Uhistorycznienie nauk o kulturze – niemieckie modele kulturoznawstwa
Choose format
RIS BIB ENDNOTEUhistorycznienie nauk o kulturze – niemieckie modele kulturoznawstwa
Publication date: 18.01.2013
Arts & Cultural Studies Review, 2012, Issue 3 (13) , pp. 302-315
https://doi.org/10.4467/20843860PK.12.026.0989Authors
Uhistorycznienie nauk o kulturze – niemieckie modele kulturoznawstwa
Na temat istoty kulturoznawstwa zaś od dwóch dziesięcioleci toczy się żywa debata – jednym z jej miejsc był moguncki uniwersytet. Dyskusja ta zrodziła jednak więcej pytań niż odpowiedzi, nie uporządkowawszy nawet fundamentalnej kwestii: czy kulturoznawstwo jest jedno (Kulturwissenschaft), czy jest ich wiele (Kulturwissenschaften)? A może jest tak rozmyte, że nie ma go wcale, jak wynika z artykułu Engela, i należałoby mówić raczej o kulturoznawczo zorientowanych dyscyplinach, na przykład o kulturoznawczym literaturoznawstwie?
Status kulturoznawstwa w Niemczech nie został od tamtej pory doprecyzowany, mimo że zorganizowano wiele konferencji poświęconych temu problemowi oraz wydano liczne publikacje. Na rynku funkcjonuje nawet kilka podręczników i leksykonów, ale przedstawiają one różne, nieraz wręcz wzajemnie sprzeczne koncepcje. Pewne jest tylko, że ciągła dyskusja na temat specyfiki niemieckiego kulturoznawstwa wpisana jest w jego funkcjonowanie. Przyglądając się z zewnątrz refleksji o kulturze prowadzonej przez naszych zachodnich sąsiadów, można jedynie pokusić się o tezę, że obecnie jej charakterystyczną cechą jest uhistorycznienie dyscypliny oraz jej przedmiotu.
Assmann A., Gedächtnis als Leitbegriff der Kulturwissenschaften, w: Kulturwissenschaften. Forschung – Praxis – Positionen, L. Musner, G. Wunberg, (red.) WUW Uni. Verlag, Wien 2002.
Assmann A., Kulturwissenschaften im internationalen Vergleich, „Akademie-Journal” 2000 nr 1.
Assmann A., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Wydawnictwo. Uniwersytetu Wwarszawskiego, Warszawa 2008.
Assmann A., Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, przeł. P. Przybyła w: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, M. Saryusz-Wolska (red.), Universitas, Kraków 2009.
Bachmann-Medick D., Cultural Turns. Neuorientierungen in den Kulturwissenschaften, Rowohlt, Reinbeck bei Hamburg 2006.
Balcerzan E., Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej. Na materiale polskiej poezji współczesnej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1972.
Belting H. (red.) Bilderfragen. Die Bildwissenschaften im Aufbruch, Fink, Paderborn 2007.
Böhme H., Kulturwissenschaft, w: Reallexikon der deutschen Literaturwissenschaft, t. II, De Gruyter, Berlin, New York 2000.
Böhme H., Matussek P., Müller L., Orientierung Kulturwissenschaft. Was sie kann, was sie will, Rowohlt, Reinbeck bei Hamburg 2000.
W. J. Burszta, M. Januszkiewicz (red.), Kulturo-znawstwo: dyscyplina bez dyscypliny?, Academia, Warszawa 2010.
Csáky M., Das Gedächtnis der Städte. Kulturelle Verflechtungen – Wien und die urbanen Milieus in Zentraleuropa, Böhlau, Wien, Köln, Weimar 2010.
Daniel U., Kompendium Kulturgeschichte. Theorien, Praxis, Schlüsselwörter, Surhkamp, Frankfurt am Main 2001.
Droysen J. G., Historyka, przeł. J. Kałążny, w: Opowiadanie historii w niemieckiej refleksji teoretyczno historycznej i literaturoznawczej od oświecenia do współczesności, J. Kałążny (red.), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.
Engel M., Kulturwissenschaft/en – Literaturwissenschaft als Kulturwissenschaft – Kulturgeschichtliche Literaturwissenschaft, „KulturPoetik” 2001 nr 1 (1).
Frühwald W., Palimpsest der Bildung. Kulturwissenschaft statt Geisteswissenschaft, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 8.05.1996.
Habermas J., Zur Logik der Sozialwissenchaften, „Philosophische Rundschau” 1967 nr 5.
Harth D., Das Gedächtnis der Kulturwissenschaften, Dresden Univ. Press, Dresden, München 1998.
Jaeger F., Historische Kulturwissenschaft, w: Handbuch der Kulturwissenschaft. T. 2. Paradigmem und Disziplinen, F. Jaeger, J. Straub (red.), Metzler, Stuttgart 2004.
Kittler F., Eine Kulturgeschichte der Kulturwissenschaft, wyd. 2, Fink, München 2001.
Kittsteiner H.-D., Vorwort: Was sind Kulturwissenschaften? 13 Antworten, w: Was sind Kulturwissenschaften? 13 Antworten, H.-D. Kittsteiner (red.), Fink, Paderborn 2004.
Marquard O., Apologia przypadkowości: studia filozoficzne, przeł. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 1994.
Musner L., Wunberg G., Lutter Ch., Zum Geleit, w: Cultural Turn. Zur Geschichte der Kulturwissenschaften, Lutz Musner, Gotthart Wunberg, Christina Lutter (red.), Turia&Kant, Wien 2001.
Nünning V.(red.), Konzepte der Kulturwissenschaften, Ansgar Nünnig, Metzler, Stuttgart, Weimar 2003.
Kusber J., M. Dreyer, Einleitung, w: Historische Kulturwissenschaften. Positionen, Praktiken, Perspektiven, J. Kusber, M. Dreyer, J. Rogge, A. Hütig (red.), Transcript, Bielefeld 2010.
Porębski M., Granica współczesności 1909-1925, wyd. 2, WAiF, Warszawa 1989.
Rickert H., Kulturwissenschaft und Naturwissenschaft, J.C.B. Mohr, Tübingen 1926.
Rüsen J., Ausblick: Sinnverlust und Transzendenz – Kultur und die Kulturwissenschaft am Anfang des 21. Jahrhunderts, [w:] Handbuch der Kulturwissenschaften, T. 3: Themen und Tendenzen, F. Jaeger, J. Rüsen (red.), Metzler, Stuttgart, Weimar 2004.
Seidel W.-M., Kulturwissenschaften, Geisteswissenschaften, Humanwissenschaften. Eine kritische Einführung, „Akademie-Journal” nr 1/2001.
Information: Arts & Cultural Studies Review, 2012, Issue 3 (13) , pp. 302-315
Article type: Original article
Uniwersytet Łódzki; Pomorska 141/143, 90-236 Łódź
Published at: 18.01.2013
Article status: Open
Licence: None
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 2230
Number of downloads: 1771