Współcześnie badania regionalistyczne, podobnie jak w ubiegłym stuleciu, cieszą się autentyczną estymą wśród polskich oraz zagranicznych historyków, etnografów, historyków sztuki. Efektem tego są licznie ukazujące się publikacje monograficzne, zarówno jedno-, jak i wieloautorskie. Niemniej nowoczesna regionalistyka lub nowa historia regionalna powinna wykraczać poza przyjęte schematy. Stąd od dzisiejszych specjalistów z dziedziny historii oczekuje się wykorzystania wyników ich badań prowadzonych w archiwach do wzmocnienia dwóch istotnych dla lokalnych i regionalnych społeczności płaszczyzn. Po pierwsze do kształtowania tożsamości mieszkańców miast i wsi, a po wtóre do oddziaływania na gospodarkę w myśl wdrożonej w Polsce przed kilkoma laty reformy szkolnictwa wyższego, gdzie położono akcenty na tzw. współpracę uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Niniejszy artykuł jest próbą ukazania najnowszych sposobów wykorzystania wiedzy historycznej do kreowania m.in. oryginalnych i unikatowych produktów turystycznych na przykładzie wybranych małopolskich miast oraz wsi.