałtruszajtys, Warszawa 2008.

Januszajtis Andrzej, Z dziejów gdańskiej nauki i techniki, Gdańsk 2014.

Jarosz Zdzisław, Stefan Rozmaryn (1908–1969) [w:] Konstytucjonaliści polscy 1918–2011. Sylwetki uczonych, red. Andrzej Szmyt, Paweł Sarnecki, Ryszard Mojak, Warszawa 2012.

Jost Henryk, O Ekspozyturze Politechniki Warszawskiej w Zakopanem, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1984, nr 1.

Jost Henryk, O profesorze Maksymilianie Tytusie Huberze – inaczej niż zwykle, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1977, nr 2.

Jost Henryk, W Gdańsku [w:] Pionierzy Politechniki Gdańskiej, kom. red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005.

Klemensiewicz Zygmunt Aleksander, Tadeusz Godlewski 1878–1921, „Postępy Fizyki” 1957, z. 6.

Klębowski Zenobiusz, Maksymilian Tytus Huber (1872–1950), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1951, nr 44.

Kopecki Kazimierz, Politechnika Gdańska w okresie dziesięciolecia 1945–1955 [w:] Politechnika Gdańska 1945–1955. Księga Pamiątkowa, red. Marian Des Loges, Warszawa 1958.

Kronika Oliwska od 1945 do 1979 roku, komentarz ks. Zygmunt Iwicki, Gdańsk 2016.

Kubik Kazimierz, Szkolnictwo wyższe w Trojmieście w 1945 roku, „Kalendarz Gdański” 1985.

Lipiński Piotr, Cyrankiewicz. Wieczny premier, Wołowiec 2016.

List kustosza i przewodniczącego Rady Ośrodka Kultury Turystyki Gorskiej Polskiego Towarzystwa Turystyczno‑Krajoznawczego w Pieninach mgr. Ryszarda M. Remiszewskiego do autora z 21 stycznia 2019 r. (e‑mail).

List prof. dr. hab. inż. Andrzeja Skorupy do autora z 13 czerwca 2021 r. (e‑mail).

List prof. dr. inż. Maksymiliana Tytusa Hubera do mgr. inż. Zbigniewa Stanisława Olesiaka z 15 października 1949 r. [w:] Zbigniew S. Olesiak, Zbigniew W. Engel, Maksymilian Tytus Huber. Biografia i reprinty dzieł naukowych, Radom 2010.

List redaktora naczelnego „Wiadomości Matematycznych” prof. UJ dr. Krzysztofa Ciesielskiego do autora z 21 lipca 2021 r. (e‑mail).

Łukasiewicz Stanisław, Wydział Mechaniczny [w:] Politechnika Gdańska 1945–1955. Księga Pamiątkowa, red. Marian Des Loges, Warszawa 1958.

Nagrody Państwowe w latach 1948–1955, 1964–1972. Informator, oprac. Janina Adamowiczowa, Marian Kotowski, Wrocław1973.

Niedzielne uroczystości w Gdyni w dniu święta Marynarki Wojennej były pięknym przeglądem potęgi morskiej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, „Dziennik Bałtycki” 28.06.1955, nr 152 (3427).

Odrowąż‑Pieniążek Janusz, Błagam, tylko nie profesor. Wypominania i anegdoty, Warszawa 2015.

Olesiak Zbigniew Stanisław, Na Politechnice Gdańskiej [w:] Pionierzy Politechniki Gdańskiej, kom. red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005.

Olesiak Zbigniew Stanisław, Engel Zbigniew Witold, Maksymilian Tytus Huber. Biografia i reprinty dzieł naukowych, Radom 2010.

Parteka Witold, Zdarzyło się w…, „Pismo PG” 2014, nr 1.

Pelczar Andrzej, Rownania rożniczkowe w Polsce. Zarys historii do połowy lat siedemdziesiątych XX wieku, „Wiadomości Matematyczne” 2001, t. 37, nr 1.

PG wsparła renowację grobowca, w ktorym spoczywa prof. Maksymilian Tytus Huber, https://pg.edu.pl/aktualnosci/asset_publisher/hWGncmoQv7K0/content/pg-wsparla-renowacje-grobowca-w-ktorym-spoczywa-prof-maksymilian-tytus-huber [dostęp: 14.08.2021.

Piechotkowa z d. Huber Maria Kazimiera, Profesor M.T. Huber we wspomnieniach rodzinnych [w:] Zbigniew Stanisław Olesiak, Zbigniew Witold Engel, Maksymilian Tytus Huber. Biografia i reprinty dzieł naukowych, Radom 2010.

Pogrzeb ś.p. Witosa na koszt państwa. Rząd i KRN wezmą udział w uroczystościach żałobnych, „Dziennik Ludowy” 2.11.1954, nr 56.

Protokoł nr 3 posiedzenia Biura Politycznego z dnia 29 marca 1947 r. [w:] Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1947–1948, oprac. i wstęp Aleksander Kochański, Warszawa 2002, seria Dokumenty do Dziejow PRL, z. 15.

Protokoł Nr 41 posiedzenia Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 2 listopada 1945 r. [w:] Protokoły posiedzeń Prezydium Krajowej Rady Narodowej 1944–1947, wybor, wstęp i oprac. Jerzy Kochanowski, Warszawa 1995.

Rektorzy i prorektorzy Politechniki Gdańskiej 1904–2014, red. Bolesław Mazurkiewicz, Gdańsk 2014.

Rylke Aleksander, W służbie okrętu, Gdynia 1967.

Sadurska Maria, Zapomniany uczony, https://www.gdanskstrefa.com/zapomniany-uczony/ [dostęp: 25.07.2020].

Schaff Adam, Moje spotkania z nauką polską, Warszawa 1997.

Stryczyński Michał, Gdańsk w latach 1945–1948. Odbudowa organizmu miejskiego, Wrocław 1981.

Syzdek Eleonora, Syzdek Bronisław, Zanim zostanie zapomniany, Warszawa 1996.

Szczepuła Barbara, Okno z widokiem na Politechnikę, Gdańsk 2014.

Ściborowska‑Mierzwina Helena [w:] O Wincentym Witosie. Relacje i wspomnienia, zbiór i oprac. Jan Borkowski, Warszawa 1984.

Trzciński Janusz, Prezydium Rządu w PRL [w:] Studia nad rządem PRL w latach 1945–1980, red. Marian Rybicki, Wrocław 1985.

Uchwała Rady Ministrów. Pogrzeb na koszt państwa, „Dziennik Białostocki” 14.05.1935, nr 132.

Wittbrodt Edmund, Trudne początki [w:] Politechnika Gdańska. 50 lat. Wczoraj – dziś – jutro. Rok jubileuszowy 1994/95, red. Barbara Ząbczyk‑Chmielewska, Bożena Hakuć, Gdańsk 1995.

Wypowiedź byłego prezesa Rady Ministrow prof. dr. hab. Zbigniewa Messnera udzielona autorowi 29 lutego 2012 r.

Zaborowski Jan, Poznański Stanisław, Sonderaktion Krakau. W dwudziestą piątą rocznicę 6 listopada 1939, Warszawa 1964.

Information

Information: Yearbook of Gdańsk, 2021, LXXXI (81), pp. 102 - 121

DOI: https://doi.org/10.26881/rgtn.2021.02

Article type: Original article

Titles:

Polish:

English:

On covering the costs of funerals of people of merit by Polish state authorities: The case of co-founders of the Gdańsk University of Technology – Maksymilian Tytus Huber and Stanisław Turski

Authors

Maciej Kijowski

https://orcid.org/0000-0002-0333-0465

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, Bankowa 8, 40-007 Katowice

Published at: 2022

Article status: Open

Licence: CC BY

Percentage share of authors:

Maciej Kijowski (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 231

Number of downloads: 586

<p> On covering the costs of funerals of people of merit by Polish state authorities: The case of co-founders of the Gdańsk University of Technology – Maksymilian Tytus Huber and Stanisław Turski</p>

Download xml