FAQ

Etnobotanika, etnomedycyna i etnografia w Polsce

Publication date: 09.2023

Modern medicine, 2023, Volume 29 (2023) Issue 1, pp. 205 - 219

https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.010.18451

Authors

Zbigniew Libera
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-5453-4273 Orcid
All publications →

Titles

Etnobotanika, etnomedycyna i etnografia w Polsce

Abstract

Ethnobotany, ethnomedicine and ethnography

The article describes a selected ethnologist’s point of view on ethnobotany and ethnomedicine: 1. by what citeria are Possible assessments of the rationality and effectiveness of plant medcines in folk culture, 2. what are the folk justifications for choosing plants for specific purposes, for medicinal purposes.

References

Arabas I., Leki roślinne w „Dziełach wszystkich” Oskara Kolberga, [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. I. Źródła do dziejów etnofarmacji polskiej, Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1986.

Bartmiński J. (red.), Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. II. Rośliny, z. 1–6, Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, Lublin 2017–2021.

Fischer A., Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego, „Lud” 1929, t. 28.

Foucault M., Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant, Słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2005.

Gellner E., Przyroda i społeczeństwo w antropologii społecznej, [w:] Pojęcie pokrewieństwa i inne szkice o metodzie i wyjaśnianiu antropologicznym, przeł. A. Bydłoń, Universitas, Kraków 1995.

Gustawicz B., O korzeniach czarodziejskich w lecznictwie ludowym u nas a indziej, „Lud” 1904, t. 10.

Kabat I., Etnobotanika, [w:] Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1987.

Kamińska E., Ziołoznawstwo i ziołolecznictwo w publikacjach Elizy Orzeszkowej, [w:] B. Kunicka (red.), Historia leków naturalnych, t. I. Źródła do dziejów etnofarmacji polskiej, Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1986.

Klepacki P., Etnobotanika w Polsce – przeszłość i teraźniejszość, „Analecta: Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 2007, nr 1–2(31–32).

Kohler P., Zielnik Seweryna Udzieli – dokumentacja pracy Rośliny w wierzeniach ludu krakowskiego, „Lud” 1996, t. 8.

Kohler P., Etnobotanika Podhala na podstawie ankiety Józefa Rostafińskiego, „Etnobiologia Polska” 2018, nr 8.

Kujawska M., Etnobotanika miejska: perspektywy, tematy, metody, „Etnobiologia Polska” 2011, nr 1.

Kujawska M., Łuczaj Ł., Sosnowski J., Klepacki P. (red.), Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych – Słownik Adama Fischera, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 2016.

Kuźnicka B., Etnomedycyna i etnofarmacja – zarys problematyki badawczej, [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. I. Źródła do dziejów etnofarmacji polskiej, Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki, Pracownia historii Farmacji, Warszawa 1986.

Kuźnicka B., Znaczenie etnofarmacji i etnofarmakologii w świetle badań historycznych, [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. II. Natura i kultura – współzależności w dziejach lekoznawstwa, Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1989.

Kuźnicka B., Zielniki i albumy florystyczne Elizy Orzeszkowej, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2006, t. 51–52.

Lebeda A., Wiedza i wierzenia ludowe. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 6, pod red. Z. Kłodnickiego, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław–Cieszyn 2002.

Libera Z., Magiczne sposoby pozyskiwania roślin, [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. II. Natura i kultura – współzależności w dziejach lekoznawstwa, Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1989.

Libera Z., Medycyna ludowa. Chłopski rozsądek czy gminna fantazja?, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.

Libera Z., Semiotyka medycyny we wczesnej nowożytności, a etnosemiotyka w etnomedycynie XIX–XX wieku, „Rocznik Antropologii Historii” 2014, R. 4, nr 1(6).

Libera Z., Oczy i widzenie (fragment semiotyki antropologii popularnej Europy Środkowej i Wschodniej XIX i XX wieku), [w:] J. Lenartowicz, J. Perda, A.A. Zięba (red.), Polacy i świat, kultura i zmiana. Studia historyczne i antropologiczne ofiarowane Profesor Halinie Florkowskiej-Francić, Księgarnia  Akademicka, Kraków 2016.

Majewski E., Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich, t. I–II, Nakładem Własnym, Warszawa 1889–1894.

Majewski E., Zarys życia, [w:] Życie i praca Jana Karłowicza (1836–1903). Księga zbiorowa wydana staraniem i nakładem „Wisły”, Warszawa 1904.

Miernicka U., Rośliny w lecznictwie i wierzeniach ludowych na podstawie czasopisma „Lud” w latach 1895–1939, [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. I. Źródła do dziejów etnofarmacji polskiej, Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1986.

Moszyński K., Kultura ludowa Słowian, t. 2, cz. 1, Książka i Wiedza, Warszawa 1968.

Orzeszkowa E., Ludzie i kwiaty nad Niemnem, „Wisła” 1888, t. 2, 4, 5.

Orzeszkowa E., Listy zebrane, do druku przygotował i komentarzem opatrzył E. Jankowski, Ossolineum, Wrocław 1971, t. 7.

Paluch A., Świat roślin w tradycyjnych praktykach leczniczych wsi polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1984.

Paluch A., Roślina w badaniach etnologicznych, [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. II. Natura i kultura – współzależności w dziejach lekoznawstwa. Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1989.

Paluch A., A propos krajowej etnobotaniki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne” 2020, t. 48, z. 3.

Penkala-Gawęcka D., Etnomedycyna, [w:] Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1987.

Rostafiński J., (recenzja) Udziela Maryan, Medycyna i przesądy ludu polskiego, „Kwartalnik Historyczny” 1891, t. 6.

Rostafiński J., Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach, Nakładem Akademii Umiejętności, Spółka Wydawnicza Polska, Kraków 1893.

Suchecka A., Badania interdyscyplinarne nad polskimi zielnikami drukowanymi, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2020, t. 17, nr 2.

Szostak J., Farmakognozja, farmacja galenowa i aptekarstwo w renesansowych zielnikach polskich, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.

Świderski R., Etnofarmacja europejska w czasopiśmie „Journal of Etnopharmacology” (1979–1987), [w:] B. Kuźnicka (red.), Historia leków naturalnych, t. II. Natura i kultura – współzależności w dziejach lekoznawstwa, Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Pracownia Historii Farmacji, Warszawa 1989.

Udziela S., Rośliny w wierzeniach ludu krakowskiego, „Lud” 1931, t. 30.

Waniakowa J., Polskie gwarowe nazwy dzikorosnących roślin na tle słowiańskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

Waniakowa J., Erazm Majewski i jego Słownik nazw zoologicznych i botanicznych, „Prace Filologiczne” 2013, t. 64.

Waniakowa J., Polskie słownictwo gwarowe w kontekście etymologicznym (na przykładzie nazw roślin, „Gwary Dziś” 2020, vol. 12.

Waniakowa J., Gwarowe nazwy roślin jak odbicie nastawienia użytkowników gwar do przyrody (ujęcie historyczno-porównawcze), „Prace językoznawcze” 2021, nr 34.

Wojdan K., Wybrane wiadomości z etnobotaniki i etnofarmacji. Karty z dziejów lecznictwa naturalnego, „Studia Rosicca Gedanensia” 2017, nr 4.

Information

Information: Modern medicine, 2023, Volume 29 (2023) Issue 1, pp. 205 - 219

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Etnobotanika, etnomedycyna i etnografia w Polsce

English:

Ethnobotany, ethnomedicine and ethnography

Authors

https://orcid.org/0000-0002-5453-4273

Zbigniew Libera
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-5453-4273 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 09.2023

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Zbigniew Libera (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 414

Number of downloads: 358

<p> Ethnobotany, ethnomedicine and ethnography</p>