Disputes among residents of Krakow regarding easements of municipal property (central wall and right to a view). In light of the case law of the civil courts in the Free City of Krakow (1815–1846)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTESpory wśród mieszkańców Krakowa o służebności gruntowe miejskie (mur środkowy i prawo widoku). W świetle orzecznictwa sądów cywilnych Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846
Publication date: 12.2021
Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021, XXVII, pp. 11 - 65
https://doi.org/10.4467/12332135KRA.21.001.14680Authors
Spory wśród mieszkańców Krakowa o służebności gruntowe miejskie (mur środkowy i prawo widoku). W świetle orzecznictwa sądów cywilnych Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846
W artykule przedstawiono rozstrzyganie – na drodze sądowej – sporów pomiędzy mieszkańcami Krakowa, w okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1846), które dotyczyły służebności gruntowych miejskich (mur środkowy, prawo widoku). We wprowadzeniu wskazano na rzymski rodowód służebności, ich najważniejsze podziały (służebności naturalne, ustawowe, umowne) oraz główne sposoby korzystania z nich. W dalszej części artykułu analizie poddano 14 spraw sądowych, toczących się przed sądami Wolnego Miasta Krakowa. Podstawę źródłową stanowiły wyroki Trybunału I Instancji, Sądu Apelacyjnego i Sądu III Instancji, przechowywane w Archiwum Narodowym w Krakowie (zespół Archiwum Wolnego Miasta Krakowa), a także akta z Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego poświęcone działalności orzeczniczej Wydziału Prawa UJ w latach 1817–1833. W pracy znalazły się liczne dane w przedmiocie stosunków własnościowych w Krakowie. Artykuł stanowi przyczynek do dziejów stosowania prawa francuskiego (Kodeks Napoleona, Kodeks Procedury Cywilnej) na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Wolnego Miasta Krakowa, sygn. 29/200/219, 29/200/1656, 29/200/1660, 29/200/1666, 29/200/1667, 29/200/1670, 29/200/1672, 29/200/1677, 29/200/1683, 29/200/1714, 29/200/1715, 29/200/1717, 29/200/1723, 29/200/1730, 29/200/1731, 29/200/1739, 29/200/1742, 29/200/1743, 29/200/1748, 29/200/1749, 29/200/1758, 29/200/1761, 29/200/1763, 29/200/1842, 29/200/1846, 29/200/1847, 29/200/1967, 29/200/1997, 29/200/2007, 29/200/2026.
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. WP I 58, WP I 59.
Dziennik Praw [Księstwa Warszawskiego], t. 3.
Dziennik Praw Rzeczypospolitey Krakowskiey 1823, 1825.
Dziennik Praw Wolnego Miasta Krakowa 1845.
Aubry Charles, Rau Frédéric-Charles: Cours de droit civil français d’après la méthode de Zachariae, t. 2. Paris: Librairie Marchal & Billar, 1935.
Delsol Jean Jacques: Zasady Kodeksu Napoleona w związku z nauką i jurysprudencją przedstawione, t. 1. Warszawa: Redakcja Biblioteki Umiejętności Prawnych, 1873.
Delvincourt Claude-Étienne: Cours de code civil, t. 1. Paris: Delestre-Boulage, 1824.
Demolombe Jean Charles: Cours do Code Napoléon: Traité des servitudes ou services fonciers, t. 1–2. Paris: Auguste Durand & Hachette, 1855.
Marcadé Victor Napoléon: Cours élémentaire de droit civile, t. 2. Paris: Libraire de Jurisprudence de Cotillon, 1850.
Toullier Charles Bonaventure Marie: Droit civil français suivant l’ordre du Code Napoléon, ouvrage dans lequel on a tâché de réunir la théorie à la pratique, t. 3. Bruxelles: Aug. Wahlen et Comp., 1824.
Bieniarzówna Janina, Małecki Jan M.: Dzieje Krakowa. T. 3: Kraków w latach 1796–1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979.
Demel Juliusz: Pożar Krakowa 1850 r. „Rocznik Krakowski” 1952, t. 32, s. 61–96.
Demel Juliusz: Stosunki gospodarcze i społeczne Krakowa w latach 1846–1853. Biblioteka Krakowska nr 107. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1951.
Dziadzio Andrzej: Der Code civil in der Rechtsprechung der Freien Stadt Krakau (1815–1846). Zwischen französischer und österreichischer Rechtskultur. „Beiträge zur Rechtsgeschichte Österreichs” 2020, Bd 2, s. 269–277.
Dziadzio Andrzej: Opinie profesorów i doktorów Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło do badań nad stosowaniem Kodeksu Napoleona w Wolnym Mieście Krakowie. „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2020, t. 13, z. 3, s. 303–319.
Dziadzio Andrzej: Powszechna historia prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2009.
Dziadzio Andrzej: Udział Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w stosowaniu Code civil w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1833). W: Miasto i państwo na przestrzeni dziejów. Studium historyczno-prawne. Księga Jubileuszowa z okazji czterdziestopięciolecia pracy naukowej oraz 70. urodzin Profesora Tadeusza Maciejewskiego. Red. Michał Gałędek. Warszawa: Wydawnictwo C&H Beck, 2020, s. 185–200.
Grodziski Stanisław: Wpływy „Code civil” oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich, cz. 1. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 2, s. 61–67.
Hube Karol: Prawo cywilne obowiązujące w Guberniach Królestwa Polskiego. Warszawa: Gebethner & Wolff, 1877.
Kuryłowicz Marek, Wiliński Adam: Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu. Zakamycze: Kantor Wydawniczy Zakamycze, 2002.
Litewski Wiesław: Rzymskie prawo prywatne. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN, 1999.
Malec Dorota: Wpływy „Code Civil” oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich, cz. 2. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 2, s. 69–87.
Malec Dorota: Z dziejów prawa hipotecznego Wolnego Miasta Krakowa. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2004, t. 56, z. 1, s. 88–89.
Mataniak Mateusz: Rada Administracyjna Miasta Krakowa i Jego Okręgu (1846–1853).
Biblioteka Krakowska nr 165. Kraków: Księgarnia Akademicka, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2019.
Mataniak Mateusz: The Judicial Circle in the Free City of Cracow (1815–1846), „Beiträge zur Rechtsgeschichte Österreichs” 2020, Bd 2, s. 325–332.
Mataniak Mateusz: Urzędnicy sądowi Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846) na tle zasad organizacji jego sądownictwa. Zarys problematyki. W: Dzieje biurokracji, t. 9. Red. Artur Górak, Julia Kukarina, Jacek Legieć. Lublin: Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”, 2019, s. 63–103.
Osuchowski Wacław: Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988.
Pańków Stanisława: Archiwum Wolnego Miasta Krakowa. „Archeion” 1954, R. 22, s. 103–128.
Pauli Lesław: Prawa obce w Rzeczypospolitej Krakowskiej. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1982, t. 625, Prace Prawnicze, z. 97, s. 145–147.
Plan miasta Krakowa Ignacego Enderle z lat (1802–1805) 1807–1808 tak zwany Senacki wraz z wykazem realności miasta z początku XIX wieku. Wyd. Henryk Münch. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 1959.
Pomianowski Piotr Z.: Rozwód w XIX wieku na centralnych ziemiach polskich. Polityka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808–1852. Warszawa: Wydawnictwo Campidoglio, 2018.
Rosner Anna: Pierwsze polskie tłumaczenia Kodeksu Napoleona. W: Katarzyna Sójka-Zielińska, Kodeks Napoleona. Historia i współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis, 2008, s. 271–294.
Sójka-Zielińska Katarzyna: Kodeks Napoleona. Historia i współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis, 2008.
Sójka-Zielińska Katarzyna: Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność. Warszawa: Liber, 2009.
Uruszczak Wacław: Prawo francuskie w Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1846). W: Szkice z dziejów ustroju i prawa. Red. Marcin Kwiecień, Marian Małecki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1997, s. 91–99.
Information: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021, XXVII, pp. 11 - 65
Article type: Original article
Titles:
Spory wśród mieszkańców Krakowa o służebności gruntowe miejskie (mur środkowy i prawo widoku). W świetle orzecznictwa sądów cywilnych Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846
Disputes among residents of Krakow regarding easements of municipal property (central wall and right to a view). In light of the case law of the civil courts in the Free City of Krakow (1815–1846)
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
Published at: 12.2021
Article status: Open
Licence: CC BY
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
Polish