Huascarán – mythology and fatality of Peru’s highest mountain
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEHuascarán – mitologia i fatum najwyższej góry Peru
Publication date: 04.03.2017
Ethnographies, 2016, Volume 44, Issue 4, pp. 379 - 397
https://doi.org/10.4467/22999558.PE.16.018.6643Authors
Huascarán – mitologia i fatum najwyższej góry Peru
Huascarán – Mythology and Fatality of Peru’s Highest Mountain
Huascarán (6768 m. a.s.l.) – Peru’s highest mountain peak, located in Cordillera Blanca range, standing over fertile and populated since thousands of years Rio Santa valley in the Ancash department. It’s rich mythology, still rarely found among Quechua natives, was shaped in relation with geographical factor of being dominated by a huge seismic activity. Since the ancient times the inhabitants of this region have lived in the shadow of a constant threat, dying in large numbers as a result of earthquakes, enormous avalanches and floods. This study focuses on the mythological narratives and Indian perception of natural disasters, perceived upon broader view of archaic Andean outlook, while at the same time shaped heavily by the cultural trauma. The constant tension between tremendum a fascinans within the perception of Huascarán made impact on the folk theodicy, both core, as well as syncretic folk religiousness. The authors also focus on some of the contemporary forms of mythicization of Huascarán, trying to outline the most important aspects to functioning of this mountain within the culture of the Ancash region.
Alba Herrera C.A., Huaras. Historia de un pueblo en transformacion, Caraz, 1996
Alba Herrera C.A., , Proceso de inserción del cristianismo en Áncash, Huaráz, 2016
Alvarez-Brun F., Ancash. Una historia regional peruana, Lima, 1970
Bogowie i ludzie z Huarochiri, 1985 tłum., wstępem i objaśnieniami opatrzył J. Szemiński, Kraków.
Caillois R., Żywiołiład, tłum. A. Tatarkiewicz, Warszawa, 1973
Carranza Romero F., Diccionario Quechua Ancashino – Castellano, Madrid-Frankfurt am Main, 2003
Człowiek w sytuacji zagrożenia. Kryzysy, katastrofy, kataklizmy, red. K. Popiołek, Poznań, 2001
Ericksen G.E., Plafkerg G., Nevados Huascarán avalanches, w: Rockslides and Avalanches, Amsterdam, 1978, s. 277–314.
Furmanik H., W peruwiańskich Kordylierach, Katowice, 1975
Gadea Sánchez A., Cual Bandada de Palomas... Testimonio de una generación, Caraz, 2010
Gómez Bohórquez A., Cordillera Blanca. Escaladas. Parte norte, Murcia, 2003
Gonzales F., Huarás. Vision integral, Huaráz, 1992
Hałas E., Pamięć podzielana i pamięć podzielona: symbolizacja i neutralizacja traumy, w: Antropologiczne inspiracje. Księga jubileuszowa dla Profesor Ewy Nowickiej, Warszawa, 2013, s. 323–331.
Inkowie o Inkach. Antologia, tłum., przypisami i komentarzami opatrzył J. Szemiński, Warszawa, 2015
Julca Guerrero F., Julca Guerrero C., Quechua. Riqueza léxica y expresiva, Huaráz, 2016
Justo F., Antología de la tradicíon y la leyenda Ancashinas, Huaráz, 1946
Kaniasty K., Klęska żywiołowa czy katastrofa społeczna?, Gdańsk, 2003
Kogan G., Leininger N., Białe Kordyliery. Wyprawa francusko-belgijska w Andy (1951), tłum. K. Żuławska, Warszawa, 1961
Larminat É. de, Bullock-Workman F., Détermination de l’altitude du Mont Huascarán (Andes du Pérou) exécutée en 1909 sur le demande de madame F. Bullock-Workman, Paris, 1911
Leach E., Kultura i komunikowanie,tłum. M. Buchowski, Warszawa, 2010
Lliboutry L., Morales B., Pautre A., Schneider B., Glaciological problems set by the control of dangerous lakes in the Cordillera Blanca, Peru. „Journal of Glaciology”, t. 18, 1977, nr 78–80, s. 239–254.
Marzal M.M., La transformacion religiosa Peruana, Lima, 1983
Mazurkiewicz M., Kamień człekokształtny czyli życie ukarane, „Polska Sztuka Ludowa”, 1987, t. 41, nr 1–4, s. 74–77.
Morales B., The Huascarán avalanche in the Santa Valley, in Peru, Davos, 1965
Pajuelo Prieto R., Caraz: leyenda, tradicion y esueño, Caraz, 2013.
Pajuelo Prieto R., Huaylas mágico. Antología de mitos, leyendas, tradiciones y cuentos de la provincia de Huaylas, Caraz, 2014
Parker G., Chavez A., Diccionario quechua: Ancash – Huailas, Lima, 1976
Paryski W.H., Góry Ameryki Łacińskiej. Historia eksploracji i bibliografia, Zakopane, 2016
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu 1965, w przekł. z języków oryginalnych, Poznań.
Posern-Zieliński A., Ruchy społeczne i religijne Indian hiszpańskiej Ameryki Południowej (XVI–XX w.), Wrocław, 197
„Revista Peruana de Andinismo y Glaciologia 1969–1970”, Edición Extraordinaria Conmemorando el Primer Año del Sismo del 31 Mayo de 1970, Huaráz, 1971
Ricoeur P., Symbolika zła, tłum. S. Cichowicz, M. Ochab, Warszawa, 1986
Rostworowski M., Pachacamac y el Señor de lod Milagros, Lima, 2015
Salas Carreño G., Jóvenes, animales y monstruos en las punas sanmarquinas. Algunos motivos de la tradición oral de Conchucos, „Anthropologica”, 2002 , t. 20, s. 333–350.
Savoy G., Antisuyu, tłum. R. Krzanowska, Kraków, 1990
Stala M., Od czarnego słońca do ciemnego zwierciadła, „Teksty” nr 6 (54), 1980, s. 105–121.
Sullivan L.E., Człowiek i społeczeństwo jako kompozycje muzyczne, w: Estetyka Indian Ameryki Południowej. Antologia, red. K. Zajda, Kraków, 2007, s. 117–127.
Szemiński J., Ziółkowski M., Mity, rytuały i polityka Inków, Warszawa, 2014
Thompson D., Koniec czasu. Wiara i lęk w cieniu millenium, tłum. B. Nawrot, Warszawa, 1999
Todorov T., Podbój Ameryki. Problem innego, tłum. J. Wojcieszak, Warszawa, 1996
M., El Señor de la Soledad de Huarás. Discursos de la abundancia y carencia, Huaráz, 2013
Yauri Montero , Leyendas ancashinas, Lima, 2014
Wasilewski J.S., Tabu, Warszawa, 2010
Wegner S.A., Lo que el aqua se llevó. Consecuencias y lecciones del aluvión de Huaraz de 1941, Huaráz, 2014.
Information: Ethnographies, 2016, Volume 44, Issue 4, pp. 379 - 397
Article type: Original article
Titles:
Huascarán – mitologia i fatum najwyższej góry Peru
Huascarán – mythology and fatality of Peru’s highest mountain
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
Instytut Kultury Latynoamerykańskiej w Krakowie
Published at: 04.03.2017
Article status: Open
Licence: None
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 1640
Number of downloads: 981