FAQ

Doświadczenie „wielkiej zmiany” z perspektywy lokalnej – przykład Wisłoka Wielkiego

Publication date: 04.05.2017

Ethnographies, 2016, Volume 44, Issue 4, pp. 399 - 412

https://doi.org/10.4467/22999558.PE.16.019.6644

Authors

Marcin Brocki
Jagiellonian University, Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0003-3703-9761 Orcid
All publications →

Titles

Doświadczenie „wielkiej zmiany” z perspektywy lokalnej – przykład Wisłoka Wielkiego

Abstract

Thee Bottom-up Perpective on the „Great Change” – Wisłok Wielki Case

In recent decades anthropological and sociological study about „Polish transition” flourished especially after the theoretical matrix of „cultural trauma” was introduced. The article is an attempt to make an empirical refutation of the theory and base on the fieldwork carried out between 2010 and 2011 in Wisłok Wielki. The study aimed at the reconstruction the “bottom-up” experiences of the changes taking place in Poland since ‘89. The obtained data allowed to critical review of the theory of „trauma of great change”, showing that a much wider range of social and cultural factors affects the way people experience and classify changes. The key metaphors that organize discourse of the change are connected with the chain of oppositions, such as past and present with axiological emphasis on the past, mobility-immobility, maturity-immaturity, etc.
 

References

Alexander J.C., Znaczenia społeczne: studia z socjologii kulturowej, tłum. S. Burdziej, J. Gądecki, Kraków, 2010

Baer M., Transformacje transformacji. O problemach antropologii postsocjalizmu, w: Antropologiczne badania zmiany kulturowej, Wrocław, 2009, s. 33–56.

Balandier G., Ład tradycyjny ikontestacja, w: Tradycja i nowoczesność, red. J. Kurczewska, J. Szacki, Warszawa, 1984, s. 179–212.

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin, 2007

Biernacka M., Kształtowanie się nowej społeczności wiejskiej w Bieszczadach, Wrocław, 1974

Blok Z., Transformacja jako konwersja funkcji wewnątrzsystemowych na przykładzie Polski, Poznań, 2006

Buchowski M. (red.), Oblicza zmiany: etnologia a współczesne transformacje społeczno-kulturowe, Międzychód,1996

Buchowski M. (red.), Widmo orientalizmu w Europie. Od egzotycznego innego do napiętnowanego swojego, „Recycling Idei”, nr 10, 2008, s. 98–107.

Buchowski M. (red.), Neoliberalizm w Europie Środkowej – magia, religia czy nauka?, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, nr 4, 2013 s. 29–41.

Buczek P., Ciepluch A., Gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych gminy Komańcza na lata 2009–2015, Komańcza, 2009

Bukraba-Rylska I., Polska wieś czasu transformacji: mity i rzeczywistość, „Wieś i Rolnictwo”, nr 4 (145) 2009, s. 29–49.

Burdette L., Mówiąc o transformacji: gospodarujemy językiem, w: Oblicza zmiany. Etnologia a współczesne transformacje społeczno-kulturowe, red. M. Buchowski, Międzychód, 1996

Conte E., Giordano C., Bezdroża zagubionej wiejskości: refleksje o post-socjalizmie, w: Oblicza zmiany: etnologia a współczesne transformacje społeczno-kulturowe, red. M. Buchowski, Międzychód, 1996

Długosz P., Trauma wielkiej zmiany na Podkarpaciu, Kraków, 2008.

Giza A., Marody M., Rychard A., Strategie i system: Polacy w obliczu zmiany społecznej, Warszawa, 2000.

Giza-Poleszczuk A., Brzydkie Kaczątko Europy, czyli Polska po czternastu latach transformacji, w: Zmiana czy stagnacja? Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji, red. M. Marody, Warszawa, 2004

Górny K., Marczyk M., Lubomierz – czy można odzyskać miasto niechciane?, w: Antropologiczne badania zmiany kulturowej. Społeczno-kulturowe aspekty transformacji systemowej w Polsce, red. K. Górny, M. Marczyk, Wrocław,, 2009, s. 123–134.

Gumuła W., Teoria osobliwości społecznych: zaskakująca transformacja w Polsce, Warszawa, 2008

Hałas E., Transformacja w wyobraźni zbiorowej, w: Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, red. P. Sztompka, Warszawa, 1999

Hann C., Hart K., Antropologia ekonomiczna. Historia, etnografia, krytyka, tłum. I. Kołbon, Poznań, 2015

Hann C., A Village without Solidarity. Polish Peasants in Years of Crisis, New Haven, 1985

Horschelmann K., Stenning A., Ethnographies of Postsocialist Change, „Progress in Human Geography”, nr 32(3)2008, s. 339–361.

Humphrey C., Does the Category „postsocialist” Still Make Sense?, w:Postsocialism. Ideals, Ideo­logies and Practices in Eurasia, red. C. Hann, London, New York, 2004, s. 12–15.

Jadam H., Pionierska społeczność w Bieszczadach, Rzeszów, 1976

Kajfosz J., Magia w potocznej narracji, Katowice, 2009.

Kojder A., Spojrzenie na przemiany ustrojowe w Polsce w latach 1989–1997, w: Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, red. P. Sztompka, Warszawa, 1999, s. 3–32.

Kopczyńska-Jaworska B., Tendencje badań nad przemianami kulturowymi, w: Zmiany kultury chłopskiej. Problematyka i metody prac etnograficznych, red. K. Zawistowicz-Adamska, Wrocław, 1973 , s. 29–50.

Marody M., Od społeczeństwa drugiego obiegu do społeczeństwa obywatelskiego, „Studia Socjologiczne”, nr 155,, 1999, s. 35–53.

Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, „Studia Socjologiczne”, nr 4, 1979 , s. 155–173.

Pine F., Retreat to the Household? Gendered Domains in Postsocialist Poland, w: Postsocialism. Ideals, Ideologies and Practices in Eurasia, red. C. Hann, London, New York, 2002 , s. 95–113.

Rakowski T., Zaradności, prześmiewania, wewnętrzne widowiska. Doświadczenia transformacyjne bezrobotnych mieszkańców Wałbrzycha (lata 2002–2006), w: Antropologiczne badania zmiany kulturowej. Społeczno-kulturowe aspekty transformacji systemowej w Polsce, red. K.Górny, M. Marczyk, Wrocław, 2009, s. 75–94.

Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, Kraków, 2006

Rychard A., Przestrzeń instytucjonalna, w: Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej, red. A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard, Warszawa, 2000 , s. 167–204.

Stomma L., Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku, Łódź., , 2002

Sztompka P., Teorie zmian społecznych a doświadczenia polskiej transformacji, „Studia Socjologiczne”, nr 1 (132) 1994, s. 9–17.

Sztompka P., Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność, w:Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, red. P. Sztompka, Warszawa, 1999, s. 265–282.

Sztompka P., Trauma wielkiej zmiany: społeczne koszty transformacji, Warszawa, 2000

Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Kraków, 2007.

Szyfelbejn-Sokolewicz Z., Analiza funkcjonalno-strukturalna zmian kulturowych w społeczności chłopskiej, w: Zmiany kultury chłopskiej. Problematyka i metody prac etnograficznych, red. K. Zawistowicz-Adamska, Wrocław, 1973, s. 51–73.

Tarkowska E., Czas społeczny w okresie przemian, czyli o nowych zróżnicowaniach społeczeństwa polskiego, w: Oblicza zmiany. Etnologia a współczesne transformacje społeczno-kulturowe, red. M. Buchowski, Międzychód, 1996 , s. 37–51.

Trzeszczyńska P., Pamięć o nie-swojej przeszłosci. Przypadek Bieszczadów, Kraków, 2016

Wnuk-Lipiński E., Fundamentalizm a pragmatyzm: Dwa typy reakcji na radykalną zmianę społeczną, „Kultura i Społeczeństwo”, 1994, nr 1, s. 3–13.

Zadrożyńska A., Homo faber i Homo ludens. Próba modelowego ujęcia kultur tradycyjnej i współczesnej, „Etnografia Polska”, nr 27(2)1983, s. 151–166.

Information

Information: Ethnographies, 2016, Volume 44, Issue 4, pp. 399 - 412

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Doświadczenie „wielkiej zmiany” z perspektywy lokalnej – przykład Wisłoka Wielkiego

English:

Thee Bottom-up Perpective on the „Great Change” – Wisłok Wielki Case

Authors

https://orcid.org/0000-0003-3703-9761

Marcin Brocki
Jagiellonian University, Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0003-3703-9761 Orcid
All publications →

Jagiellonian University, Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 04.05.2017

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Marcin Brocki (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish