FAQ

Decisiones Lituanicae Piotra Rojzjusza – przykład renesansowego źródła poznania stosowania prawa rzymskiego przed sądem asesorskim w Wilnie. Problemy badawcze i translatorskie

Publication date: 31.03.2020

Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 13 (2020), Volume 13, Issue 1, pp. 1 - 15

https://doi.org/10.4467/20844131KS.20.001.11767

Authors

Marzena Dyjakowska
John Paul II Catholic University of Lublin
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-5040-6058 Orcid
All publications →

Titles

Decisiones Lituanicae Piotra Rojzjusza – przykład renesansowego źródła poznania stosowania prawa rzymskiego przed sądem asesorskim w Wilnie. Problemy badawcze i translatorskie

Abstract

The Decisiones Lituanicae of Piotr Rojzjusz –an Example of the Renaissance Source of Knowledge Concerning the Application of Roman law Before the Court of Assessors in Vilnius. Problems in Research and Translation

The objective of the paper is to present the current state of research on the silhouette and activity of Pedro Ruiz de Moros (Roysius), as well as on his work Decisiones Lituanicae, and put forward research postulates. The author presented in particular the results of research conducted by Tomasz Fijałkowski and Andrzej Kremer, and proposed directions in which these studies should be supplemented. One of the postulates is to take a closer look at Roysius as a Renaissance expert in Roman law. Another postulate is to conduct in-depth research into elements of Roman law in Decisiones, and then determine the influence of this work on judicial practice. Another area of research is the activity of Roysius in the Grand Duchy of Lithuania, in particular his role in the work on the Second Statute of the Grand Duchy of Lithuania and the development of the Statutes of the Samogitian chapter. Next, the postulate of publishing Decisiones’ translation into Polish was presented, and difficulties and doubts related to the translation were indicated.

References

Źródła

Bandtkie, Jan Wincenty, red. Jus Polonicum. Varsoviae: Typographia Publica, 1831.

Janocki, Jan Daniel. Ianociana sive clarorum atque illistrium Poloniae auctorum Maecenatumque memoriae miscellae. T. 1. Varsaviae et Lipsiae: Apud Michaelem Groellium, 1776.

Modrzewski, Andrzej Frycz. Dzieła wszystkie. T. 1: O poprawie Rzeczypospolitej. Przeł. Cyprian Bazylik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Orzechowski, Stanisław. „Dyjalog albo rozmowa około egzekucyjej Polskiej Korony”. W: Stanisław Orzechowski. Wybór pism. Oprac. Jerzy Starnawski. Wrocław [etc.]: Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1972.

Orzechowski, Stanisław. „Mowa żałobna, jaką Stanisław Orzechowski z Rusi wygłosił do szlachty polskiej na pogrzebie Zygmunta Jagiellończyka, króla polskiego”. W: Stanisław Orzechowski. Wybór pism. Oprac. Jerzy Starnawski. Wrocław [etc.]: Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1972.

Pawlikowska-Butterwick, Wioletta i Jovaiša, Liudas, red. Vilniaus ir Žemaičių katedrų kapitulų statutai. Vilnius: Lietuvių katalikų mokslo akademija, 2015.

Ratyński, Aleksander. „List Piotra Royziusza, Radzcy Zygmunta Augusta, położony na początku dzieła jegoż, pod tytułem: Decisiones Petri Royzii Maurei Alcagnicensi, Regii Jurisconsulti De rebus in sacro Auditorio Lituanico ex appellatione judicatis. Cracoviae 1563, in 4to; z łacińskiego na polski język przetłumaczony przez Alexandra Ratyńskiego Magistra praw oboyga”. Dziennik Wileński 7 (1818): 8–29.

Roizijus, Petras. Lietuvos sprendimai, 1563. Sudarytojas Vytautas Andriulis, iš lotynu kalbos verte Dalia Dilytė. Vilnius: Teisinės informacijos centras, 2007.

Ruiz de Moros, Petrus. Decisiones […] de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appellation iudicatis. Cracoviae: Matthaeus Siebeneicher, 1563.

 

Opracowania

Bandtkie, Jan Wincenty. Uwagi o potrzebie nauki prawa w naszym kraju w szczególności, a o użytku onejże w ogólności. Warszawa: Nakładem Zawadzkiego i Komp., 1814.

Bardach, Juliusz. „Geneza romanizacji II Statutu Litewskiego”. W: Dawne prawo i myśl prawnicza. Prace historyczno-prawne poświęcone pamięci Wojciecha Marii Bartla, red. Jerzy Malec i Wacław Uruszczak, 191–206. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1995.

Bardach, Juliusz. „Statuty litewskie a prawo rzymskie”. W: Pomniki prawa doby Renesansu w Europie Środkowo-Wschodniej, 11–166. Warszawa: OBTA – Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Uniwersytet Warszawski, 1999.

Bardach, Juliusz. „Statuty litewskie w ich kręgu prawno-kulturowym”. W: Juliusz Bardach. O dawnej i niedawnej Litwie, 9–71. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1988.

Bardach, Juliusz. „Uczone prawo w II Statucie litewskim”. W: 1566 Metų Antrasis Lieruvos Statutas: respublikinės mokslinės konferencijos, skirtos Antrojo Lietuvos Statuto 425-osioms metinėms pažymėti, medžiaga, red. Stanislovas A. Lazutka, 15–23. Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 1993.

Bardach, Juliusz. „Ustrój miast na prawie magdeburskim w wielkim Księstwie Litewskim do połowy XVII wieku”. W: Juliusz Bardach. O dawnej i niedawnej Litwie, 80–102. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1988.

Bardach, Juliusz. „Wpływ prawa rzymskiego na Statuty litewskie oraz ich oddziaływanie na kraje sąsiednie”. Lithuania 1–2 (1997): 12–26.

Baryczowa, Maria. „Augustyn Rotundus Mieleski – pierwszy historyk i apologeta Litwy”. W: Z dziejów polskiej kultury umysłowej w XVI i XVII wieku, red. Waldemar Voisé, 77–156. Wrocław [etc.] Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1976.

Bukowska, Krystyna, „O recepcji prawa rzymskiego w prawie miejskim w dawnej Polsce”. Czasopismo Prawno-Historyczne XX, nr 1 (1968): 71–92.

Bukowska, Krystyna. „O wpływach obcych w dawnym prawie miast polskich”. Czasopismo Prawno-Historyczne 17, z. 1 (1965): 257–68.

Bukowska, Krystyna. Orzecznictwo krakowskich sądów wyższych w sprawach o nieruchomości miejskie (XVI–XVIII w.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.

Czacki, Tadeusz. Czy prawo rzymskie było zasadą praw litewskich i polskich i czy z północnymi narodami mieliśmy wiele wspólnych praw i zwyczajów? Rozprawa czytana w Krzemieńcu na otwarcie r. szkoln. 1808 w Gimnazjum Wołyńskim. Wilno: [s.n.], 1809.

Czacki, Tadeusz. O litewskich i polskich prawach, o ich duchu, źródłach, związku i o rzeczach zawartych w świeżym Statucie dla Litwy w 1529 r. wydanem. T. 1. Warszawa: Jan Chrystian Godfryd Ragoczy, 1800.

Daniłowicz, Ignacy. „Historyczny rzut oka na prawodawstwo narodu litewskiego”. Wizerunki i Roztrząsania Naukowe. Poczet Nowy 13 (1837): 81–134.

Daniłowicz, Ignacy. „Rzut oka historyczny na prawodawstwo litewskie”. Pamiętnik Naukowy 1, z. 2 (1837): 235–67.

Dyjakowska, Marzena. „«[…] cum statuti tanta sit auctoritas, ut eius praeceptione omnia nobis conserventur». Wokół publikacji Wioletty Pawlikowskiej-Butterwick i Liudasa Jovaišy «Vilniaus ir Žemaičių katedrų kapitulų statutai»”. Roczniki Nauk Prawnych XXVIII, nr 3 (2018): 49–58.

Fijałkowski, Tomasz. „Andrzej Frycz Modrzewski wobec tradycji prawa rzymskiego”. W: Andrzej Frycz Modrzewski i problemy kultury polskiego Odrodzenia, red. Tadeusz Bieńkowski, 165–90. Wrocław [etc.]: Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1974.

Fijałkowski, Tomasz. „Orzechowski i Rojzjusz. Kartka z dziejów polemiki staropolskiej”. Prace Polonistyczne 28 (1972): 193–9.

Fijałkowski, Tomasz. Piotr Rojzjusz – polski romanista XVI wieku i jego rola w dziejach prawa rzymskiego w Polsce (rozprawa doktorska niepublikowana). Łódź, 1971.

Fijałkowski, Tomasz. „Piotr Rojzjusz – polski romanista XVI wieku. Zarys problematyki”. W: Z dziejów polskiej kultury umysłowej w XVI i XVII wieku, red. Waldemar Voisé, 7–76. Wrocław [etc.]: Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1976.

