An introduction to Krakow’s seal makers and dealers in the first half of the 20th century
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEKrakowscy wytwórcy i sprzedawcy pieczęci w pierwszej połowie XX w. Wprowadzenie do zagadnienia
Publication date: 2021
Krakowski Rocznik Archiwalny, 2019, XXV, pp. 63 - 127
https://doi.org/10.4467/12332135KRA.19.003.13819Authors
Krakowscy wytwórcy i sprzedawcy pieczęci w pierwszej połowie XX w. Wprowadzenie do zagadnienia
Ze względu na rozrost form kancelaryjnych w XIX i XX w. działalność wytwórców i grawerów pieczęci zaczęła się dynamicznie rozwijać. O wzmożonej aktywności krakowskich pieczętarzy świadczą np. ogłoszenia prasowe, w których odnaleźć można szeroką ofertę tych przedsiębiorstw. Rozwój technologiczny oraz zachodzące zmiany ekonomiczne i gospodarcze wywarły wpływ także na zakłady grawerskie. Upowszechniła się mechanizacja, do produkcji pieczęci zaczęto wprowadzać gumę, której wykorzystanie pozwoliło na szybszą realizację większej liczby zamówień. W omówionym okresie prosperowało kilkudziesięciu wytwórców i sprzedawców pieczęci w Krakowie. Wymienione w artykule firmy i rzemieślnicy nie mogą stanowić pełnego ich wykazu, nie prowadzono bowiem systematycznej rejestracji dla tego rodzaju rzemieślniczej i handlowej działalności. Z powodu braku materiału źródłowego trudno było ustalić daty otwarcia i zamknięcia niektórych warsztatów, co dotyczy także danych o zmianie lokalizacji i profilu firm. Niemniej uznano, że trzeba zaprezentować dotąd nieprzebadany element życia mieszkańców Krakowa i zainicjować badania nad niezauważaną działalnością lokalnych rękodzielników.
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Biuro Rewindykacji w Warszawie, sygn. 2/287/365.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Krakowa, sygn. 29/33/Kr 8053, 29/33/Kr 8087, 29/33/Kr 8207–8208; 29/33/SMKr 476.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta stanu cywilnego Izraelickiego Okręgu Metrykalnego w Krakowie, sygn. 29/1472/466, 29/1472/499.
Archiwum Narodowe w Krakowie, archiwum planów Budownictwa Miejskiego w Krakowie, sygn. ABM, ul. Grodzka 2, fasc. 53.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Cech zegarmistrzów, rytowników i optyków w Krakowie, sygn. 29/190/1–10.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie, sygn. 29/318/130, 29/318/136, 29/318/150, 29/318/200, 29/318/424, 29/318/429.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie (1945–1951), sygn. 29/731/394, 29/731/507.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Sąd Okręgowy w Krakowie, sygn. 29/1989/18065, 29/1989/18075, 29/1989/18581, 29/1989/18635, 29/1989/18897, 29/1989/25522.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Spis ludności miasta Krakowa z r. 1900, sygn. 29/89/1–3, 29/89/6–9, 29/89/11–12, 29/89/14, 29/89/16–17, 29/89/26.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Spis ludności miasta Krakowa z r. 1910, sygn. 29/90/1–2, 29/90/6–8, 29/90/12, 29/90/14–18, 29/90/20–21, 29/90/23, 29/90/28.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Spis ludności miasta Krakowa z r. 1921, sygn. 29/91/1–4, 29/91/6–7, 29/91/11, 29/91/16–17, 29/91/20–22.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Urząd Probierczy w Krakowie, sygn. 29/1650/62.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Urząd Probierczy w Krakowie (1940–1944), sygn. 29/1651/3.
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Konsystorz Ewangelicki w Poznaniu, sygn. 53/893/404.
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, Spis Żydów Krakowa, sygn. 19.
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, Starosta miasta Krakowa 1939–1945, sygn. 228.
Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki w Warszawie, Materiały Jana Bohdana Glińskiego, sygn. SKM 364.
Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki w Warszawie, Źródła kultury materialnej (typariusze, medale, żetony, odznaki, nakrętki do odznak)
Archiwum Narodowe w Krakowie, Instytucje charytatywne – zbiór szczątków zespołów, sygn. 29/559/17.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór tłoków pieczętnych metalowych, sygn. 29/661/88, 29/661/555, 29/661/576.
Archiwum Państwowe w Katowicach, Zbiór sfragistyczny, sygn. 12/182/32, 12/182/122, 12/182/161, 12/182/230.
Muzeum Krakowa, Zbiory historyczne, nr inw. MHK-3969/II-N, MHK-2078/III, MHK-170/BrK, MHK- 211/BrK, MHK-226/BrK, MHK-307/BrK, MHK-596/BrK, MHK-2076/III, MHK-802–7, MHK-2057/III, MHK-2058/III/1–2, MHK-1035/V, MHK-308/BrK, MHK-736/DIP, MHK-735/DIP, MHK-4198/III, MHK-210/BrK, MHK-303/BrK, MHK-298/BrK, MHK-299/BrK, MHK-3318/III, MHK-697/III/1–2, MHK-785/III, MHK-3573/II N, MHK-2112–3, MHK-214/II N, MHK-83/II N, MHK-2087/III, MHK-3621/III.
Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, Zbiór historyczny, nr inw. MNR-H-640–642.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Zbiory sfragistyczne, nr inw. MNK-Num 17–18, MNK-VII-Sfg 450, MNK-VII-Sfr 895–896, MNK-VII-Sfr 898, MNK-VII-Sfr 4492, MNK-VII-Sfr 4498-4499, MNKVII- Sfr 4502, MNK-VII-Sfr 6018, MNK-VII-Sfr 6021–6030, MNK-VII-Sfr 6033, MNK-VII-Sfr 6036–6041.
Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Zbiór tłoków i stempli pieczętnych, nr inw. MRH 2961, MRH 3071, MRH 3085, MRH 4128–4129, MRH 4134–4135, MRH 4137, MRH 4147–4150, MRH 4164, MRH 4190.
Zbiory prywatne
Pieczęć Sądu Rozjemczego w Krakowie, wyk. A. Fischhab.
Zbiory prywatne autora
Pieczęć Księgarni Bratniej Pomocy Medyków Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, wyk. A. Fischhab.
Pieczęć Południowego Towarzystwa Transportowego w Krakowie, wyk. A. Fischhab.
Pieczęć z napisem „Kraków – ul. Siemiradzkiego – L. 20”, wyk. J. Walenta.
Pieczęć z napisem „REPREZENTACJA – na Zach. Małopolskę i Śląsk Cieszyński – M. DEBLESSEN”, wyk. J. Walenta.
Źródła drukowane
Adressbuch aller Länder der Erde der Kaufleute, Fabrikanten, Gewerbetreibenden, Gutsbesitzer, Band 19b: Galizien und Bukowina. Nürnberg: Verlag von C. Leuchs & Co, 1907/1913.
Jana Burgera Galicyjska Księga Adresowa: obejmująca adresy fabrykantów, przemysłowców, przedsiębiorstw górniczych, artystów, kupców i t. p. posiadających swe zakłady w Galicyi. Zestawiona na podstawie wykazów urzędowych. R. 1. Lwów: nakładem Jana Burgera i Spółki, 1896.
Józefa Czecha Krakowski Kalendarz. R. 63–82. Kraków 1895–1914. Krakowska Księga Adresowa na rok 1906. Red. Jan Knapik. R. 1. Kraków: wydała Natalia Knapik, 1905.
Krakowska Księga Adresowa na rok 1907. Red. Jan Knapik. R. 3. Kraków: wydali spadkobiercy ś.p. Natalii Knapik, 1906.
Krakowska Księga Adresowa Wielki Kraków 1908: wraz z schematyzmem miast Podgórza i ogłoszeniami firm przemysłowych: Krakowa, Podgórza, Tarnowa, Jarosławia, Rzeszowa, Przemyśla, Lwowa, Zakopanego, Białej itd. Red. Jan Knapik. R. 4. Kraków: wydali spadkobiercy ś.p. Natalii Knapik, nakładem A. Einhorna, 1907.
Księga Adresowa Królewskiego Stołecznego Miasta Krakowa i Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza 1905. R. 1. Kraków: Nakładem „Spółki Wydawniczej” Józef Knapik i Stefan Mikulski, 1904.
Księga Adresowa Miasta Krakowa i Województwa Krakowskiego. Kraków: „MAR” Małopolska Ajencja Reklamy, 1932.
Księga Adresowa Miasta Krakowa i Województwa Krakowskiego z informatorem Miasta Warszawy, Województwa Kieleckiego i Śląskiego. Kraków: wydał Antoni Żumański, R. 1933/34.
Księga Adresowa Polski: przemysłu, handlu, finansów, szkolnictwa, wolnych zawodów i organizacji społecznych. Warszawa: „Stołeczna Ajencja Reklamy”, 1937.
Księga Adresowa Polski (wraz z Wielkim Miastem Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa. Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej Sp. z o.o., 1926–1927, 1930.
Księga Adresowa Przemysłu, Handlu i Finansów, oprac. Antoni Rościsław Sroka. Warszawa: Nakładem Ministerstwa Przemysłu i Handlu, 1922.
Polska. Księga adresowa dla przemysłu, handlu i rolnictwa – Polen. Adressbuch für Industrie, Handel und Landwirtschaft. Warszawa: nakładem i drukiem Rudolfa Mosse, 1916.
Polski przemysł i handel; Rynek polski; Księga adresowa i informacyjna przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i finansowych w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Izba Przemysłowo-Handlowa, 1930.
Przewodnik Gospodarczy Województw: Kieleckiego, Krakowskiego i Śląskiego. Sosnowiec: Dąbrowsko-Śląskie Zakłady Drukarskie i Wydawnicze sp. z o.o. M. Koziński i B. Ojdanowski, 1938.
Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu: połączone wydawnictwa: „Rocznik Informacyjny o Spółkach Akcyjnych w Polsce” i „Polski Przemysł i Handel (Rynek Polski)”. R. 3. Warszawa: nakładem Polskiej Spółki Wydawnictw Informacyjnych, 1932.
Skorowidz adresów telegraficznych zarejestrowanych we wszystkich państwowych urzędach pocztowo-telegraficznych i telegraficznych Rzeczypospolitej Polskiej wydany przy poparciu i na podstawie źródeł urzędowych Ministerstwa Poczt i Telegrafów. R. 1. Lwów: nakładem spółki akcyjnej wydawniczej, 1923.
Skorowidz Przemysłowo-Handlowy Królestwa Galicji. Lwów: Liga Pomocy Przemysłowej, 1906, 1912.
Skorowidz Rzeczypospolitej Polskiej i Księga Adresowa Miasta Krakowa. Kraków: wydała Gmina Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, nakładem „BON” Banku Odbudowy Nieruchomości, 1926.
Sprawozdanie z działalności zarządu głównego Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie za rok administracyjny 1938. Kraków: nakładem Związku Opieki nad Zwierzętami w Krakowie, 1939.
Stefana Mikulskiego Wielka Księga Adresowa dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. R. 10. Kraków: nakładem Stefana Mikulskiego i Stefana Przepolskiego, 1925.
Stefana Mikulskiego Wielka Księga Adresowa Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa i Stołecznego Królewskiego Miasta Lwowa, Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza. R. 4, 5, 7. Kraków: nakładem Stefana Mikulskiego i Spółki, 1908, 1909, 1912.
Stefana Mikulskiego Wielka Księga Adresowa dla Stołecznego Królewskiego Miasta Wielkiego Krakowa i Królewskiego Wolnego Miasta Podgórze. R. 9. Kraków: nakładem Stefana Mikulskiego i Spółki, 1914.
Druki ulotne
Biblioteka Jagiellońska, Cenniki, sygn. 222411 III RARA, t. 27, nr 2, 20.
Biblioteka Jagiellońska, Druki ulotne, sygn. 759816 III RARA, t. 27, nr 20.
Teatr Miejski im. J. Słowackiego w Krakowie, sezon 1932/33 [program teatralny].
Zbiory prywatne autora
Katalog ilustrowany firmy „Aleksander Fischhab”. Kraków 1940, ss. 70.
Rachunek pracowni stempli i pieczęci Czesława Cygielskiego, 24.09.1932, Kraków.
Druki urzędowe
Materjały do organizacji szkolnictwa wyższego. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych we Lwowie, 1934.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz.U. z 1927 r., nr 115, poz. 980).
Spis Abonentów Państwowej Sieci Telefonicznej Okręgu Krakowskiej Dyrekcji Poczt i Telegrafów wraz z siecią P. A. S. T. w Zagłębiu Dąbrowskiem. Według stanu z dnia 1 stycznia 1929. Kraków: Wydawnictwo Dyrekcji Poczt i Telegrafów w Krakowie, 1929.
Spis Abonentów Sieci Telefonicznej Państwowej w Krakowie (dodatek do ogólnego „Spisu Abonentów Telefonicznych w Polsce” na rok 1934). Warszawa: Ministerstwo Poczt i Telegramów, 1934.
Spis właścicieli kont czekowych w Pocztowej Kasie Oszczędności: według stanu z dnia 30 września 1934 r. Warszawa: nakład i druk Pocztowej Kasy Oszczędności, 1934.
Prasa
„Adresarz-Informator oraz Przewodnik po Krakowie” 1933, R. 1.
„Diabeł” 1891, nr 24.
„Dziennik Polski” 1946, R. 2, nr 161.
„Dzwon Niedzielny” 1927, R. 3, nr 40.
„Gazeta Gdańska” 1938, R. 48, nr 25.
„Gazeta Handlowa” 1931, R. 6, nr 234.
„Gazeta Lubelska” 1946, R. 2, nr 325.
„Gazeta Lwowska” 1910, R. 100, nr 102; 1922, R. 112, nr 176; 1928, R. 118, nr 71.
„Gazeta Wyborcza” 2004, nr 93.
„Głos Adwokatów” 1932, R. 7, z. 3.
„Głos Górnego Śląska” 1926, R. 6, nr 64.
„Głos Narodu” 1938, nr 105; 1939, R. 46, nr 1.
„Hasło Podwawelskie” 1930, R. 2, nr 11, 37.
„Ilustrowany Kuryer Codzienny” 1938, R. 14, nr 25; 1939, R. 30, nr 252.
„Informator” 1912, R. 9, nr 7.
Krakowscy wytwórcy i sprzedawcy pieczęci... 117
„Nowy Dziennik” 1936, R. 19, nr 291; 1939, R. 22, nr 53.
„Papier i Galanterja” 1922, R. 2, nr 10.
„Piast” 1926, R. 14, nr 53; 1927, R. 15, nr 22.
„Polska Gazeta Introligatorska” 1930, R. 3, nr 5.
„Przegląd Kupiecki” 1925, R. 8, nr 1; 1935, R. 8, nr 38.
„Rzeczy Piękne” 1925, R. 5, z. 3–4, z. 6–8; 1927, R. 6, nr 9.
„Tygodnik Mieszczański” 1913, R. 3, nr 31, 50.
„Wielkopolanin” 1897, R. 15, nr 89.
„Zakopane” 1908, nr 16.
Opracowania
Adamczewski Marek: Geneza rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 29 marca 1930 r. w sprawie oznak władz, urzędów, zakładów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych. Orzeł Biały Zygmunta Loreca (Loretza). „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2019, t. 18, s. 279–302.
Adamczewski Marek: Sfragistyka państwowa i samorządowa II Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2019.
Adamczyk Elżbieta: Społeczność Krakowa i jej życie. W: Dzieje Krakowa. T. 4: Kraków w latach 1918–1939. Red. Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1997, s. 27–36.
Adamczyk Janusz, Szopa Jacek, Nowak Tadeusz Janusz: Pieczątki formacyjne Legionów Polskich Polskiego Korpusu Posiłkowego i Polskiej Siły Zbrojnej na przesyłkach pocztowych z uwzględnieniem tła historycznego 1914–1918. Kraków: nakładem autorów, 2014.
Bauman Szymon: „Krakowska firma rytowniczo-pieczętarska Aleksandra Fischhaba”. Poznań 2018. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. hab. prof. UAM Pawła Stróżyka, Archiwum Prac Dyplomowych Wydziału Historycznego UAM.
Bauman Szymon: Krakowska rodzina Fischhabów i jej firma rytowniczo-pieczętarska w latach 1900/1904–1950. W: Cracoviensis civitas – singulare totius Poloniae decus. Materiały z I oraz II Ogólnopolskiej Studencko-Doktoranckiej Konferencji Naukowej „Kraków na przestrzeni dziejów”. Red. nacz. Marcela Chruściak, red. nauk. Zenon Piech, Maria Stinia. Kraków: Studenckie Koło Naukowe Historyków Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 207–232.
Bauman Szymon: „Typariusze w zbiorze historycznym Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie”. Poznań 2016. Praca licencjacka napisana pod kierunkiem dr. hab. prof. UAM Pawła Stróżyka, Archiwum Prac Dyplomowych Wydziału Historycznego UAM.
Bauman Szymon, Chrząszcz Paulina: Bolesław Kapela (1891–1942). https://www.gedenkstaetten.at/raum-der-namen/cms/index.php?id=4&p=8311&L=1 (odczyt: 06.09.2017).
Bauman Szymon, Chrząszcz Paulina: Warszawski zakład pieczętarski Zygmunta Weinkrantza. W: Żydzi polscy na przestrzeni wieków. Materiały z III Krakowskiej Konferencji Judaistycznej. Red. Klaudia Kwiecińska, Ewa Mermer, Krzysztof Niweliński, Sławomir Pastuszka, Karolina Sierzputowska, red. nauk. Stefan Gąsiorowski. Kraków: Koło Naukowe Studentów Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 11–29.
Bauman Szymon, Chrząszcz Paulina: Wytwórcy i sprzedawcy pieczęci ogłaszający się w prasie poznańskiej w latach 1815–1939. „Przegląd Archiwalno-Historyczny” 2019, t. 6, s. 133–166.
Bąkowski Klemens: Dzieje Krakowa. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1911.
Bednarski Zygmunt Tadeusz: Krakowskim szlakiem Jacka Malczewskiego. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, 1999.
Bednarski Zygmunt Tadeusz: Krakowskim szlakiem rodziny Bednarskich. Kraków: Oficyna Wydawniczo-Drukarska „Secesja”, 2007.
Bescapé C. Giacomo, del Pazzo Marcello: Insegne e symboli: araldica pubblica e privata mediewale e moderna. Cooperazione di Luigi Borgia. Roma: Ministero per i Beni Culturali e Ambientali, 1983.
Bieniarzówna Janina, Małecki Jan M.: Dzieje Krakowa. T. 3: Kraków w latach 1796–1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979.
Bobowski Kazimierz, Burski Krzysztof, Turoń Bronisław: Encyklopedia nauk pomocniczych historii nowożytnej i najnowszej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1975.Bobrow Ryszard: Warszawscy złotnicy, jubilerzy, grawerzy i kupcy wyrobów kruszcowych w XIX wieku. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2018.
Bobrow Ryszard: Złotnicy i jubilerzy prowincji Królestwa Polskiego. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2017.
Bochniak Adam, Pagaczewski Julian: Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich. Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1959.
Bokota Piotr: Tłoki pieczętne w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Cechu Rzemiosł Różnych we Włocławku, Muzeum im. Stanisława Noakowskiego w Nieszawie i Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie. „Rocznik Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej” 1994, t. 5, s. 63–89.
Broniek Waldemar Ryszard: Tłoki pieczętne w zbiorach Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim. „Rocznik Muzealny. Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim” 1999, t. 2, s. 153–179.
Bułat M. Mirosława: Krakowski Teatr Żydowski = Krokewer Jidisz Teater: między szundem a sztuką. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.
Bystroń Jan Stanisław: Rozwój demograficzny dzielnic Krakowa. „Ekonomista. Kwartalnik Poświęcony Nauce i Potrzebom Życia” 1915, t. 1–2, s. 112–160.
Chomyn Igor: Katalog plakiet, medalionów i medali polskich i z Polską związanych w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, t. 1–2. Przeł. na język ukraiński Igor Chomyn. Warszawa: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, 2015.
Cieślak Marian: Medale, medaliony i plakiety polskie i z Polską związane, wytworzone do 1939 r. w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku: katalog. Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, 2008.
Cieślak Marian: Zakład jubilersko-grawerski Władysława Świtalskiego z Włocławka. „Rocznik Muzealny. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku” 2006,
Demel Juliusz: Kraków na przełomie wieku XIX i XX na tle rozrostu i wcielania przedmieść i gmin podmiejskich (1867–1945). W: Kraków: studia nad rozwojem miasta: praca zbiorowa. Red. Jan Dąbrowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1957, s. 289–351.
Dorcz Krzysztof: O pieczęciach i grawerach w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim. „Słowo Żydowskie” 1999, nr 22, s. 10–11.
Dorcz Krzysztof: Pieczęcie miejskie i gminne oraz wykonawcy pieczęci w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (do 1830 r.). „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2006, t. 6, s. 63–72.
Dorcz Krzysztof: Sfragistyka urzędowa na terenie powiatu koneckiego w latach 1939–1945. W: Heraldyka polska w okresie II wojny światowej (1939–1945). Materiały z sesji naukowej Włocławek 14–15 października 2004 roku. Red. Stefan Krzysztof Kuczyński. Włocławek: Lega, Oficyna Wydawnicza Włocławskiego Towarzystwa Naukowego, 2005, s. 151–165.
Dubrowska Małgorzata: Pamiątki I wojny światowej w Muzeum Historycznym m. st. Warszawy: zbiór Krzysztofa Klingera. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1994.
Dubrowska Małgorzata: Powstanie styczniowe w obiektach medalierskich i falerystycznych Muzeum Historycznego m. st. Warszawy. „Almanach Muzealny” 2013, t. 7, s. 128–145.
Dubrowska Małgorzata, Sołtan Andrzej: Wytwórnie guzików w dziewiętnastowiecznej Warszawie i ich produkcja. „Almanach Muzealny” 2001, t. 3, s. 91–130.
Encyklopedia Krakowa. Red. Antoni Henryk Stachowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Fabijański Władysław: Próba klasyfikacji i nazewnictwa pieczęci używanych w kancelariach urzędów oraz instytucji polskich XX wieku. W: Dawne pieczęcie. Typologia – metody badań – interpretacje. Red. Zenon Piech. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015, s. 553–580.
Florow W. Aleksander: Artystyczna obróbka metali. Przeł. Anna i Krzysztof Błaszkowscy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989.
Formanowicz Leon: Przyczynek do działalności rytowniczej Fryderyka Wilhelma Belowa. „Kronika Miasta Poznania” 1936, R. 14, nr 3, s. 490–494.
Francastel Pierre: Sztuka a technika w XIX i XX w. Przeł. Michalina i Stefan Jarocińscy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.
Gacek Jacek: Medale, medaliony i plakiety polskie i z Polską związane wytworzone do 1944 roku w zbiorach Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Katalog zbiorów. Rzeszów: Wydawnictwo Muzeum Okręgowego, 2001.
Garlicki Stanisław: Sklepy Krakowa na początku XX wieku. Biblioteka Krakowa nr 149. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2008.
Gawęda Stanisław: Uniwersytet Jagielloński w okresie II wojny światowej 1939–1945. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986.
Geller Joanna, Sobucka Bożena: Jak pies z kotem. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2016.
Gibasiewicz Stanisław: Medalierzy poznańscy XIX wieku. W: Materiały z I Ogólnopolskiej Sesji Medalierskiej. Red. Janusz Hrybacz, Zofia Nowakowska, Tadeusz Szczurek. Gorzów Wielkopolski: Muzeum w Gorzowie Wielkopolskim, 1974, s. 29–38.
Giersz Janusz: Mennica Warszawska – wytwórca pieczęci od 190 lat. „Mówią Wieki” 2015, nr 2, s. 42–46.
Giersz Janusz: Pieczęcie – niedoceniana i nie do końca znana działalność Mennicy Warszawskiej. „Biuletyn Numizmatyczny” 2018, nr 4, s. 263–291.
Gieszczyńska-Nowacka Katarzyna: Warsztaty złotnicze Szulców i Kruków w XIX i XX wieku w Poznaniu. „Kronika Miasta Poznania” 1991, R. 59, nr 1–2, s. 51–66.
Gładki Krzysztof: Guziki: wykaz producentów, firm grawerskich, jubilerskich, produkujących guziki. Łódź: nakładem autora, 2011.
Goudy William Frederic: Type Design: A Homily. „Ars Typographica” 1934, vol. 1, nr 4, s. 9–27.
Górak Artur: Rosyjska kancelaria akt spraw w urzędach Lubelskiej Gubernialnej Administracji Ogólnej w latach 1867–1918. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008.
Górak Artur, Kwiatkowska Wiesława: Dawne formy dyplomatyczne w kancelariach na ziemiach polskich XIX wieku. W: Dyplomatyka staropolska. Red. Tomasz Jurek. Warszawa: Instytut Historii PAN – Wydawnictwo DiG, 2015, s. 529–553.
Gradowski Michał, Dawne złotnictwo: technika i terminologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1984.
Gradowski Michał, Kasprzak-Miler Agnieszka: Złotnicy na ziemiach północnej Polski. Cz.1: Województwo pomorskie, kujawsko-pomorskie i warmińsko-mazurskie. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2002.
Gumowski Marian: Medale polskie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1925.
Gut Paweł: Pieczęcie urzędowe Archiwum Państwowego w Szczecinie w latach 1831–2004. Cz. 1: Pieczęcie do 1945 r. „Szczeciński Informator Archiwalny” 2006, nr 19, s. 109–124.
Gut Paweł: Pieczęć urzędowa pruskiej administracji prowincjonalnej w latach 1808–1945. W: Dawne pieczęcie. Typologia – metody badań – interpretacje. Red. Zenon Piech. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015, s. 507–527.
Gut Paweł: Urzędowe pieczęcie obszarów wiejskich we wschodnich prowincjach pruskich w XIX i XX w. W: Wieś w heraldyce i sfragistyce polskiej. Red. Agnieszka Gut, Paweł Gut. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2012, s. 131–140.
Gut Paweł, Marcin Hlebionek: Polskie podręczniki i pomoce dydaktyczne do nauczania nauk pomocniczych dla historii XIX i XX wieku. „Archiwista Polski” 2019, nr 2, s. 27–45.
Historia kultury materialnej Polski w zarysie: praca zbiorowa. T. 6: od 1870 do 1918 roku. Red. Bohdan Baranowski, Julian Bartyś, Tadeusz Sobczak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1979.
Hlebionek Marcin: „Dziękowanie za pieczęć”. Wokół polskiego ceremoniału dworskiego. W: Polska kancelaria królewska czasów nowożytnych między władzą a społeczeństwem. Część druga. Materiały konferencji naukowej, Kraków, 14 kwietnia 2004. Red. Waldemar Chorążyczewski, Wojciech Krawczuk. Kraków: Historia Iagellonica, 2006, s. 51–72.
Hlebionek Marcin: Instrukcje w sprawie używania pieczęci. Przykład zakładów Telkom-Telfa w Bydgoszczy. W: Zarządzanie dokumentacją, archiwistyka i… koty. Księga jubileuszowa Profesor Haliny Robótki. Red. Robert Degen, Marlena Jabłońska, Wanda K. Roman. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2016, s. 65–82.
Hlebionek Marcin: Kilka uwag o pieczęciach w XIX wieku, na przykładzie zaboru pruskiego. W: Nauki pomocnicze historii: teoria, metody badań, dydaktyka. Red. Aleksandra Jaworska, Robert Jop. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2013, s. 191–200.
Hlebionek Marcin: Pieczęcie na ziemiach polskich pod zaborem pruskim. Zarys problematyki. W: Dawne pieczęcie. Typologia – metody badań – interpretacje. Red. Zenon Piech. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015, s. 529–551.
Hlebionek Marcin: Pieczęć jako obiekt archiwalny. Wybrane problemy. W: Teoria archiwalna wczoraj – dziś – jutro. Red. Waldemar Chorążyczewski, Agnieszka Rosa. Toruńskie Konfrontacje Archiwalne t. 2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011, s. 303–320.
Ihnatowicz Ireneusz: Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Ihnatowicz Ireneusz, Biernat Andrzej: Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
Jastrzębski Jarosław: Izba Rzemieślnicza w Krakowie w latach 1927–1939. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Naukowe, 2010.
Karnicka Magdalena: Medale, plakiety i żetony okresu secesji. Katalog zbiorów. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2009.
Karnicka Magdalena: Współczesność i historia. Medale, plakiety i żetony z lat 1800–1889. Katalog zbiorów, t. 1–2. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2019.
Karolczak Kazimierz: Ludność żydowska w Krakowie przełomu XIX i XX wieku. W: Żydzi w Małopolsce. Studia z dziejów osadnictwa i życia społecznego. Red. Feliks Kiryk. Przemyśl: Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu, 1991, s. 251–264.
Karolczak Kazimierz: Właściciele domów w Krakowie na przełomie XIX i XX wieku: z badań nad dziejami Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, 1987.
Kawalla Iwona: Kupując oczami. Reklama w przedwojennym Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2017.
Kiryk Feliks: Cechowe rzemiosło metalowe: zarys dziejów do 1939 r. Warszawa: Biuro Wydawnictw KDW, 1972.
Kittel Erich: Siegel Mit über 400 Abbildungen und 8 farbigen Tafeln. Braunschweig: Klinkhardt & Biermann, 1970.
Klucze i kasa: o mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950. Red. Jan Grabowski, Dariusz Libionka. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2014.
Kluczwajd Katarzyna: Złotnicy, jubilerzy i zegarmistrzowie – rzemieślniczo-handlowy pejzaż Torunia XIX–XX w. (do 1939 roku). W: Klejnoty w służbie sacrum i dewocji: biżuteria w Polsce. Red. nauk. Katarzyna Kluczwajd. Toruń: Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2017, s. 99–112.
Knobloch Mieczysław: Metaloplastyka. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1967.
Kossowska Krystyna, Fabryka Szkła, Kryształów i Szyb do Okien firmy Ignacy Hordliczka. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1981, t. 29, nr 3, s. 365–376.
Kotecki Andrzej: Medale kościuszkowskie w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie. „Niepodległość i Pamięć” 2015, nr 3 (51), s. 311–348.
Kotewicz Ryszard: Z dziejów przemysłu Krakowa w latach 1918–1939. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981.
Kotula Franciszek: Cechowe znaki i tłoki pieczętne w Muzeum w Rzeszowie. Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki, 1951.
Krejčík Tomáš: Pečeť v kultuře středověku. Ostrava: Ostravská univerzita v Ostravě, 1998.
Kruszyński Tadeusz: Nieco o pieczęciach włoskich i polskich z okresu odrodzenia. „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne” 1940–1948, t. 21, s. 85–95.
Krzyżanowski Marian: Wspomnienia księgarza. W: Kopiec wspomnień. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1959, s. 86–150.
Księga Pamięci: transporty Polaków do KL Auschwitz z Krakowa i innych miejscowości Polski Południowej 1940–1944, t. 1. Red. Franciszek Piper, Irena Strzelecka. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem i Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2002.
Kuczyński Krzysztof Stefan: Pieczęcie książąt mazowieckich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1978.
Kumaniecki W. Kazimierz: Cechy rękodzielnicze w Krakowie. „Statystyka Miasta Krakowa” 1905, z. 9, cz. 1, s. 169–205.
Kuroń Henryk: Słownik rzemieślniczy. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1963.
Lachowicz Krzysztof: Tadeusz Kościuszko w medalierstwie. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2014.
Leitgeber Sławomir: Dzieje rodziny Leitgeberów od XVIII do XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Historyczne, 2002.
Lepszy Leonard: Cech złotniczy w Krakowie. „Rocznik Krakowski” 1898, t. 1, s. 135–268.
Lepszy Leonard: Złotnictwo krakowskie. Kraków: odbitka z „Czasu” – nakładem autora, 1887. Lilley Samuel: Ludzie, maszyny i historia. Zarys historii rozwoju maszyn i narzędzi na tle przemian społecznych. Przeł. Wiktor Chitruk. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
Łuczak Aleksandra: Retro reklama. Za kulisami warszawskiego biznesu reklamowego w XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2012.
Mac Stanisław, Moliński Tadeusz: Grawerstwo. Warszawa: Biuro Wydawnictw HWiU „Libra”, 1984.
Majkowski Edmund: Fryderyk Wilhelm Below: pieczętarz i medaljer poznański, patriota polski (1822–1895). „Kronika Miasta Poznania” 1936, R. 14, nr 3, s. 263–349.
Małecki Jan M.: Rozwój czy zastój? Kraków w latach 1796–1866. W: Kraków: nowe studia nad rozwojem miasta. Red. Jerzy Wyrozumski. Biblioteka Krakowska nr 150. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007, s. 587–617.
Materiały do polskiego słownika sfragistycznego. Oprac. Adam Baniecki, Dariusz Bednarek, Dorota Żygadło, Robert Forysiak-Wójciński, Paweł Gut, Jolanta Leśniewska, Marcin Hlebionek. „Archiwista Polski” 2010, R. 15, nr 3, s. 43–56.
Monografia rzemiosła polskiego Krakowa i województwa Krakowskiego. Lwów: „Przegląd Rzemieślniczy”, 1939.
Mulczyński Jarosław: Rodzina Ludwika i Bolesława Kapelów na Sołaczu. „Kronika Miasta Poznania” 1999, R. 67, nr 3, s. 232–248.
Mumford Lewis: Technika a cywilizacja: historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację. Przeł. Ewa Danecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.
Myśliński Michał: Fusiery, partacze, przeszkodnicy… Dzieła złotnicze mosiężników krakowskich jako przykład konwergencji dwóch profesji rzemiosła artystycznego w XIX wieku. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2015, R. 63, nr 3, s. 471–494.
Myśliński Michał: Rozbite zwierciadło. Biżuteria i galanteria Spółdzielni Przemysłu Artystycznego „Imago Artis”. Warszawa: Instytut Historii Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2015.
Myśliński Michał: Złotnicy, jubilerzy, mosiężnicy i rzemieślnicy pokrewnych profesji w dokumentacji Urzędu Probierczego w Krakowie (1919–1944). „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2015, R. 63, nr 1, s. 141–155.
Myśliński Michał: Złotnicy krakowscy i ich cech w latach autonomii galicyjskiej 1866–1914. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011.
Myśliński Michał: Znak imienny złotnika i znak firmowy jego zakładu. Uwagi o złotnictwie krakowskim w 2. połowie XIX wieku. „Biuletyn Historii Sztuki” 2012, R. 74, nr 1, s. 85–94.
Ogórek Bartosz: Niezatarte piętno? Wpływ I wojny światowej na ludność miasta Krakowa. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2018.
Oniszczuk-Awiżeń Krystyna: Katalogi firmowe huty szkła z terenu Kłodzczyzny w zbiorach Muzeum Ziemi Kłodzkiej. „Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej” 2009, t. 10, s. 179–210.
Osiecka Małgorzata: Kancelaria i archiwum: system kancelaryjny i archiwalny komisji rządowych w Królestwie Polskim w latach 1815–1867. Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, 2015.
Pachoński Jan: Korosadowicz Edmund Feliks (1872–1964). W: PSB, t. 14. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Naukowej, 1968–1969, s. 97–98.
Paprocka-Gajek Joanna: Platery warszawskie w latach 1822–1914: asortyment, odbiorca i obyczaj. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie, 2010.
Pazdur Jan: Początki reklamy fabrycznej w Polsce. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1980, t. 28, nr 2, s. 211–221.
Perkun Vitaliy: Pieczęcie parafii służewskiej. W: Służew i jego kościół. Red. Aleksandra Sołtan-Lipska. Warszawa: Parafia Rzymskokatolicka św. Katarzyny, 2013, s. 543–553.
Piech Zenon: Perspektywy polskich badań sfragistycznych. W: Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan i perspektywy badań. Red. Zenon Piech, Jan Pakulski, Jan Wroniszewski. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2006, s. 31–58.
Podhorizer-Sandel Ernestyna: O zagładzie Żydów w dystrykcie krakowskim. „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1959, nr 30, s. 87–109.
Pokora Jakub: Nie tylko podobizna. Szkice o portrecie. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie, 2012.
Polski słownik archiwalny. Red. Wanda Maciejewska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe – Oddział w Łodzi, 1974.
Pomorski Krzysztof: Rozwój demograficzny Krakowa w ciągu wieków. W: Kraków: nowe studia nad rozwojem miasta. Red. Jerzy Wyrozumski. Biblioteka Krakowska nr 150. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007, s. 841–887.
Popiołek Elżbieta: Tłoki pieczętne w zbiorach płockich. Płock: Muzeum Mazowieckie w Płocku, 1983.
Pruszyński Zenon: Maszyny redukcyjne do grawirowania medali najnowszego typu. „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne” 1921, t. 9, s. 133–136.
Purchla Jacek: Matecznik Polski. Pozaekonomiczne czynniki rozwoju Krakowa w okresie autonomii galicyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1992.
Purchla Jacek: Rozwój przestrzenny, urbanistyczny i architektoniczny Krakowa doby autonomii galicyjskiej i Drugiej Rzeczpospolitej. W: Kraków: nowe studia nad rozwojem miasta. Red. Jerzy Wyrozumski. Biblioteka Krakowska nr 150. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007, s. 619–661.
Rak Elżbieta: Krakowscy rzemieślnicy – rodzina Voigtów. „Krzysztofory” 1983, t. 10, s. 117–121.
Rak Elżbieta: Z historii firmy zegarmistrzowskiej Józefa Płonki. „Krzysztofory” 1982, t. 9, s. 104–108.
Rochacki A. Jacek: Traktat o sztuce złotniczej Benvenuta Celliniego. Kazimierz Dolny: Beta Design Sp. z o.o. i Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, 2013.
Rogulski Jakub: „Pieczęcie kościelne” – IV i V Seminarium Sfragistyczne (Kraków, 12 VI 2015 i 18 XI 2016). „Studia Źródłoznawcze” 2017, t. 55, s. 311–314.
Romaniak Andrzej: Tłoki pieczętne w zbiorach Muzeum Historycznego w Sanoku. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2002.
Rudawski Bogumił: Grabież mienia w Kraju Warty 1939–1945. Działalność Urzędu Powierniczego w Poznaniu. Poznań: Instytut Zachodni, 2018.
Rutkowski Jan: Historia kultury i próba systematyzacji jej zagadnień. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1959, R. 7, nr 1, s. 3–61.
Salwiński Jacek: Krakowska kupiecka rodzina Fischerów od końca XVIII do końca XX wieku. „Rocznik Krakowski” 2001, t. 67, s. 49–77.
Samek Jan: Polskie złotnictwo. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 1988.
Saryusz-Zalewski Wojciech: Dzieje przemysłu w b. Galicji 1804–1929 ze szczególnym uwzględnieniem historji rozwoju S.A. L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper: wydawnictwo z okazji 125-letniego jubileuszu. Przedmowa Franciszka Bujaka. Kraków: Nakładem S.A. L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, 1930.
Sawicki Zdzisław, Wielechowski Adam: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Wojsko Polskie 1918–1945, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007.
Schönhaus Cioma: Fałszerz paszportów: niezwykłe losy żydowskiego grafika w ogarniętym wojną Berlinie. Oprac. i posłowie Marion Neiss. Przeł. Roman Niedballa. Chorzów: Videograf II Sp. z o.o., 2007.
Semkowicz Władysław: Encyklopedia nauk pomocniczych historii. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2011.
Sfragistyka. Oprac. Marian Gumowski, Marian Haisig, Sylwester Mikucki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.
Słowiński Konrad: Kancelaria miasta Radomia w latach 1915–1939. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2016.
Streubel Curt: Grawerstwo. Przeł. Marian Keller. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1959.
Strzałkowski Jacek: Słownik medalierów polskich i z Polską związanych 1508–1965 (materiały). Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1982.
Sukiennik Gabriela: Katalog tłoków pieczętnych w zbiorach Biblioteki Ossolineum. Nabytki z lat 1978–1984. „Ze Skarbca Kultury” 1987, t. 32, z. 44, s. 249–256.
Supranowicz Elżbieta: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 1995.
Szczuka Jerzy, Żurowski Jan: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 1999.
Szulc Eugeniusz: Materiały do biografii medalierów, grawerów stempli, pracowników mennicy i numizmatyków w świetle akt parafii ewangelickich w Warszawie. „Wiadomości Numizmatyczne” 1982, R. 26, z. 1–2, s. 33–47.
Szymański Józef: Nauki pomocnicze historii. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2012.
Terlecki Władysław: Mennica Warszawska 1765–1965. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.
Więcek Adam: Dzieje sztuki medalierskiej w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989.
Willenberg Samuel: Bunt w Treblince. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2016.
Winek Włodzimierz: Warszawscy tramwajarze i autobusiarze w okresie okupacji hitlerowskiej i w Powstaniu Warszawskim 1944 roku (zarys większej całości). Warszawa: nakładem autora, 2015.
Wiśniewska Halina: Rzemieślnicy i rzemiosła w królewskim Przemyślu (zawodowe słownictwo i frazeologia) XVI–XVIII wiek. Przemyśl: Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu, 2015.
Wroński Tadeusz: Kronika okupowanego Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1974.
Zachuta Leszek: Polska biała broń i jej producenci. T. 1: Firmy krakowskie. Kraków: Towarzystwo Sympatyków Historii, 1998.
Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu. Oprac. Michał Górny, Marcin Hlebionek, Justyna Jarębska, Izabela Jaskólska, Dorian Jasiński,
Przemysław Kaleta, Katarzyna Okoniewska, Jarosław Wysocki, Piotr Pokora, Sandra Tomczak, Wojciech Siudek. Red. Piotr Pokora. Współpraca Marcin Hlebionek. Poznań: Archiwum Państwowe w Poznaniu – Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2015.
Ziółek Małgorzata, Krakowska rodzina Grosse’ów i jej firma handlowa w latach 1859–1950. „Rocznik Krakowski” 1994, t. 60, s. 139–155.
Vocabularium Internationale Sigillographicum. Red. Karel Müller, Ladislav Vrtel, Marcin Hlebionek, Veronika Keresztes. Przeł. Barbara Jusypenko. Hasła oprac.: Adam Baniecki, Dariusz Bednarek, Robert Forysiak-Wójciński, Janusz Grabowski, Paweł Gut, Marcin Hlebionek, Piotr Pokora, Dorota Żygadło. Bratislava: VEDA vydavatel’stvo Slovenskej akadémie vied, 2016.
Wydawnictwa elektroniczne
Nakrętka do odznaki pamiątkowej, wyk. A. Fischhab, DESA Dzieła Sztuki i Antyki Sp. z o.o., http://desa.art.pl/index.php?pozycja=12457 (odczyt: 15.12.2017).
Nakrętki do odznak, medali i żetonów polskich grawerów i medalierów, Internetowe forum magazynu „Inne Oblicza Historii”, http://forum.ioh.pl/viewtopic.php?t=34456 (odczyt: 30.06.2018).
Odznaka „Krzyż Obrony Lwowa”, wyk. J. Marczyk, DESA Dzieła Sztuki i Antyki Sp. z o.o., http://desa.art.pl/index.php?pozycja=12211&language=pl (odczyt: 24.06.2018).
Odznaka 25-lecie Klubu Sportowego Cracovia w Krakowie, wyk. J. Marczyk, Warszawskie Centrum Numizmatyczne Marek Kondrat, https://wcn.pl/auctions/54/923 (odczyt: 23.06.2018).
Information: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2019, XXV, pp. 63 - 127
Article type: Original article
Titles:
Krakowscy wytwórcy i sprzedawcy pieczęci w pierwszej połowie XX w. Wprowadzenie do zagadnienia
An introduction to Krakow’s seal makers and dealers in the first half of the 20th century
Published at: 2021
Article status: Open
Licence: None
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 452
Number of downloads: 2034