FAQ

Kontrowersje związane z krótko i długofalowymi skutkami katastrofy w Czarnobylu (1986)

Publication date: 26.09.2024

Modern medicine, 2024, Volume 30 (2024) Supplement II, pp. 295 - 319

https://doi.org/10.4467/12311960MN.24.043.20101

Authors

,
Mateusz Dąsal
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0002-0370-7226 Orcid
Contact with author
All publications →
,
Aleksandra Szlagowska-Papuzińska
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0002-0370-7226 Orcid
Contact with author
All publications →
Łukasz Sasuła
University of Opole
https://orcid.org/0000-0001-9115-8919 Orcid
All publications →

Titles

Kontrowersje związane z krótko i długofalowymi skutkami katastrofy w Czarnobylu (1986)

Abstract

The assessment of the Polish authorities’ reaction to the Chernobyl disaster in 1986 is ambiguous. Among researchers, historians, and journalists, there are often extremely different opinions on the preventive actions taken and the information policy of the PRL government. These differences are also visible in the assessment of the long-term effects of these actions. As a result of widespread disinformation during the disaster and subsequent conflicting narratives, so-called “radiophobia” and social experience marked by distrust and fear have grown, being structures of long duration and a cognitive matrix present in the reception of current events. The article aims to present interpretative doubts in the assessment of actions taken after the disaster and their contemporary consequences, primarily in the context of broadly understood nuclear threats.

References

Download references
Źródła

The Chernobyl Catastrophe – Consequences on Human Health, Green peace 2006.

Chernobyl Report, The Human Consequences of the Chernobyl Nuclear Accident, A Strategy for Recovery, A Report Commissioned by UNDP and UNICEF with the support of UN-OCHA and WHO 25 January 2002.

Krajewski P., Baranowska Z., Krajewska G., Słonecka I., Stawarz O., Rubel B. (red.), Kronika i wspomnienia Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa 2017.

Raport Komisji Rządowej do spraw oceny promieniowania jądrowego i działań profilaktycznych pod przewodnictwem wiceprezesa rady ministrów PRL Zbigniewa Szałajdy, Warszawa, czerwiec 1986.

Raport w sprawie następstw Katastrofy w Czarnobylu, red. Zespół Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki do spraw Elektrowni Jądrowej Żarnowiec, Warszawa, grudzień 1991.

Trojanowski W., Dobrzyński L., Droste E. Strupczewski A., W 20-tą rocznicę awarii czarnobylskiej elektrowni jądrowej. Biuletyn działu szkolenia i doradztwa Instytutu Problemów Jądrowych z Instytutu Energii Atomowej, Marzec 2006.

Opracowania

Akleyev A., Krestinina L., Degteva M., Tolstykh E., Consequences of the radiation accident at the Mayak production association in 1957 (the ‘Kyshtym Accident’), „Journal of Radiological Protection” 2017, t. 37, nr 3.

Dreger S., Pfinder M., Christianson L., Lhachimi S.K., Zeeb H., The effects of iodine blocking following nuclear accidents on thyroid cancer, hypothyroidism, and benign thyroid nodules: design of a systematic review, „Systematic Reviews” 2015, t. 4.

Dworaczek K., W cieniu radioaktywnej chmury. Konsekwencje katastrofy czarnobylskiej w Polsce, Wrocław–Warszawa 2022.

Furman B.L., Iodide Salt, [w:] Reference Module in Biomedical Sciences, Boston 2017.

Kowalski J., Płyn Lugola to radziecka coca-cola, „Dziennik Rzeczpospolita i IPN”, Dodatek: „Najnowsza Historia Polaków”, nr 16, 26.02.2008.

Olszański T., Od czarnobylskiego ognia spłonęło imperium, „Tygodnik Powszechny” 2006, nr 18.

Potkaj T., Obłok z jodem idzie nad krajem, „Tygodnik Powszechny” 2006, nr 18.

Rosiak-Zięba E., Radiofobia w świecie plotki. Katastrofa w Czarnobylu a wybuchy paniki we współczesnej Polsce, „Przegląd Humanistyczny” 2017, t. 61, nr 1(456).

Sekuła P., Czarnobyl. Społeczno-gospodarcze, polityczne i kulturowe konsekwencje katastrofy jądrowej dla Ukrainy, Kraków 2014.

Suchar H., Kamiński R., Rotkiewicz M., Czarnobyl największy blef XX wieku, „Wprost” 2001, nr 2.

Strony internetowe

30 lat od katastrofy w Czarnobylu, „Białostocki Medyk”, gazeta uczelniana Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, https://www.umb.edu.pl/medyk/polecane/30_lat_od_katastrofy_w_czarnobylu.

Domaradzki J., Gorzki smak płynu Lugolahttps://licznikgeigera.pl/gorzki-smak-plynu-lugola/.

Jodek potasu ma sens tylko w odpowiednim czasie, „Medexpress.pl” 14.10.2022,   https://www.medexpress.pl/premium/jodek-potasu-ma-sens-tylko-w-odpowiednim-czasie-85585/.

Kaczorowska K. Propaganda, płyn Lugola i kolejki. Mija 35 lat od awarii w Czarnobylu. Rozmowa z Kamilem Dworaczkiem, „Tygodnik Polityka” 26.04.2021, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/2115383,1,propaganda-plyn-lugola-i-kolejki-mija-35-lat-od-awarii-w-czarnobylu.read.

Kietliński M., 1986 – Wybuch w elektrowni atomowej w Czarnobylu, Archiwum Państwowe w Białymstoku, https://www.bialystok.ap.gov.pl/arch/kalendarium/26_04.htm.

Konieczna I., Wywiad z prof. Jerzym Eislerem. Brak ostrzeżenia o Czarnobylu to jeden z ważniejszych momentów w historii Polski, „Dzieje”, https://dzieje.pl/aktualnosci/prof-j-eisler-brak-ostrzezenia-o-czarnobylu-jeden-z-wazniejszych-momentow-w-historii.

Kurtyka: pojawiające się w sieci informacje o zagrożeniu radiacyjnym są nieprawdziwe, „Serwis WNP”, 19.04.2020, https://www.wnp.pl/energetyka/kurtyka-pojawiajace-sie-w-sieci-informacje-o-zagrozeniu-radiacyjnym-sa-nieprawdziwe,388090.html.

Litka P., Raport dla rządu Jaruzelskiego w sprawie katastrofy w Czarnobylu, Polskie Radio, https://polskieradio24.pl/5/1222/Artykul/2300373,Raport-dla-rzadu-Jaruzelskiego-w-sprawie-katastrofy-w-Czarnobylu.

Mikołajska M., Dlaczego po wybuchu w Czarnobylu Polakom podawano płyn Lugola?, „Medonet” 25.04.2023, https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,plyn-lugola--dlaczego-podawano-go-po-awarii-w-czarnobylu-,artykul,47048108.html.

Musiał F., Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę, Portal IPN, 11.09.2023, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/96060,Czarnobyl-Przemilczec-katastrofe.html

Nie pijmy profilaktycznie płynu Lugola!, „Biuletyn Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu”, http://www.usk.wroc.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2972Itemid=28.

Stawiski J., Spadło spożycie sałaty, uczniowie nie piją mleka – raporty  Stasi  po  Czarnobylu,  https://archiwum.tvn24.pl/magazyn-tvn24/36/tvn24.pl/magazyn-tvn24/spadlo-spozycie-salaty-uczniowie-nie-pija-mleka-raporty-stasi-po-czarnobylu,36,832.html.

Strupczewski A., Skutki zdrowotne awarii w Czarnobylu, Portal „Energetyka Jądrowa” Narodowego Centrum Badań Jądrowych, http://atom.edu.pl/index.php/bezpieczenstwo/prawda-o-czarnobylu/skutki-zdrowotne.html.

Information

Information: Modern medicine, 2024, Volume 30 (2024) Supplement II, pp. 295 - 319

Article type: Original article

Titles:

Polish: Kontrowersje związane z krótko i długofalowymi skutkami katastrofy w Czarnobylu (1986)
English:
Controversies related to the short- and long-term effects of the Chernobyl disaster (1986)

Authors

https://orcid.org/0000-0002-0370-7226

Mateusz Dąsal
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0002-0370-7226 Orcid
Contact with author
All publications →

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

https://orcid.org/0000-0002-0370-7226

Aleksandra Szlagowska-Papuzińska
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0002-0370-7226 Orcid
Contact with author
All publications →

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Published at: 26.09.2024

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Mateusz Dąsal (Author) - 33.33%
Aleksandra Szlagowska-Papuzińska (Author) - 33.33%
Łukasz Sasuła (Author) - 33.33%

Information about author:

Dąsal Mateusz – dr n. hum., adiunkt, Zakład Humanistycznych Nauk Farmaceutycznych, Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.

Szlagowska-Papuzińska Aleksandra – dr n. hum., adiunkt w Zakładzie Humanistycznych Nauk Farmaceutycznych Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.

Sasuła Łukasz
 – dr, adiunkt, Uniwersytet Opolski, Wydział Filologiczny, Instytut Językoznawstwa, Zakład Nauk o Kulturze i Religii.

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish