FAQ

Japonica w Archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece PAU i PAN w Krakowie (9). Fujihiko Sekiba i jego przesyłka

Publication date: 2020

The Annual of the Scientific Library of the PAAS and the PAS in Cracow, 2020, Rok LXV (2020), pp. 115 - 130

https://doi.org/10.4467/25440500RBN.20.008.14167

Authors

Alfred F. Majewicz
International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies (Stęszew)
Department of Oriental Studies, Nicolaus Copernicus University in Torun
All publications →

Titles

Japonica w Archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece PAU i PAN w Krakowie (9). Fujihiko Sekiba i jego przesyłka

Abstract

Japonica in the Archives Left after Bronisław Piłsudski in the Cracow PAU-PAN Academic Library (9). Fujihiko Sekiba’s Mailing (Letter and Book) Sent to Bronisław Piłsudski and its Situational Context

The present material constitutes the ninth installment of the series introducing Japanese documents preserved with Bronisław Piłsudski’s archives in the Academic Library of the Polish Academy of Sciences and Lettres (PAU) and Polish Academy of Sciences (PAN) in Cracow and includes photocopies of a letter in German (with its envelope indicating the addressee and the sender in Japanese, its decipherment transcript, and translation into Polish) dated , sent, together with an attached book, to Bronisław residing at that time in Tokyo by Dr. Fujihiko Sekiba, a renowned physician famous all over Japan, long-standing head of the Hokkaido Medical Association and a hospital (both founded by himself), but also medicine historian, anthropologist and one of the pioneers in Japanese ethnomedicine. The book of his own authorship was an extensive monograph on Ainu medicine studied also by Bronisław himself. The paper provides essential data concerning Sekiba’s biography and his legacy (especially, his scientific publications and the hospital still existing and considered one of the leading medical institutions in Hokkaido), and the book in question itself, with an appeal to make every effort possible to trace and find the copy of the book (possibly with some personal dedication) sent, but so far unidentified: Piłsudski, a dedicated collector of “things Ainu”, never easily parted with such items). The letter and the book mailed to Bronisław demonstrate how famous Piłsudski was in Japan as an Ainu researcher as early as 1906 (six years prior to the publication, in Cracow, of Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore that secured for him the eternal reference in the annals of academic research worldwide. Mentioned have also been certain related publications on Ainu medicine by Piłsudski.

 

ЯПОНСКИЕ СЛЕДЫ В АРХИВНЫХ МАТЕРИАЛАХ БРОНИСЛАВА ПИЛСУДСКОГО В НАУЧНОЙ БИБЛИОТЕКЕ ПОЛЬСКОЙ АКАДЕМИИ ЗНАНИЙ И ПОЛЬСКОЙ АКАДЕМИИ НАУК В КРАКОВЕ (9). ФУДЗИХИКО СЕКИБА И ЕГО ПОСЫЛКА (ПИСЬМО И КНИГА)

Ключевые слова: Бронислав Пилсудский, Фуджихико Секиба, айны, этномедицина, японские материалы в Научной библиотеке Польской академии знаний и Польской академии наук в Кракове

Настоящим, девятым в серии (ср. Grodziska 1998, Majewicz 1999, 2007, 2007a, 2008, 2009, 2012, 2015, 2016, Grądzka & Majewicz 2019), текстом мы продолжаем представлять японские документы в архивных материалах Бронислава Пилсудского из собраний Научной библиотеки Польской академии знаний и Польской академии наук в Кракове. Мы вводим в научный оборот письмо Брониславу от доктора Фудзихико Секибы, сопровождающее авторский экземпляр монографии (1896) на тему народной медицины айнов – народа, исследование которого обеспечило Пилсудскому бессмертие в анналах науки. Секиба был известен по всей Японии и за её пределами как специалист в области медицины, истории медицины, а также как врач, значимость наследия которого не только сохраняется, но и возрастает до наших дней. Пилсудский также внёс свой вклад в область этномедицины айнов, причём его публикации в этой области представляли данные, полученные в ходе исследований независимо от Секибы, а весь этот результат стал доступен науке только в 1998–2011 годах как часть монументального (пока ещё четырёхтомного) издания собрания сочинений Бронислава Пилсудского (ср. CWBP). В тексте представлены фигура Секибы, упомянутый документ (факсимиле, транскрипт и перевод), а также описана ситуация связанная с пересылкой его Брониславу; содержится также обоснование призыва необходимости найти и/или установить судьбы переданной Брониславу книги. Эта переписка является фундаментальным свидетельством позиции Пилсудского в исследованиях айнов задолго до публикации её результатов, а также косвенно – позиции Пилсудского в мировой науке в целом.

References

CWBP 1 1998. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Volume 1, The Aborigines of Sakhalin, edited by Alfred F. Majewicz. Berlin–New York: Mouton de Gruyter.

CWBP 2 1998. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Volume 2, Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore (Cracow 1912), edited by Alfred F. Majewicz. Berlin–New York: Mouton de Gruyter.

Grądzka, Anna [i] Alfred F. Majewicz 2019. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie (8). Korespondencja pani Kimiko Torii do Bronisława oraz list pana Mitsugo Yokoyamy z pokładu s/s Dakota”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 64, 145–159.

Grodziska, Karolina 1998. „Spuścizna rękopiśmienna Bronisława Piłsudskiego w zbiorach Biblioteki PAN w Krakowie i jej proweniencja”. Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie 43, 295–300.

Hata Yoshinobu 2011. Hokushin no gotoku : Sekiba Fujihiko den [jak ta Gwiazda Polarna – biografia Fujihiko Sekiby]. Sapporo: Hokkaidō Shuppan Kikaku Sentā. .秦温信2011。北辰の如く。関場不二彦伝。札幌: 北海道出版企画センター。

Hokkaido Shimbunsha (eds.) 1981. Hokkaidō hyakka jiten [encyklopedia Hokkaido], tomy 1–2. Sapporo: Hokkaidō Shimbunsha. 北海道新聞社編集 1981。北海道百科事典。上 下。札幌: 北海道新聞社。

IIEOS International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, Stęszew.

Inoue Kōichi (red.) 2018. Bronisuwafu Piusutsuki-no Saharin minzokushi – nijūseiki hajime zengo-no Enciu, Nivufu, Uiruta [sachalińska etnografia Bronisława Piłsudskiego – Sachalińscy Ajnu, Niwchowie, Orocy]. Sendai: Tōhoku Daigaku Tōhoku Ajia Kenkyū Sentā. 井上紘一 訳編 2018。ブロニスワフ・ピウスツキのサハリン民族誌 ~ 二十世紀初め前後のエンチウ、ニヴフ、ウイルタ。仙台: 東北大学東北アジア研究センター。

Irimoto, Takashi 1992. Ainu Bibliography. Sapporo: Hokkaido University.

Katō Katsuji [1960] 101975 (fifth printing). Kato’s Integrated English-Japanese Medical Dictionary // Igaku eiwa daijiten. Tōkyō: Nanzandō. 加加藤勝治 1975 (第10版5刷発行)。医学英和大辞典。東京: 南山堂。

Kodama, Sakuzaemon 1970. Ainu. Historical and Anthropological Studies. Sapporo: Hokkaido University School of Medicine.

Majewicz, Alfred F. 1999. „Archiwalia po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece PAN w Krakowie i ich wykorzystanie”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 44, 293–306.

Majewicz, Alfred F. 2007. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece PAU i PAN w Krakowie (1). Dwa listy Itoe Tachibany do Bronisława Piłsudskiego”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 52, 399–420 + 3 fotografie.

Majewicz, Alfred F. 2007a. „Krakowski autograf Futabatei Shimei i jego kontekst”. [tekst dla księgi jubileuszowej Profesora Mikołaja Melanowicza w druku, dostępny też jako IIEOS Preprint 43 (2007), Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, opublikowany] w: Romuald Huszcza i Bartosz T.  Wojciechowski (red.) 2013. Inishie manabi aratashiki manabi – Studia japonistyczne dedykowane Mikołajowi Melanowiczowi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ss. 11–21.

Majewicz, Alfred F. 2008. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece PAU i PAN w Krakowie (2). Dwa dokumenty podróżne wydane Piłsudskiemu przez Konsulat Cesarstwa Japonii w Korsakowie”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 53, 251–258.

Majewicz, Alfred F. 2009. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie 4. Listy Ajna Taronci w języku ajnuskim do Bronisława Piłsudskiego”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 54, 381–405.

Majewicz, Alfred F. 2012. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie (5). List Sentaro Kemuyamy do Susumi Uedy”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 57, 339–52.

Majewicz, Alfred F. 2015. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie (6). Corrigenda do Japonica 1 i [2]”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 60, 181–6.

Majewicz, Alfred F. 2016. „Japonica w archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie (7). Korespondencja panny K. do Bronisława Piłsudskiego”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 61, 161–81.

Makino Tomitarō 1940 [użyto 21977]. Makino Nihon shokubutsu zukan // An Illustrated Flora of Nippon, with the Cultivated and Naturalized Plants. Tōkyō: Hokuryūkan. 牧野富太郎1940。牧野日本植物圖鑑。東京: 北隆館。

Ohnuki-Tierney, Emiko 1981. Illness and healing among the Sakhalin Ainu. A symbolic interpretation. Cambridge [et al.]: Cambridge University Press.

Piłsudski, Bronisław 1906. „Karafuto Ainu-no jōtai” [sytuacja Ajnów Sachalińskich]. Sekai [wprowadzenie 25, 8–15], 26, 57–66; 27, 42–9. Materiał dostępny w oryginale i polskim tłumaczeniu w: Wicherkiewicz 1993: odpowiednio 61–90 i 91–117; cf. też CWBP 1, 271–95. 露國ビルスドスキー氏寄稿 明治 39年。樺太アイヌの状態 上•下。世界25, 26, 27号。東京: 京華日報社。

Piłsudski, Bronisław 1909. „Aбopигeны o. Caxaлинa”. Живaя cтapинa 70–71/3, 3–16 oraz „Die Urbewohner von Sachalin”. Globus. Illustrierte Zeitschrift für Länder und Völkerkunde (Braunschweig) 96/21, 325–30.Japoński przekład Ryūzō Torii „Karafutotō-ni okeru senjūmin” opublikowany dwa razy w roku 1911 w Jinruigaku zasshi (oficjalnym czasopismie Tokijskiego Towarzystwa Antropologicznego) 27/2, 83–9; 27/3, 163–7; 27/4, 226–32 oraz w czasopiśmie Hokutō (Toyohara: Hokutōsha) 2/6, 28–36; 2/7, 42–8; 2/8, 37–41, reedycja w Inoue 2018: 263–281; japoński przekład Kana Wady „Karafuto ainu-no genjūmin” opublikowany w 1968 w piśmie Kita Ajia minzokugaku ronshū (Kanazawa–Tokio) 5, 23–34 oraz, jako „Saharin-no genjūmin”, w Wada 1999: 179–203; English translation by A. Holborn „The Aborigines of Sakhalin” Human Relations Area Files 10 (1964), 1–16; see also English translation in CWBP 1, 222–35. 「B. Pilsudski 述、鳥居龍蔵譯、樺太島に於ける先住民」。『人類學雜誌』。 『北斗』。 和田完訳「樺太の原住民」。『北アジア民族学論集』第5集。 和田完訳「サハリン の原住民」。

Piłsudski, Bronisław 1912. „Trąd wśród Gilaków i Ajnów”. Kwartalnik Etnograficzny Lud 18, 79–91 [angielski przekład „Leprosy among Nivhgu and Ainu” w CWBP 1, 346–361].

Piłsudski, Bronisław 1912a. Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore, collected and prepared for publication by Bronisław Piłsudski, edited under the supervision of J[an] Rozwadowski, PhD. Cracow: Imperial Academy of Sciences (Spasowicz Fund), „Spółka Wydawnicza Polska”. Przedruk w CWBP 2, 2–272.

Sawada, Kazuhiko and Koichi Inoue (eds.) 2010. A Critical Biography of Bronisław Piłsudski vols. 1–2. Saitama: Saitama University Faculty of Liberal Arts.

Sapporoshi Ishikai 2008. Shadan hōjin Sapporoshi Ishikai sōki hyakunen kinenshi [druk okolicznościowy na 100-lecie Towarzystwa Lekarzy w Sapporo]. Sapporo: Sapporoshi Ishikai. 札幌市医師会発行2008社団法人札幌市医師会創基百年記念誌 札幌市医師会 (非売品)

Sekiba Fujihiko 1896. Ainu ijidan [zob. tekst]. Sapporo: nakładem autora. Reprinty: Kono Motomichi (ed.) 1980. Ainu shi shiryōshū 3 Iryō, eisei hen [materiały do dziejów Ajnów, zestaw reprintów 3 na temat ‘opieka medyczna, higiena’]. Sapporo: Hokkaidō Shuppan Kikaku Sentā; także w: Sekiba Fujihiko Sensei Seitan Hyakunen Kinenkai (eds.) 1966. Sekiba Ridō senshū [dzieła wybrane Fujihiko Sekiby – to buddyjskie imię (号) Sekiby]. Tō kyō : Kanehara Shuppan.  關場不二彥1896。あいぬ醫事談。札幌: 醫學士關場不二彦、非賣 品。 河野本道選者1980。アイヌ史資料集 第3巻。 医療, 衛生編。札幌: 北海道出版企画センター。
關場不二彥先生生誕百年記念会編 1966。関場理堂選集。東京: 金原出版。

Sekiba Fujihiko 1887. „Ainugo shitai meishō” [nazwy części ciała w języku ajnu] 1–2. Chūgai Iji Shimpō 408, 6–10; 409, 16–25. 關場 不二彥1887。「アイヌ」語肢體名稱。中外醫事新報。

Sekiba Fujihiko 1887a. „Ainugo-no byōmei” [nazwy chorób w języku ajnu] 1–4. Chūgai Iji Shimpō 412, 5–8; 413, 22–24; 414, 28–30; 416, 19–22. [cf. Wada 1964]. 關場 不二彥1887a。「アイヌ」語ノ病名。中外醫事新報。

Sekiba Fujihiko 1887b. „Ainu-ga shippei” [choroby u Ajnów]. Chūgai Iji Shimpō 406, 1–4; 407, 6–13. 關場 不二彥1887b。「アイヌ」語ガ疾病。中外醫事新報。

Sekiba Fujihiko 1907. „Koropokkuru-wa shōsetsu nari jitsu owasesaru shuzoku nari” [lud koropokkuru to fikcja]. Hokkai Ihō 7/2–3, 81–84. 關場 不二彥1907。「コロポックル」は小説なり實在せさる種族なり。北海醫報。

Sekiba Fujihiko 1907a. Fukumaku kekkaku oyobi bō fukujutsu [gruźlica otrzewnej a laparotomia21]. Tōkyō: Tōhōdō Shoten. 關場 不二彦1907a。腹膜結核及剖腹術。東京: 吐鳳堂書店。

Sekiba Fujihiko 1909. „Ainu-no joshi gekkei heishi nenrei chōsa” [studium menopauzy u kobiet ajnuskich]. Hokkai Ihō 9/2, 65. 關場 不二彥 1909。アイヌの女子月経閉止年令調査。北海医報。

Sekiba Fujihiko 1933. „Ezochi-no shutō-wa hompō-ni sakinzu: Nakagawa Gorōji” [Hokkaido w szczepieniu wyprzedziło nasz kraj: Goroji Nakagawa22]. Ezo Ōrai 10, 126–134. 關場不二彥 1933。蝦夷地の種痘は本邦に先んず: 中川五郎治。蝦夷往来。

Sekiba Fujihiko 1933a. Sei-igaku tōzen shiwa yodan [osobiste poglądy na dzieje przenikania i szerzenia się zachodniej wiedzy medycznej na Wschodzie]. Sapporo: nakładem autora23. 關場不二彥 1933。西醫學東漸史話餘譚。札幌: 發行人關場不二彦。

Staszel, Jan 2005. „Listy Bronisława Piłsudskiego do Juliusza Talko-Hryncewicza z lat 1909–1914”. Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 50, 187–250.

Wada Kan 1964. „Ainugo byōmei-ni tsuite // The Names of Diseases in the Ainu Language”. Minzokugaku Kenkyū 29/2, 99–112. 和田完1964。アイヌ語病名について。民族学研究 第 29 巻 第 2 号。

Wada Kan 1999. Saharin ainu-no kumamatsuri. Piusutsuki-no rombun-o chūshin-ni [święto niedźwiedzie u Ajnów Sachalińskich na podstawie prac Bronisława Piłsudskiego]. Tōkyō: Daiichi shobō. 和田完編著1999。サハリン · アイヌの熊祭、ピウスツキの論文を中心に。東京: 第一書房。

Walker, Brett L. 2001. The Conquest of Ainu Lands. Ecology and Culture in Japanese Expansion, 1590–1800) [szczególnie rozdział „Epidemic Disease, Medicine, and the Shifting Ecology of Ezo”, ss. 177–203]. Berkeley [et al.]: University of California Press.

Wicherkiewicz, Tomasz 1993. Краткiй очеркъ экономическаго быта айновъ на о. Сахалинѣ i 樺太アイヌの状態 [Karafuto Ainu-no jōtai] Bronisława Piłsudskiego – komparatywna analiza tekstów z ustaleniem ich genezy i chronologii. Stęszew: IIEOS. (Cf. Piłsudski 1906).

Information

Information: The Annual of the Scientific Library of the PAAS and the PAS in Cracow, 2020, Rok LXV (2020), pp. 115 - 130

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Japonica w Archiwaliach po Bronisławie Piłsudskim w Bibliotece PAU i PAN w Krakowie (9). Fujihiko Sekiba i jego przesyłka

English:

Japonica in the Archives Left after Bronisław Piłsudski in the Cracow PAU-PAN Academic Library (9). Fujihiko Sekiba’s Mailing (Letter and Book) Sent to Bronisław Piłsudski and its Situational Context

Authors

International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies (Stęszew)

Department of Oriental Studies, Nicolaus Copernicus University in Torun

Published at: 2020

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Alfred F. Majewicz (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish