FAQ
National Archives in Krakow logo

Renesansowy księgozbiór krakowskiego lekarza Stanisława Różanki

Publication date: 2021

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2018, XXIV, pp. 11 - 77

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.18.001.14388

Authors

Krzysztof Frankowicz
Biblioteka Jagiellońska, Kraków
All publications →

Titles

Renesansowy księgozbiór krakowskiego lekarza Stanisława Różanki

Abstract

Artykuł poświęcony jest bibliotece krakowskiego medyka Stanisława Różanki (ok. 1520–1572). Doktor filozofii i medycyny padewskiej promocji, obracający się wśród znakomitych osobowości polskiego renesansu, należał do uznanych lekarzy swego czasu. Był ważną postacią kalwińskiego zboru w Krakowie. Będąc zamożnym człowiekiem, część dochodów przeznaczał na gromadzoną całe życie bibliotekę. Jego księgozbiór liczył blisko 400 dzieł, co stawia Różankę w gronie właścicieli największych bibliotek tego okresu, nie tylko w stolicy Królestwa Polskiego. Imponująca jej zawartość pokazuje szerokie, humanistyczne zainteresowania właściciela. Najważniejszą częścią artykułu są dwa inwentarze księgozbioru Różanki sporządzone w latach 1572 i 1583. Wydanie obecne pokazuje wszystkie zawarte w obu rękopisach pozycje, dzięki czemu w pełni ukazana jest wyjątkowość księgozbioru Stanisława Różanki. Jest też podstawą do dalszych szczegółowych badań dotyczących renesansowych księgozbiorów krakowskich mieszczan.

References

Download references
Źródła rękopiśmienne

Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Krakowa, rkps 184, 202 (Adv. Crac.).

Źródła drukowane

Kot Stanisław: Korespondencja Szymona Mariciusza z Pilzna z lat 1551–1555. „Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty” 1929, t. 16, z. 2.

Lachs Jan: Krakowskie księgozbiory lekarskie z XVI-go wieku. „Archiwum dla Historyi Literatury w Polsce” 1913, t. 13, s. 328–412.

Lachs Jan: Kronika lekarzy krakowskich do końca XVI wieku: przyczynki archiwalne. „Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty Polsce” 1910, t. 12, s. 89–176.

Paprocki Bartosz: Herby rycerstwa polskiego, t. 1–3. Wyd. Kazimierz Józef Turowski. Kraków 1858.

Węgierski Wojciech: Kronika Zboru Ewangelickiego Krakowskiego. Oprac. Mariusz Pawelec. Kraków: Parafia Ewangelicka, 2007.

Windakiewicz Stanisław: Materyały do historii Polaków w Padwie. Protokoły zgromadzeń nacji polskiej w Padwie. Statuta. „Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce” 1901, t. 7.

Opracowania

Album armorum nobilium Regni Poloniae XV–XVIII saec.: herby nobilitacji i indygenatów XV–XVIII w. Wstęp, oprac. i edycja Barbara Trelińska. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001.

Baczkowska Wanda: Sierpiński (Sierpowski, z Lublina, Lubelczyk) Walenty. W: PSB, t. 37. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1996–1997, s. 359–360. 766

Barycz Henryk: Dudith (w polskim brzmieniu Dudicz) Sbardellat Andrzej. W: PSB, t. 5. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1939–1946, s. 445.

Barycz Henryk: Ephorinus Anzelm. W: PSB, t. 4. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1938, s. 281–282.

Barycz Henryk: Grzepski Stanisław. W: PSB, t. 9. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961, s. 99–102.

Barycz Henryk: Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1935.

Barycz Henryk: Kromer Marcin. W: PSB, t. 15. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1970, s. 319–325.

Barycz Henryk: Maricjusz (Marycjusz) Szymon. W: PSB, t. 20. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1975, s. 12–14.

Barycz Henryk: Pięćdziesiąt lat „Polskiego Słownika Biograficznego”: jego narodziny – trudne początki – perspektywy rozwoju. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 1988, R. 38, s. 185–226.

Barycz Henryk: Rozwój nauki polskiej w dobie odrodzenia. W: Odrodzenie w Polsce. Historia nauki, cz. 1. Red. Bogdan Suchodolski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1956.

Barycz Henryk: Rożanka (Rosarius) Stanisław. W: PSB, t. 32. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1989–1991, s. 431–433.

Barycz Henryk: Rożanka (Rosatus) Stanisław. W: PSB, t. 32. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1989–1991, s. 433–434.

Barycz Henryk: Rożanka Walenty. W: PSB, t. 32. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1989–1991, s. 434.

Barycz Henryk: Saga kleparskiej rodziny Różanków. Historia trochę kryminalna. W: Idem: Z epoki renesansu, reformacji i baroku: prądy – idee – ludzie – książki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971, s. 400–452.

Barycz Henryk: Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965.

Barycz Henryk: W blaskach epoki odrodzenia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.

Barycz Henryk: Z epoki renesansu, reformacji i baroku: prądy – idee – ludzie – książki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.

Barycz Henryk: Z zaścianka na Parnas. Drogi kulturowego rozwoju Jana Kochanowskiego i jego rodu. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981.

Biedrzycka Agnieszka, Pietrzyk Zdzisław: Śmieszkowic (Gelasinus) Mikołaj. W: PSB, t. 51. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2016–2017, s. 83–85.

Bieniarzówna Janina, Małecki Jan M.: Dzieje Krakowa. T. 2: Kraków w wiekach XVI–XVIII. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984.

Bodniak Stanisław: Bużeński Hieronim. W: PSB, t. 3. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1937, s. 156–157.

Brückner Aleksander: Dzieje kultury polskiej, t. 2. Warszawa: Książka i Wiedza, 1958.

Budka Włodzimierz: Biblioteka Decjuszów. „Silva Rerum” 1928, t. 4, s. 110–126.

Budka Włodzimierz: Biblioteka Mikołaja Bronowskiego. „Przegląd Biblioteczny” 1930, R. 4, s. 209–215.

Chmiel Adam: Domy krakowskie. Ulica Floryańska, cz. 2. Kraków: Towarzystwo. Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1920.

Chmiel Adam: Domy krakowskie. Ulica św. Jana. Cz. 2: Liczby or. parzyste (2–32). Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1924.

Cracovia litterarum: kultura umysłowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie Renesansu: księga zbiorowa Międzynarodowej Sesji Naukowej w czterechsetlecie zgonu Jana Kochanowskiego (w Krakowie, 10–13 października 1984 r.). Red. Tadeusz Ulewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk,1991.

Dawna facecja polska. Oprac. Julian Krzyżanowski, Kazimiera Żukowska-Bilip. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960.

Dworzaczek Włodzimierz: Hetman Jan Tarnowski: z dziejów możnowładztwa małopolskiego. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1985.

Grabowski Ambroży: Starożytności historyczne polskie, czyli Pisma i pamiętniki do dziejów dawnej Polski, listy królów i znakomitych mężów, przypowieści, przysłowia i t.p., t. 1. Kraków: Nakład i druk Józefa Czecha, 1840.

Grzebień Ludwik: Biblioteka biskupa Hieronima Rozrażewskiego (1542–1600). „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1971, t. 22, s. 61–168. 

Hajdukiewicz Leszek: Biblioteka Stanisława Grzepskiego. „Przegląd Geodezyjny” 1967, R. 39, nr 5, dod., s. 16–23.

Hajdukiewicz Leszek: Księgozbiór i zainteresowania bibliofilskie Piotra Tomickiego na tle jego działalności kulturalnej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961.

Hajdukiewicz Leszek, Wiśniewski Jerzy: Maciej z Krajny h. Topór. W: PSB, t. 19. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974, s. 21–22.

Hajdukiewicz Leszek: Maciej z Miechowa. W: PSB, t. 19. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974, s. 28–33.

Hajdukiewicz Leszek: Nidecki Patrycy Andrzej. W: PSB, t. 22. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1977, s. 713–717.

Hajdukiewicz Leszek: Schneeberger (Schneberger) Anton. W: PSB, t. 35. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1994, s. 568–571.

Historia nauki polskiej, t. 1. Red. Bogdan Suchodolski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1970.

Historia nauki polskiej, t. 6. Red. Bogdan Suchodolski. Dokumentacja bio-bibliograficzna. Indeks biograficzny tomu 1 i 2. Oprac. Leszek Hajdukiewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974.

Jaglarz Monika: Księgarstwo krakowskie XVI wieku. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2004.

Janowi Kochanowskiemu – ziemia rodzinna: księga referatów radomsko-kielecko-czarnoleskiej sesji naukowej 450-lecia urodzin poety w dniach 29–31 maja 1980 r. Red. Jan Pacławski, Tadeusz Ulewicz. „Rocznik Świętokrzyski” 1981, t. 9.

Jaroszyńska Maria: Biblioteka Jana Góry rajcy krakowskiego z XVI w. „Roczniki Biblioteczne” 1962, R. 6, z. 3/4, s. 1–28.

Koranyi Karol, Patkaniowski Michał: Groicki (Grodzicki) Bartłomiej. W: PSB, t. 8. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1959–1960, s. 628–629.

Kot Stanisław: Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.

Kowalska Halina: Reformacja w Krakowie w czasach Jana Kochanowskiego. W: Cracovia litterarum: kultura umysłowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie Renesansu: księga zbiorowa Międzynarodowej Sesji Naukowej w czterechsetlecie zgonu Jana Kochanowskiego (w Krakowie, 10–13 października 1984 r.). Red. Tadeusz Ulewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 247–266.

Kowalska Halina: Z dziejów reformacji w Krakowie. W: Szkice z dziejów Krakowa od czasów najdawniejszych do pierwszej wojny światowej. Red. Janina Bieniarzówna. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1968, s. 181–212.

Kraków stary i nowy: dzieje kultury. Red. Janina Bieniarzówna. Kraków: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.

Kurdybacha Łukasz: Fogelweder Stanisław. W: PSB, t. 7. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Polska Akdemia Nauk Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1948–1958, s. 44–46.

Kurdybacha Łukasz: Pisma wybrane, t. 3. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976.

Kurdybacha Łukasz: Stanisław Fogelweder – humanista i dyplomata polski XVI w. W: Idem, Pisma wybrane, t. 3. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976, s. 7–31.

Lachs Jan: Ephorinus i Rożanka: z dziejów uczestnictwa lekarzy w ruchu reformacyjnym. „Reformacja w Polsce” 1922, R. 2, s. 185–197.

Lachs Jan: Polscy uczniowie Padewskiej Szkoły Lekarskiej. Nadbitka z „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny oraz Historii Nauk Przyrodniczych” 1925.

Lepszy Kazimierz: Chroberski Daniel. W: PSB, t. 3. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1937, s. 446.

Lewicka-Kamińska Anna: Biblioteka Jagiellońska w latach 1492–1655. W: Jerzy Zathey, Anna Lewicka-Kamińska, Leszek Hajdukiewicz: Historia Biblioteki Jagiellońskiej. T. 1: 1364–1775. Red. Ignacy Zarębski. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe,

1966, s. 131–271.
Lewicka-Kamińska Anna: Renesansowy księgozbiór Mikołaja Czepla w Bibliotece Jagiellońskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1956.

Łempicki Stanisław: Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów. Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa Czytelnik, 1952.

Maleczyńska Kazimiera: Z dziejów księgozbiorów mieszczańskich w Polsce 1506–1572. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1991.

Noga Zdzisław: Krakowska rada miejska w XVI wieku: studium o elicie władzy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2003.

Noga Zdzisław: Urzędnicy miejscy Krakowa. Cz. 2: 1500–1794. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2008.

Obrońcy języka polskiego: wiek XV–XVIII. Oprac. Witold Taszycki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1953.

Odrodzenie w Polsce. Historia nauki, cz. 1. Red. Bogdan Suchodolski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1956.

Pieradzka Krystyna: Aichler Stanisław. W: PSB, t. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1935, s. 33–34.

Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa: (1228–2010). Red. Bogdan Kasprzyk. Kraków: Urząd Miasta Krakowa, 2010.

Ptaśnik Jan: Bonerowie. „Rocznik Krakowski” 1905, R. 7, s. 1–134.

Quirini-Popławska Danuta: Środowisko naukowe Uniwersytetu Padewskiego w okresie studiów Klemensa Janickiego. „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” 2017, t. 27, z. 2, s. 55–74.

Quirini-Popławska Danuta: Z Prus do Italii. Profesor Uniwersytetu Padewskiego Melchiorre Guilandini i jego podróże. „Portolana. Studia Mediterranea” 2009, vol. 4, s. 139–159.

Rybicki Paweł: Odrodzenie. W: Historia nauki polskiej, t. 1. Red. Bogdan Suchodolski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1970, s. 195–436.

Sołtan Andrzej: Roguski (Rogucki) Sylwester. W: PSB, t. 31. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1988–1989, s. 487–488.

Szelińska Wacława: Książka Erazma z Rotterdamu w środowisku krakowskim w XVI wieku. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1990.

Szkice z dziejów Krakowa od czasów najdawniejszych do pierwszej wojny światowej. Red. Janina Bieniarzówna. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1968.

Ślaski Jan: Marian Leżeński – padewczyk zapomniany. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2004, t. 47, s. 65–93.

Urban Wacław: Heretycy parafii Mariackiej w Krakowie 1568. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”1987, t. 32, s. 167–177.

Volsciana: katalog renesansowego księgozbioru Piotra Dunin-Wolskiego, biskupa płockiego. Oprac. Andrzej Obrębski. Kraków: Księgarnia Akademicka, Warszawa: Instytut Cervantesa, 1999.

Wawel-Louis Józef: Przechadzka kronikarza po Rynku Krakowskim. Kraków: Druk. „Czasu”, 1890.

Wierzbowski Teodor: Bibliographia Polonica XV ac XVI ss: Vol. 2: continens numeros 801–2000, Varsovia: C. Kowalewski, 1891.

Wojciechowska Maria: Z dziejów książki w Poznaniu w XVI wieku. Poznań: Fiszer i Majewski Księgarnia Uniwersytecka, 1927.

Wróblewski Romuald: Podróże jako źródło wiedzy o Ameryce. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 1972, t. 17, s. 63–86.

Zathey Jerzy, Lewicka-Kamińska Anna, Hajdukiewicz Leszek: Historia Biblioteki Jagiellońskiej. T. 1: 1364–1775. Red. Ignacy Zarębskiego. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.

Information

Information: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2018, XXIV, pp. 11 - 77

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Renesansowy księgozbiór krakowskiego lekarza Stanisława Różanki

English:

Renaissance book collection of Stanislaus Rosarius

Authors

Biblioteka Jagiellońska, Kraków

Published at: 2021

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Krzysztof Frankowicz (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 383

Number of downloads: 827

<p> Renaissance book collection of Stanislaus Rosarius</p>