Godek, Sławomir. „Prawo rzymskie w dawnej Rzeczypospolitej. Przegląd stanu badań”. Czasopismo Prawno-Historyczne 53, z. 2 (2001): 27–84.

Godek, Sławomir. Elementy prawa rzymskiego w III Statucie Litewskim (1588). Warszawa: Oficyna Naukowa, 2004.

Kremer, Andrzej. „Decisiones […] von Pedro Ruiz de Moros – ein Beispiel der juristischen Literatur in Polen des 16. Jahrhunderts”. W: Leges sapere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, red. Wacław Uruszczak, Paulina Święcicka i Andrzej Kremer, 207–20. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008.

Kremer, Andrzej. „Pedro Ruiz de Moros – hiszpański profesor prawa rzymskiego Akademii Krakowskiej w XVI wieku”. W: Vetera novis augere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Wacławowi Uruszczakowi, red. Stanisław Grodziski, Dorota Malec, Anna Karabowicz i Marek Stus, t. 1, 479–90. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.

Kruczkiewicz, Bronisław. Royzyusz. Jego żywot i pisma. Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności, 1897.

Liubavskij, Matvij. Litowsko-russkij sejm. Opyt’ po istorii uczreżdienija v sviazi s wnutriennim’ strojem’ i vnysznieju żyzniu gosudarstva. Moskva: Universitetskaya Tipografija, 1900.

Malinowska, Jolanta. Twórczość poetycka Piotra Roizjusza 1506–1571. Studium historycznoliterackie. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2001.

Nowicka-Struska, Anna. „Rojzjusz Piotr”. W: Encyklopedia katolicka. T. 17: Republika – Serbia, kol. 227. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2012.

Ossoliński, Józef Maksymilian. „Piotr Royzyusz, czyli Ruiz”. W: Józef Maksymilian Ossoliński. Wiadomości historyczno-krytyczne do dziejów literatury Polskiey, o pisarzach polskich także postronnych, którzy w Polsce albo o Polsce pisali, oraz o ich dziełach. T. 2, 155–255. Kraków: Drukarnia Groblewska Józefa Małeckiego, 1819.

Sondel, Janusz. „O początkach recepcji prawa rzymskiego w polskim prawie miejskim”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze 97 (1982): 37–53.

Sondel, Janusz. „Rojzjusz Piotr”. W: Janusz Sondel. Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1131–2. Kraków: Universitas, 2012.

Tazbir, Janusz. „Roizjusz (Roysius) Piotr”. W: Polski słownik biograficzny. T. 31: Rehbinder Jerzy – Romiszewski Modest, 499–503. Wrocław [etc.]: Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1988–1989.

Vetulani, Adam. O sposobie powoływania się na przepisy prawa rzymskiego i kanonicznego w późniejszem średniowieczu. Lwów: Nakładem Polskiego Towarzystwa Historycznego, 1936.

Vetulani, Adam. „Opory wobec prawa rzymskiego w dawnej Polsce”. Analecta Cracoviensia 1 (1969): 372–87.

Vetulani, Adam. Z badań nad kulturą prawniczą w Polsce piastowskiej. Wrocław [etc.]: Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1976.

Voisé, Waldemar. „Doktryna polityczno-prawna Jana Ostroroga”. Państwo i Prawo z. 6 (1954): 1036–58.

Voisé, Waldemar. Frycza Modrzewskiego nauka o państwie i prawie. Seria: Studia nad Historią Państwa i Prawa, 2 (3). Warszawa: Książka i Wiedza, 1956.

Information

Information: Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 13 (2020), Volume 13, Issue 1, pp. 1 - 15

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Decisiones Lituanicae Piotra Rojzjusza – przykład renesansowego źródła poznania stosowania prawa rzymskiego przed sądem asesorskim w Wilnie. Problemy badawcze i translatorskie

English:

The Decisiones Lituanicae of Piotr Rojzjusz –an Example of the Renaissance Source of Knowledge Concerning the Application of Roman law Before the Court of Assessors in Vilnius. Problems in Research and Translation

Authors

https://orcid.org/0000-0001-5040-6058

Marzena Dyjakowska
John Paul II Catholic University of Lublin
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-5040-6058 Orcid
All publications →

John Paul II Catholic University of Lublin
Poland

Published at: 31.03.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Marzena Dyjakowska (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish