Piosenki – „poezja oralna cywilizacji przemysłowej”

Paweł Tański

Piosenki – „poezja oralna cywilizacji przemysłowej”

Publication date: 03.2022

Arts & Cultural Studies Review, 2022, Issue 1 (51) „Kulturowe praktyki współczesności”, pp. 87 - 110

https://doi.org/10.4467/20843860PK.22.006.15751

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Piosenki – „poezja oralna cywilizacji przemysłowej”

Abstract

Songs: “Oral Poetry of Industrial Civilization”

The presented article poses a question about the limits of the art of lyricism, and more specifically about the methods of literary studies capturing certain specific or border phenomena that have emerged from it and gained an independent status, and the song/songs is one of such phenomena. Hence, the title of the study includes a quotation from an important work by Paul Zumthor, it is both the starting point and the thesis of the text. The thesis of the study is the judgment that songs can be called literature, provided that we clearly emphasize that they are not poetry, but oral poetry. It is a completely different entity from lyricism, it gained its own language, fully fledged in culture, it emerged from poetry, it evolved and became a new type of cultural text. The aim of the reflection is an attempt to take a closer look at this extraordinary adventure, which this evolution, and even revolution, has become, because it is the rapid expansion of rock music, the outbreak of counterculture in the second half of the 20th century, and with them – the incredible development of various types of songs. The article addresses, inter alia, the following issues: describes “helpful methodologies”, gives terminological suggestions and mentions the “technical” aspects of song studies. Selected examples of research perspectives are also given.

Keywords

song, lyrics, oral poetry, song studies, singing, voice, music, rock music, counterculture, anthropology of literature, cultural studies, performatics

References

Download references

All Along Bob Dylan. America and the World, ed. T. Adamczewski, Routledge, Taylor & Francis Group, London–New York 2020.

Antropologia rocka, red. P. Tański, „Kultura Współczesna” 2021, nr 2.

Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. A. Chałupnik et al., wstęp i red. L. Kolankiewicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

A po co nam rock. Między duszą a ciałem, red. W. Burszta, M. Rychlewski, Twój Styl, Warszawa 2003.

Audiofilia, „Teksty Drugie” 2015, nr 2.

Audiosfera, „Kultura Popularna” 2010, nr 2.

Autoetnograficzne „zbliżenia” i „oddalenia”. O autoetnografii w Polsce, red. M. Kafar, A. Kacperczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020.

Balcerzan E., Popularność literatury a „literatura popularna” (na przykładzie poezji i piosenki) [w:] Problemy socjologii literatury, red. J. Sławiński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971.

Barańczak A., Słowo w piosence. Poetyka współczesnej piosenki estradowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983.

Barańczak S., Gesty piosenkarzy, „Nurt” 1971, nr 11, s. 64.

Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów, Wydawnictwo a5, Poznań 1992.

Barthes R., Fragmenty dyskursu miłosnego, przeł. M. Bieńczyk, wstęp M.P. Markowski, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.

Barthes R., L’Obvie et l’obtus. Essais critiques III, Éditions du Seuil, Paris 1982.

Barthes R., Muzyka, głos, język, przeł. K. Kłosiński, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2, s. 5–9.

Barthes R., Przyjemność tekstu, przeł. A. Lewańska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1997.

Blacking J., Venda Children’s Songs. A Study in Ethnomusicological Analysis, Witwatersrand University Press, Johannesburg 1967.

Brzostek D., Nasłuchiwanie hałasu. Audioantropologia między ekspresją a doświadczeniem, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.

Burzyńska A., Dekonstrukcja, polityka i performatyka, Universitas, Kraków 2013.

„Chodząc w ich butach”. Depeche Mode – muzyka, zjawisko, recepcja, red. M. Jurzysta, M. Pranke, P. Tański, Koło Lektury Filologiczno-Filozoficznej UMK, Toruń 2017.

Ciechowicz J., Sam na scenie. Teatr jednoosobowy w Polsce. Z dziejów form dramatyczno-teatralnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1984.

Codzienność, performatywność, demokracja, red. L. Kopciewicz, B. Simlat-Żuk, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2015.

Cordier A., Chanson as Oral Poetry? Paul Zumthor and the Analysis of Performance, „French Cultural Studies”2009, t. 20, nr 4, s. 403–418.

Czajkowska A., Ballada we współczesnej liryce polskiej – tradycja i nowatorstwo, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2006, z. 10, s. 21–28.

Derlatka P., Poeci piosenki 1956–1989. Agnieszka Osiecka, Jeremi Przybora, Wojciech Młynarski i Jonasz Kofta, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012.

Domańska E., „Zwrot performatywny” we współczesnej humanistyce, „Teksty Drugie” 2007, nr 5, s. 48–61.

Dorobek A., Rock. Problemy, sylwetki, konteksty. Szkice z estetyki i socjologii rocka, Wydawnictwo Medeia, Chorzów 2016.

Duda A., Performans na żywo jako medium i obiekt mediatyzacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.

Dylan B., Duszny kraj. Wybrane utwory z lat 1962–2012, wyb., przekł., kom. i posł. F. Łobodziński, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2017.

Dylan B., Tarantula, przekł. i kom. F. Łobodziński, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2018.

Dylan i jego czasy, red. J. Klejnocki et al., Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Warszawa 2019.

Dźwięk, technologia, środowisko, „Kultura Współczesna” 2012, nr 1.

Eagleton T., Koniec teorii, przeł. B. Kuźniarz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.

Eckstein L., Reading Song Lyrics, Rodopi, Amsterdam–New York 2010.

„Ethnomusicology”, https://www.ethnomusicology.org/page/Pub_Journal (dostęp: 29.03.2022).

Etyka i estetyka słowa w piosence, red. M. Chrząstowska, K. Gajda, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2019.

Fifty Years with the Beatles. The Impact of the Beatles on Contemporary Culture, eds. J. Jarniewicz, A. Kwiatkowska, Łódź University Press, Łódź 2010.

Fioletowa krowa. 333 najsławniejsze okazy angielskiej i amerykańskiej poezji niepoważnej od Williama Shakespeare’a do Johna Lennona. Antologia, przeł. S. Barańczak, Wydawnictwo a5, Poznań 1993.

Fischer-Lichte E., Estetyka performatywności, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008.

Florczyk T., „Rap to nie zabawa już”. Obrzeża genologii, czyli gatunki literackie obecne w tekstach polskich twórców hip-hopowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2020 [seria: Głośne Pióra].

Frith S., Sceniczne rytuały. O wartości muzyki popularnej, przeł. M. Król, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.

Gajda K., Szarpidruty i poeci. Piosenka wobec przemian społecznych i kulturowych ostatnich dekad, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2017.

Gamrat M., „La Cantologie”, czyli francuska szkoła badań nad piosenką (i jej potencjalne polskie implikacje), „Czas Kultury” 2021, nr 3, s. 7–14.

Gamrat M., Między słowem a dźwiękiem. Pieśni na głos i fortepian Franza Liszta, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

Gamrat M., Muzyka fortepianowa Franza Liszta z lat 1835–1855 w kontekście idei correspondance des arts, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.

Ganczarz D., Rosyjska poezja rockowa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012.

Geertz C., O gatunkach zmąconych. Nowe konfiguracje myśli społecznej, „Teksty Drugie”1990, nr 2, s. 113–130.

„Głowa mówi…”. Polski rock lat 80., red. M. Jeziński, M. Pranke, P. Tański, Koło Lektury Filologiczno-Filozoficznej UMK, Toruń 2018.

Golinowska K., Schreiber E., Przeobrażenia pamięci, przeobrażenia kanonu. Historie muzyki w kręgu współczesnych dyskursów, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2019.

Goody J., Logika pisma a organizacja społeczeństwa, przekł., wstęp, red. G. Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020.

Gradowski M., Big beat. Style i gatunki polskiej muzyki młodzieżowej (1957–1973), ASPRA- -JR, Warszawa 2018.

Havelock E.A., Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, przekł., wstęp P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.

Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Universitas, Kraków 2013.

Hejmej A., Muzyczność dzieła literackiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.

Hejmej A., Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej, Universitas, Kraków 2008.

Hejmej A., Słuchający Stanisław Barańczak [w:] „Odcisk palca – rozległy labirynt”. Prace ofiarowane Profesorowi Wojciechowi Ligęzie na jubileusz siedemdziesięciolecia, red. M. Antoniuk, D. Siwor, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021, s. 713–727.

Hen M., Beatlesi na nowo, „Gazeta Wyborcza”, 7.10.2019.

Hen M., „Kochanie, zostań, ja tylko na chwilę do studia”. Lennon odprawił Yoko Ono, żeby skończyć ten album, „Gazeta Wyborcza”, 28.09.2019.

Hen M., „Magical Mystery Tour”: wielka płyta Beatlesów ma już 50 lat. Ten oszałamiający koktajl to nie tylko „All You Need Is Love” i „Strawberry Fields Forever”, „Gazeta Wyborcza”, 30.12.2017.

Hen M., Mija 50 lat od premiery „Białego albumu” The Beatles. Słychać tu rozpad, jak twierdził Lennon? W żadnym wypadku, „Gazeta Wyborcza”, 24.11.2018.

Hen M., „Revolver”The Beatles ma 50 lat. Ach, spójrz na wszystkich tych samotnych ludzi, „Gazeta Wyborcza”, 13.08.2016.

Hen M., „Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band”kończy 50 lat. Cudownie pstrokata mikstura Beatlesów, która zmieniła popkulturę, „Gazeta Wyborcza”, 1.06.2017.

Hen M., Stonesi czy Beatlesi? To pytanie równie głupie jak „Bach czy Beethoven?”. Oto dowody, „Gazeta Wyborcza”, 7.07.2018.

Hip-hop w Polsce. Od blokowisk do kultury popularnej, red. M. Miszczyński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.

Idzikowska-Czubaj A., Rock w PRL-u. O paradoksach współistnienia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2011.

Japola J., Tekst czy głos? Waltera J. Onga antropologia literatury, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1998.

Jarniewicz J., All you need is love. Sceny z życia kontrkultury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2016.

Jarniewicz J., Bunt wizjonerów, Wydawnictwo Znak, Kraków 2019.

Jarniewicz J., Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012.

Jarniewicz J., Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2018.

Jarniewicz J., W brzuchu wieloryba. Szkice o dwudziestowiecznej poezji brytyjskiej i irlandzkiej, Rebis, Poznań 2001.

Januszkiewicz A., Siła sprawcza afektu. O balladzie „Czaty” Adama Mickiewicza, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2020, nr 16, s. 227–241.

Jawłowska A., Drogi kontrkultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.

Jeziński M., Mitologie muzyki popularnej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.

Jeziński M., Muzyka popularna i jej odbiorcy w poszukiwaniu autorytetu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2017.

Jeziński M., Muzyka popularna jako wehikuł ideologiczny, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.

„Journal of Music Theory”, https://read.dukeupress.edu/journal-of-music-theory (dostęp: 29.03.2022).

„Journal of Popular Music Studies”, https://online.ucpress.edu/jpms (dostęp: 29.03.2022).

„Journal of Voice”, https://www.jvoice.org/ (dostęp: 29.03.2022).

Kasprzycki R., Dekada buntu. Punk w Polsce i krajach sąsiednich w latach 1977–1989, Libron, Kraków 2013.

Kiec I., W szarej sukience? Autorki i wokalistki w poszukiwaniu tożsamości, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013.

Kloch Z., „Introduction à la poésie orale”, Paul Zumthor, Paris 1983 [recenzja], „Pamiętnik Literacki” 1986, nr 3, s. 415–421.

Kłosiński K., Signifiance. Wstęp do pism Rolanda Barthes’a o muzyce, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2, s. 11–26.

Kolankiewicz L., Towards an Anthropology of Performance(s), „Performance Research. A Journal of the Performing Arts”2008, nr 13, s. 8–24.

Kompleksowe badanie polskiego rynku muzycznego, oprac. J. Sokołowski, W. Hardy, P. Lewandowski, K. Wyrzykowska, K. Messyasz, K. Szczepaniak, I. Frankiewicz-Olczak, badanie zrealizowane na zlecenie i ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, grudzień 2019, http://sektorykreatywne.mkidn.gov.pl/media/kompleksowe_badanie_rynku_muzycznego.pdf (dostęp: 29.03.2022).

Kontrkultura. Co nam z tamtych lat?, red. W.J. Burszta, M. Czubaj, M. Rychlewski, Wydawnictwa Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa 2005.

Kontrkultura – motywy, manifestacje, dziedzictwo, red. A. Więcławiak, Europejskie Stowarzyszenie Kulturoznawcze, Poznań 2018.

Kosek J., (Auto)biograficzne narracje transmedialne twórców rockowych, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2019.

Kosiński D., Performatyka. W(y)prowadzenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.

Kozłowska-Lewna A., Śpiew w świetle interdyscyplinarnych badań empirycznych i rozważań teoretycznych, „Konteksty Kształcenia Muzycznego” 2016, nr 3, s. 45–61.

Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, wyb. i red. Ch. Cox, D. Warner, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.

Kultura rocka 1. Twórcy, tematy, motywy, red. J. Osiński, M. Pranke, P. Tański, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019 (wersja zmieniona i poprawiona tomów z roku 2015).

Kultura rocka 2. Słowo, dźwięk, performance, red. J. Osiński, M. Pranke, P. Tański, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019 (wersja zmieniona i poprawiona tomów z roku 2016).

Kultura rocka 3. Tradycje, poszukiwania, kontynuacje, red. J. Osiński, M. Pranke, P. Tański, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019.

Kultura rocka 4. Muzyczny rok 1969, red. M. Jeziński, W. Kuligowski, M. Pranke, P. Tański, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2020.

Kulturo-znawstwo. Dyscyplina bez dyscypliny?, red. W.J. Burszta, M. Januszkiewicz, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa 2010.

Kurkiewicz M., Dźwięki w słowach, słowa na tle dźwięków. O korelacjach akustyczno-tekstowych w literaturze i muzyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2019.

Lennon J., Przestworzone rzeczy, przeł. F. Łobodziński, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020.

Lisecka M., Narzędzia nauk o muzyce w badaniach nad piosenką: analiza demonstratywna – rekonesans, „Tekstualia” 2018, nr 2, s. 7–19.

Literatura ustna, red. P. Czapliński, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.

Lord A.B., Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, red. nauk. G. Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.

Łuszczykiewicz P., Piosenka w poezji pokolenia ery transformacji 1984–2009, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2009.

Macała J., Tylko ziemia się nie zmienia. Wyobrażenia geopolityczne w polskiej muzyce popularnej po 1989 roku, FNCE, Poznań 2020.

Made in Poland. Studies in Popular Music, ed. P. Gałuszka, Routledge, New York–London 2019.

Majcher A., Wyznaczniki gatunkowe współczesnej polskiej ballady (1939–1969). Próba typologii, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 1993, z. 1, s. 67–95.

Malak T., Teatr jednego aktora. Refleksje krytyczne, Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1985.

Maleszyńska J., Apologia piosenki. Studia z historii gatunku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2013.

Mamczur P., Co począć z Beatlesami? Metodologia muzykologii wobec muzyki rockowej, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2016, nr 4, s. 136–164.

Mamczur P., „I’m a poet and I know it”, czyli dlaczego nie powinno się badać muzyki popularnej jak poezji [w:] MUTE: Muzyka/Uniwersytet/Technologia/Emocje. Studia nad muzyką popularną, red. A. Juszczyk et al., AT Wydawnictwo, Kraków 2017, s. 23–30.

Marczewski M., Mètis. Koncepcja narracji antropologicznej, maszynopis projektu rozprawy doktorskiej, pisanej pod kierunkiem prof. dr. hab. W.J. Burszty, Uniwersytet Humanistycznospołeczny SWPS, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych, Warszawa 2020.

Mastalski A., Twórca hiphopowy jako artysta intermedialny: άοιδός, vates, performer, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura”2013, nr V, s 136–151.

Media jako przestrzenie muzyki, red. M. Parus, A. Trudzik, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2016.

Miejsca muzyki. Perspektywa interdyscyplinarna, red. M. Parus-Jankowska, S. Nożyński, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2018.

Miejska muzyka popularna a tożsamości zbiorowe – gatunki, opowieści, wykonawcy, słuchacze, audiosfera, „Kultura Popularna” 2017, nr 3 (53).

Misiak T., Estetyczne konteksty audiosfery, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, Poznań 2009.

Misiak T., Kulturowe przestrzenie dźwięku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2013.

Moraczewski K., Sztuka muzyczna jako dziedzina kultury. Próba analizy kulturowego funkcjonowania zachodnioeuropejskiej muzyki artystycznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2007.

Mossé F., Les ballades traditionnelles dans les littératures germaniques. Essai de synthèse, „Études germaniques” 1947, Avril–Juin, s. 146–170.

Mościcki P., Od strażnika sensu do narzędzia rozkoszy. Myśl francuska o głosie, „Glissando” 2006, nr 9.

„Music and Letters”, https://academic.oup.com/ml/pages/About (dostęp: 29.03.2022).

„Music Theory Spectrum”, https://academic.oup.com/mts (dostęp: 29.03.2022).

MUTE: Muzyka/Uniwersytet/Technologia/Emocje. Studia nad muzyką popularną, red. A. Juszczyk, K. Sierzputowski, S. Papier, N. Giemza, AT Wydawnictwo, Kraków 2017.

Muzyka w kulturze, kultura w muzyce, „Kultura Współczesna” 2017, nr 3.

Nancy J.-L., Ascoltando [w:] P. Szendy, Écoute, une histoire de nos oreilles, Éditions de Minuit, Paris 2001.

Nowa muzykologia, red. M. Jabłoński et al., Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2016.

Nowe słowa w piosence. Źródła. Rozlewiska, red. M. Budzyńska-Łazarewicz, K. Gajda, Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2017.

Oblicza muzycznej praxis. Debaty, terytoria, reduty nadziei i oporu, red. A. Białkowski, W.J. Burszta, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk–Warszawa 2020.

Od Walta Whitmana do Boba Dylana, przeł. i oprac. S. Barańczak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.

Ong W.J., Orality and Literacy: The Technologizing of the Word, Routledge Taylor & Francis Group, London–New York 1982.

Ong W.J., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł., wstęp J. Japola, Wydawnictwo KUL, Lublin 1992.

Ong W.J., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.

Opacki I., Ewolucja balladowej opowieści, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1961.

Opacki I., Zgorzelski Cz., Ballada, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1970.

Osiński D.M., Nieuchwytne, ulotne i trwałe w twórczości Patti Smith, „Tekstualia” 2018, nr 2, s. 115–146.

Pejzaże dźwiękowe przeszłości, „Muzyka” 2014, nr 1.

„Performance Research. A Journal of the Performing Arts”.

Performans, performatywność, performer. Próby definicji i analizy krytyczne, red. E. Bal, W. Świątkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.

Performanse piśmienne, „Teksty Drugie” 2015, nr 4.

Performatyka, „Glissando” 2013, nr 21.

Performatyka. Terytoria, red. E. Bal, D. Kosiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.

Piosenka literacka, „Tekstualia” 2018, nr 2 (53).

Piotrowski G., Teatr piosenki, „Teksty Drugie” 2014, nr 4, s. 357–379.

Pitak-Piaskowska B., Amerykański musical teatralny i filmowy w zwierciadle groteski, Fundacja Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2020.

Plinta K., Kto się boi performansu? Modernistyczny esencjalizm versus postmodernistyczna intermedialność w podejściu do polskiego performansu, „Miejsce” 2019, nr 5, http://miejsce.asp.waw.pl/kto-sie-boi-performansu/ (dostęp: 29.03.2022).

Pociej B., Ballada, „Ruch Muzyczny” 1983, nr 5.

Podstawa programowa z języka polskiego dla liceum i technikum, https://podstawaprogramowa.pl/Liceum-technikum/Jezyk-polski (dostęp: 29.03.2022).

Podstawa programowa z języka polskiego dla szkoły podstawowej, https://podstawaprogramowa.pl/Szkola-podstawowa-IV-VIII/Jezyk-polski (dostęp: 29.03.2022).

Polska w piosence (1989–2019), red. K. Gajda, M. Chrząstowska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2020.

Poprawa A., Beatlesi Barańczaka [w:] W teatrze piosenki, red. I. Kiec, M. Traczyk, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2005, s. 259–269.

„Popular Music”, https://www.cambridge.org/core/journals/popular-music (dostęp: 29.03.2022).

„Popular Music and Society”, https://www.tandfonline.com/toc/rpms20/current (dostęp: 29.03.2022).

Pranke M., W stronę metamodernizmu. Metamodernistyczny podmiot twórczości Marcina Świetlickiego, praca doktorska napisana pod kierunkiem dr. hab. Pawła Tańskiego, prof. UMK, Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2020.

Problematyka tekstu głosowo interpretowanego (I), red. P. Tański et al., Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.

Problematyka tekstu głosowo interpretowanego (II), red. P. Tański et al., Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.

Problematyka tekstu głosowo interpretowanego (III), red. P. Tański et al., Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.

„Przegląd Kulturoznawczy” 2017, nr 1 (31), artykuły dotyczące „badań dźwiękowych”. Republika wrażeń. Grzegorz Ciechowski i Republika jako fenomen społeczno-kulturowy, red. M. Jeziński, GAD Records, Sosnowiec 2012.

Ricks Ch., Dylan’s Visions of Sin, Ecco, New York 2004.

Rock w humanistyce. Szkice empiryczne, red. P. Drygas, Fundacja na rzecz Warsztatów Analiz Socjologicznych, Warszawa 2017.

Rosselson L., More Than Meets the Ear, „Poetry Review”1992/1993, nr 82 (4), s. 8–9.

Rychlewski M., Rewolucja rocka. Semiotyczne wymiary elektrycznej ekstazy, Oficynka, Gdańsk 2011.

Schaeffer P., Akuzmatyka, przeł. J. Kutyła [w:] Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, wyb. i red. Ch. Cox, D. Warner, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.

Schaeffer P., L’Acousmatique [w:] idem, Traité des objets musicaux. Essai interdisciplines [1966], Éditions du Seuil, Paris 1977.

Sierzputowski K., Ciała w dźwięku. Wydarzenie muzyczne w perspektywie somatoestetycznej, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 2019, nr 2 (20), s. 70–82.

Sierzputowski K., Słuchając hologramu. Cielesność wirtualnych zespołów animowanych, Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2018.

Simon J., Time in the Blues, Oxford University Press, New York 2017.

Sławek T., Mędrcy, „Gazeta Wyborcza”, 31.08.2012.

Smith P., Nie gódź się. Wiersze i piosenki z lat 1970–2012, wyb., kom. i posł. F. Łobodziński, fot. S. Sebring, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2019.

Smith P., Tańczę boso, fot. F. Stefanko, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2017.

Smółka M., Rola muzykoznawstwa w badaniach amerykanistycznych [w:] MUTE: Muzyka/Uniwersytet/Technologia/Emocje. Studia nad muzyką popularną, red. A. Juszczyk et al., AT Wydawnictwo, Kraków 2017, s. 49–59.

Song Studies, red. P. Tański, „Czas Kultury” 2021, nr 3.

Song Studies. Poetyka i polityka wytwarzania piosenki, red. W. Kuligowski, P. Tański, Wydawnictwo Instytutu im. Oskara Kolberga, Poznań 2021.

Sosnowska A., Inne tańce. Zwrot performatywny w polskiej sztuce XXI wieku, katalog wystawy, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2019.

Sposoby słuchania, red. T. Misiak, M. Olejniczak, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa [w Koninie], Konin 2017.

Studziński M.H., Ballada w wagonie. Rzecz o Agnieszce Osieckiej, „Bibliotekarz Podlaski” 2018, nr 2, s. 315–334.

Sułek M., Pieśni masowe Witolda Lutosławskiego w kontekście doktryny realizmu socjalistycznego, Musica Iagellonica, Kraków 2010.

Sułek M., Stanisław Moniuszko i inni kompozytorzy wobec poezji Adama Mickiewicza. Studium komparatystyczne, Musica Iagellonica, Kraków 2016.

Szałasek F., Jak pisać o muzyce. O wolnym słuchaniu, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk 2015.

Szałasek F., Nagrania terenowe, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk 2018.

Szwed P., Piosenki obowiązkowo, „Dwutygodnik” 2020, nr 289, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9090-piosenki-obowiazkowo.html (dostęp: 29.03.2022).

Tański P., Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciało, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021.

Tański P., Ja, motyl i inne szkice krytyczne, Europejskie Centrum Edukacyjne, Toruń 2010.

Tański P., Nowe sytuacje polskiego rocka. Teksty – głosy – interpretacje, Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2016.

Tański P., Przykładam do ucha torbę na pawia. Nick Cave i tęsknota [w:] idem, Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciało, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, s. 77–80.

Tański P., Sandały Hermesa. Szkice o poezji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.

Tekst i głos. Studia, red. D. Kaja, P. Tański, „Litteraria Copernicana” 2016, nr 1 (17).

The Performing Arts. Music and Dance, eds. J. Blacking, J.W. Kealiinohomoku, Mouton Publishers, The Hague 1979.

Tomaszewski M., Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje, Akademia Muzyczna, Kraków 2003.

Torzecki M., Okładki płyt. Rzecz o wizualnym uniwersum albumów muzycznych, Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2015.

Traczyk M., Poezja w piosence. Od Tuwima do Świetlickiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.

Unisono na pomieszane języki (1), red. R. Marcinkiewicz, GAD Records, Sosnowiec 2010.

Unisono w wielogłosie, 5 tomów, red. R. Marcinkiewicz, GAD Records, Sosnowiec 2011–2014, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2019.

Walczak S., „Szekspir to był nawet zdolny gość”. Początki kariery tłumaczeniowej Stanisława Barańczaka, „Przekładaniec” 2018, nr 37, s. 34–47.

Wężowicz-Ziółkowska D., Ballada uliczna wobec tradycji ballady ludowej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego” 1992, nr 1237, s. 63–83.

W teatrze piosenki, red. I. Kiec, M. Traczyk, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2005.

Zeidler-Janiszewska A., Perspektywy performatywizmu, „Teksty Drugie” 2007, nr 5, s. 34–47.

Zgorzelski Cz., Duma poprzedniczka ballady, TNT, Toruń 1949.

Zumthor P., Introduction à la poésie orale, Éditions du Seuil, Paris 1983.

Zumthor P., Oralité, „Intermédialités”2008, nr 12 („Mettre en scène”/ „Directing”).

Zumthor P., The Text and the Voice, „New Literary History”1984, z. 1.

Zumthor P., Właściwości tekstu oralnego, przeł. M. Abramowicz, „Literatura Ludowa” 1986, nr 1, s. 41–58.

Zwrot performatywny w estetyce, red. L. Bieszczad, Wydawnictwo Libron – Filip Lohner, Kraków 2013.

Żerańska-Kominek S., Muzykalne dzieci Wenus i inne studia z antropologii muzyki, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2014.__

Information

Information: Arts & Cultural Studies Review, 2022, Issue 1 (51) „Kulturowe praktyki współczesności”, pp. 87 - 110

DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.22.006.15751

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Piosenki – „poezja oralna cywilizacji przemysłowej”

English:

Songs: “Oral Poetry of Industrial Civilization”

Authors

Paweł Tański

https://orcid.org/0000-0002-5285-9592

Nicolaus Copernicus University in Toruń
Poland

Published at: 03.2022

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Paweł Tański (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 1095

Number of downloads: 613

<p> Songs: “Oral Poetry of Industrial Civilization”</p>

Download xml