FAQ

Prace Komitetu Cywilnego Reformy nad nową regulacją małżeństw katolickich w 1814 r.

Publication date: 16.02.2018

Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 10 (2017), Volume 10, Issue 3, pp. 467 - 491

https://doi.org/10.4467/20844131KS.17.020.8074

Authors

,
Michał Gałędek
University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland
https://orcid.org/0000-0002-9538-6860 Orcid
All publications →
Anna Klimaszewska
University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland
https://orcid.org/0000-0002-2055-8509 Orcid
All publications →

Titles

Prace Komitetu Cywilnego Reformy nad nową regulacją małżeństw katolickich w 1814 r.

Abstract

As Henryk Konic observed in 1903 in his pioneering study of the marriage law in the Kingdom of Poland, a profound dispute on the nature of marriage split Polish society in the 19th century into two camps. In his words, “while one of these camps wanted to give to marriage exclusively religious character and remove the civil authorities from any participation or influence in the matrimonial sphere, the other camp was against such approach to this institution. – In short, the history of this dispute reflects the battle around the foundations of the family arrangement”. The aim of this study is to explore the roots of that dispute in the debates and the work of the 1814 Civil Law Reform Committee, chaired by Antoni Bieńkowski. The discussions in that forum, which included the outstanding Polish lawyers and dignitaries of the time, are of great importance for the understanding of the essence of the controversy that flared up after the collapse of the Napoleonic Grand Duchy of Warsaw. While the traditionalists wanted to bring back old Polish law, a party of moderate reformers headed by Antoni Bieńkowski sought to modernize of the Polish legal system. One of the key issues in the reformers’ draft legislation regarding marriage was the transfer of jurisdiction in matrimonial cases to ecclesiastical courts. On the whole, the abolition of provisions of the French civil code of 1804 and the redefinition of matrimony as a sacrament were beyond question as was the general intention to do away with all of the French legislation. This article supplies ample evidence for the claim that the main idea guiding both the Committee members and Antoni Bieńkowski was for the new law to act as a safeguard against society’s inclination to dissolve the bond of matrimony for reasons that are not serious enough, i.e. that fail to meet the criteria for the annulment of marriage set by the laws of the church.

References

Download references
Źródła archiwalne

Biblioteka Książąt Czartoryskich (Muzeum Narodowe w Krakowie), sygn. 5233 IV – Protokół posiedzeń Komitetu Reformy od jego rozpoczęcia się dnia 4 lipca 1814.

Biblioteka Książąt Czartoryskich (Muzeum Narodowe w Krakowie), sygn. 5236 IV – Papiery Komitetu Reformy co do ogólności, administracji wewnętrznej, prawodawstwa i sądowości, materii skarbowej, duchowieństwa i edukacji i korespondencji z Komitetem Wojskowym.

Źródła wydane

Kodex Napoleona z przypisami. Xiąg trzy, Warszawa 1811.

Powody urzędowe do księgi I kodeksu cywilnego Królestwa Polskiego, oprac. M. Godlewski, Warszawa 1875.

Powszechna księga ustaw cywilnych dla wszystkich krajów dziedzicznych niemieckich Monarchji austryjackiéj. Z późniejszymi odnośnemi ustawami i rozporządzeniami, oprac. M. Zatorski, F. Kasparek, Cieszyn 1875.

Powszechne Prawo Kraiowe dla Państw Pruskich. Nowe wydanie, Poznań 1826, t. III.

Opracowania

Askenazy S., Zagrożenie Kodeksu Napoleona przy utworzeniu Królestwa Polskiego [w:] S. Askenazy, Szkice i portrety, Warszawa 1937.

Bogucka M., Women in Early Modern Polish Society, against the European Background,Aldershot 2004.

Dziadzio A., Osobowe prawo małżeńskie w Austrii na tle stosunków państwo–Kościół katolicki (XVIII–XIX wiek), „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2004, t. 1.

Gałędek M., The Problem of Non-Adaptability National Legal Heritage. Discussion on the Reform of Civil Law in Poland in the Course of Work of Reform Committee in 1814, „Romanian Journal of Comparative Law” 2017, nr 8.

Gałędek M., Projekty i koncepcje nowego ustroju administracji dla przyszłego Królestwa Polskiego. Studium z dziejów myśli administracyjnej, Gdańsk 2017.

Gałędek M., Klimaszewska A., Controversial Transplant? The Debate on the Adaptation of the Napoleonic Code on Polish Territory in the Early Nineteenth Century„Journal of Civil Law Studies” 2018, vol. 11, issue 1 [artykuł przyjęty do druku].

Gałędek M., Klimaszewska A., „Crippled Equality”: The Act of 1 July 1921 on Civil Rights for Women in Poland, „Acta Poloniae Historica” 2016, t. 113.

Grynwaser H., Kodeks Napoleona w Polsce [w:] H. Grynwaser, Pisma, t. I, Wrocław 1951.

Hurl-Eamon J., Women’s Roles in Eighteenth-Century Europe,Santa Barbara 2010.

Kaczmarczyk, Z. Oligarchia Magnacka [w:]Historia państwa i prawa Polski, red. J. Bardach, t. 2, Od połowy XV wieku do r. 1795, Warszawa 1966.

Konic H., Dzieje prawa małżeńskiego w Królestwie Polskiem (1818–1836), Kraków 1903.

Konic H., Prawo małżeńskie obowiązujące w b. Królestwie Kongresowym, Warszawa 1924.

Kowalska-Glikman S., Kobiety w procesie przemian społecznych w Królestwie Polskim w XIX wieku [w:] Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX w., red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1990.

Kraushar A., W setną rocznicę Kodeksu Napoleona, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1908, r. 36, nr 22.

Mycielski M., „Miasto ma mieszkańców, wieś obywateli”. Kajetana Koźmiana koncepcje wspólnoty politycznej (do 1830 roku), Wrocław 2004.

Pomianowski P., Liczba rozwodów orzeczonych na ziemiach polskich na podstawie Kodeksu Napoleona, „Czasopismo Historyczno-Prawne” 2016, t. 68, z. 1.

Pomianowski P.Z., Z problematyki rozwodów w Księstwie Warszawskim, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2013, t. LXV, z. 2.

Przygodzki J., Komitet Organizacyjny Cywilny i jego prace nad reorganizacją administracji Księstwa Warszawskiego, „Acta Universitatis Vratislaviensis” 1994, nr 2144.

Smith B.C., Changing Lives: Women in European History Since 1700,Lexington 1989.

Sobociński W., Jan Wincenty Bandtkie obrońcą Kodeksu Napoleona (Przyczynki biograficzno-naukowe i memoriał z 1815 r.), „Rocznik Lubelski” 1960, t. III.

Sójka-Zielińska, Kodeks Napoleona. Historia i współczesność,Warszawa 2008.

Sójka-Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność, Warszawa 2009.

Walewski J., Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego (prawo z r. 1825) objaśniony motywami do prawa i jurysprydencyą, ks. I, Warszawa 1872.

Witkowski W., Komisja Rządowa Sprawiedliwości w Królestwie Polskim 1815–1876, Lublin 1986.

Witkowski W., Uwagi o urzędzie prokuratora w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim do 1876 r. [w:] W kręgu historii i współczesności polskiego prawa. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Arturowi Korobowiczowi w siedemdziesięciolecie urodzin, red. W. Witkowski, Lublin 2008.

Zarzycka A., Próby zmian Kodeksu Napoleona w Księstwie Warszawskim w latach 1814–1815,„Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2004, t. 1.

Information

Information: Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 10 (2017), Volume 10, Issue 3, pp. 467 - 491

Article type: Original article

Titles:

Polish: Prace Komitetu Cywilnego Reformy nad nową regulacją małżeństw katolickich w 1814 r.
English: Work of Civil Reform Committee on New Regulation of Catholic Marriages in 1814

Authors

https://orcid.org/0000-0002-9538-6860

Michał Gałędek
University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland
https://orcid.org/0000-0002-9538-6860 Orcid
All publications →

University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland

https://orcid.org/0000-0002-2055-8509

Anna Klimaszewska
University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland
https://orcid.org/0000-0002-2055-8509 Orcid
All publications →

University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland

Published at: 16.02.2018

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Michał Gałędek (Author) - 50%
Anna Klimaszewska (Author) - 50%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish