FAQ

Trybunał Konstytucyjny jako strażnik Konstytucji – stan obecny i wnioski de lege ferenda

Publication date: 05.2023

Przegląd Konstytucyjny, 2023, Issue 2 (2023), pp. 35 - 51

https://doi.org/10.4467/25442031PKO.23.009.18275

Authors

,
Sławomir Patyra
Maria Curie Skłodowska University, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin, Poland
https://orcid.org/0000-0002-6331-9006 Orcid
All publications →
Tomasz Zalasiński
All publications →

Titles

Trybunał Konstytucyjny jako strażnik Konstytucji – stan obecny i wnioski de lege ferenda

Abstract

The Constitutional Tribunal as the Guardian of the Constitution: Current State and de lege ferenda Conclusions

The article is devoted to the issue of the importance of the Constitutional Tribunal as a body that guarantees the supremacy of the Constitution in a political system based on the principle of a democratic state ruled by law. While reviewing the compliance of the law with the Constitution, the Tribunal is also a particularly important guarantor of the protection of freedoms and human rights, protecting citizens against arbitrary interference by ruling politicians in the sphere of individual freedom. The basic condition for the effective performance of the Tribunal’s functions is its independence from political authorities. Changes in the functioning of the Constitutional Tribunal, introduced after 2015, deprived the Tribunal of the ability to effectively perform the function of guardian of the Constitution and protector of freedoms and human rights. As a result, the current Tribunal is the anti­thesis of the constitutional court within the meaning of constitutional and international democratic standards. In the last part of the article, the authors present the basic assumptions of the bills prepared by legal experts of the Stefan Batory Foundation, aimed at restoring the proper functioning of the Constitutional Tribunal in Poland.

References

Bendyk E., Wstęp, w: Społeczny projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego, Warszawa 2022.

Harari Y.N., Sapiens. Od zwierząt do bogów, Warszawa 2019.

Jak przywrócić państwo prawa?, red. T. Zalasiński, Warszawa 2019.

Konstytucyjny spór o granice zmian organizacji i zasad działania Trybunału Konstytucyjnego: czerwiec 2015 – marzec 2016, red. P. Radziewicz, P. Tuleja, Warszawa 2017.

Laskowska M., Kryteria oraz procedura wyboru sędziego Trybunału Konstytucyjnego, w: Konstytucyjny spór o granice zmian organizacji i zasad działania Trybunału Konstytucyjnego: czerwiec 2015 – marzec 2016, red. P. Radziewicz, P. Tuleja, Warszawa 2017.

Pach M., Okoliczności i przejawy utraty konstytucyjnej charakterystyki przez polski Trybunał Konstytucyjny po 19.12.2016 r., w: Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce, red. Ł. Bojarski, K. Grajewski, J. Kremer, G. Ott, W. Żurek, Warszawa 2019.

Patyra S., Prawo do sądu konstytucyjnego, w: Dylematy wokół prawa do sądu, red. J. Ciapała, R. Piszko, A. Pyrzyńska, Warszawa 2022.

Rousseau D., Sądownictwo konstytucyjne w Europie, Warszawa 1999.

Szepietowska B., Ziółkowski M., Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2014–2017, Warszawa 2018, https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/
Funkcjonowanie%20Trybunalu%20Konstytucyjnego.pdf
, dostęp: 23 czerwca 2023 r.

Szmyt A., Spór o tryb wyboru i kadencję Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 2.

Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. S. Batorego w sprawie manipulowania składami sędziowskim przez Julię Przyłębską, 23 maja 2018 r., https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Odpowiedzialne%20Panstwo/
stanowisko%20ZEP%20w%20sprawie%20manipulowania%20skladami%20sedziowskimi%2023_05.pdf
, dostęp: 23 czerwca 2023 r.

Trzciński J., Trybunał Konstytucyjny – regulacja konstytucyjna i praktyka, w: Sądy i trybunały w Konstytucji i w praktyce, red. W. Skrzydło, Warszawa 2005.

Wyrzykowski M., Antigone in Warsaw, w: Human Rights in Contemporary World. Essays in Honour of Professor Leszek Garlicki, red. M. Zubik, Warszawa 2017.

Zalasiński T., Społeczny projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – geneza oraz zasadnicze kierunki projektowanych zmian, w: Społeczny projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego, Warszawa 2022.

Zalasiński T., Zasada prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.

Information

Information: Przegląd Konstytucyjny, 2023, Issue 2 (2023), pp. 35 - 51

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Trybunał Konstytucyjny jako strażnik Konstytucji – stan obecny i wnioski de lege ferenda

English:

The Constitutional Tribunal as the Guardian of the Constitution: Current State and de lege ferenda Conclusions

Authors

https://orcid.org/0000-0002-6331-9006

Sławomir Patyra
Maria Curie Skłodowska University, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin, Poland
https://orcid.org/0000-0002-6331-9006 Orcid
All publications →

Maria Curie Skłodowska University, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin, Poland

Published at: 05.2023

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Sławomir Patyra (Author) - 50%
Tomasz Zalasiński (Author) - 50%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish