FAQ

Detabuizacja, prowokacja i kontrowersyjność w utworach współczesnych czeskich prozaiczek

Publication date: 12.2022

Konteksty Kultury, 2022, Volume 19 Issue 4, pp. 488 - 504

https://doi.org/10.4467/23531991KK.22.038.17505

Authors

Anna Car
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6101-1828 Orcid
All publications →

Titles

Detabuizacja, prowokacja i kontrowersyjność w utworach współczesnych czeskich prozaiczek

Abstract

Głównym celem pracy jest przedstawienie i omówienie zagadnień związanych z kontrowersyjnym i prowokacyjnym przekraczaniem granic kulturowych w odniesieniu do tabu dotyczącego erotyki wraz z niepruderyjną seksualnością, do cielesności, gwałtu i przemocy domowej. Problem ten ilustrują utwory czołowych czeskich pisarek, takich jak Jakuba Katalpa, Petra Hůlová i Radka Denemarková. Analizy i interpretacje dzieł uzupełniają reakcje czeskich krytyków, często bardzo wzburzone. Temat artykułu odnosi się nie tylko do utalentowanych czeskich pisarek, ale zwraca też uwagę na zjawisko „pisania przez kobiety” stojące w opozycji do „literatury kobiecej”. 

References

Download references

Bečková M., Radka Denemarková. Peníze od Hitlera [w:] V souřadnicích mnohosti. Česká literatura první dekady jednadvacátého století v souvislostech a interpretacích, ed. A. Fialová, Praha 2014.

Butler J., Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, tłum. K. Krasuska, Warsz wa 2008.

Byčkov J., Eros a Thanatos – všudypřítomné a komplementární leitmotivy próz Jakuby Katalpy, „Slavica Wratislaviensia” 2019, t. CLXVIII.

Czaplińska J., Reflexe odsunu Němců v nejnovější ćeské a slovenské próze psané ženami [w:] Paměť válek a konfliktů. V. kongres světové literárněvědné bohemistiky: Válka a konflikt v české literatuře, eds. A. Kratochvil, J. Soukup, M. Jaluška, V. Schmarc, Praha 2016.

Čeština je hostina pro šlechtice. Václav Kovář: rozhovor s Radkou Denemarkovou, Festival spisovatelů Praha, 16.04.2010, https://www.pwf.cz/archivy/texty/rozhovory/cestina-je-hostina-pro-slechtice_3095.html, dostęp: 26.11.2022.

Dyjakon D., Diagnoza i psychoterapia sprawców przemocy domowej: bezpieczeństwo i zmiana, Warszawa 2014.

Feministická punkerka, nekonformní intelektuálka, oceňovaná i zatracovaná Petra Hůlová: Divadlo je samá řeč. Rozhovor s Lenkou Dobrovskou, Městská Divadla Pražská, https://www.mestskadivadlaprazska.cz/blog/1008/feministicka-punkerka-ne-konformni-intelektualka-ocenovana-i-zatracovana-petra-hulova-divadlo-je-sa-ma-rec/, dostęp: 26.11.2022.

Fialová A., Češi a Němci [w:] V souřadnicích mnohosti. Česká literatura první dekady jednadvacátého století v souvislostech a interpretacích, ed. A. Fialová, Praha 2014.

Flaková J., Česká moderní literatura psaná ženami, Czechlit.cz, 3.08.2016, https://www.czechlit.cz/cz/feature/ceska-moderni-literatura-psana-zenami/, dostęp: 26.11.2022.

Freud Z., Totem i tabu, tłum. J. Prokopiuk, M. Poręba, Warszawa 1993.

Gawarecka A., O tym nie trzeba mówić. Czeska (nie)pamięć o wysiedleniu Niemców, „Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU” 2022, t. XVIII.

Gemziak Ł., Trauma, pamięć, dziedziczenie. Czeska recepcja powieści „Peníze od Hitlera” Radki Denemarkowej, „Bohemistyka” 2022, nr 2.

Generace „0”. Petra Hůlová, reż. Ivana Miloševič, 2008.

Haman A., Téma prostituce v české literatuře minulého století, „Tvar” 1997, nr 9. Hodrová D., …na okraji chaosu… Poetika literarního díla 20. století, Praha 2001.

Holub J., Je Katalpa k snědku?, Reflex.cz, 14.12.2006, https://www.reflex.cz/clanek/archiv/24704/je-katalpa-k-snedku.html, dostęp: 26.11.2022.

Holý J., Conventions of Radka Denemarková’s Novel Peníze od Hitlera (Money from Hitler) along with its Reception, „Poznańskie Studia Slawistyczne” 2017, nr 12.

Hradilová D., Zhřešit myšlenkou, zhřešit slovem… K užívání vulgarismů v současných českých literárních textech, „Studia et Documenta Slavica” 2019, nr 3, https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sds/article/view/2606, dostęp: 26.11.2022.

Hudcová P., Pohádka pro dospělé aneb o Nině a hlíně, „Dobra adresa. Kulturně společenský časopis na internetu” 2007, nr 10, http://www.dobraadresa.cz/2007/DA10_07.pdf, dostęp: 26.11.2022.

Kadlecová K., Román ohně a vody, Reflex.cz, 16.06.2011, https://www.reflex.cz/cla-nek/archiv-labyrint/42131/roman-ohne-a-vody.html, dostęp: 26.11.2022.

Kalivodová E., Prózy Jakuby Katalpy. Úspěšné ničení rodové determinace [w:] Česká literatura v perspektivách genderu, ed. J. Matonoha, Praha 2010.

Lišková K., Znásilnění jako téma druhé vlny feminismu [w:] Sborník prací Fakulty sociálních studií brněnské univerzity, „Sociální studia” 2002, nr 7.

Matějková J., Vzpourane pornografie, „Tvar” 2007, nr 11.

Matonoha J., Psaní vně logocentrismu: diskurz, gender, text, Praha 2009. Nawrocka Z., Gwałt. Głos kobiet wobec społecznego tabu, Warszawa 2013.

Németh-Vítová L., Odkrywanie na nowo „Kraju Sudeckiego” w czeskiej literaturze po 1989 roku, „Porównania. Czasopismo poświęcone zagadnieniom komparatystyki literackiej” 2015, nr 17.

Nikdo se moci nevzdá bez nátlaku. S Petrou Hůlovou o mužích a ženách, přirozenosti a pohledu z druhé strany, ptal se Ondřej Nezbeda, „Host” 2018, nr 6.

Novotný V., Katalpa a Feministický klub, Reflex.cz, 15.02.2007, https://www.reflex.cz/clanek/stary-reflex-reflex-cz-reflex-cz-ostatni-autori/25150/katalpa-a-feministicky-klub.html, dostęp: 26.11.2022.

Ostrowska J., Przemoc seksualna w okresie II wojny światowej – nowe perspektywy badawcze, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/158727/ostrowska_przemoc_seksualna_w_okresie_2018.pdf?sequence=1&isAllowed=y, dostęp: 26.11.2022.

Pfeiferová D., O angažované literatuře Radky Denemarkové v mezinárodním kontextu, iLiteratura.cz, 19.05.2020, https://www.iliteratura.cz/clanek/42993-denemar-kova-radka-hodiny-z-olova, dostęp: 26.11.2022.

Rothschild B., Ciało pamięta. Psychofizjologia traumy i terapia osób po urazie psychicznym, tłum. R. Andruszko, Kraków 2014.

Słowik O., Afirmace života ve všech jeho podobách, iLiteratura.cz, 12.01.2022, https://www.iliteratura.cz/clanek/45149-katalpa-jakuba-je-hlina-k-snedku, dostęp: 26.11.2022.

Smyčka V., Tělesnost a citace. Stabilizátory vzpomínky na odsun/vyhnání v románech Jakuby Katalpy a Reinharda Jirgla, „Česká literatura” 2015, nr 4.

Snyder R.L., Śladów pobicia brak. W pułapce przemocy domowej, tłum. K. Gucio, Wołowiec 2021.

Sylwia, Czeskie trupy z szafy, czyli co boli Czechów w książkach Radki Denemarkovej, Dwakapi.pl, 21.01.2020, https://dwakapi.pl/radka-denemarkova-czeskie-trupy-z-szafy-czyli-co-boli-czechow/, dostęp: 26.11.2022.

Třiatřicet. Mladá česká, německá, polská, slovenská a ukrajinská próza, ed. J. Jeništa a kolektiv, Olomouc 2011.

Żygadło-Czopnik D., „Wolność kontrolowana” – o (nie)zależności tłumacza. Uwagi do polskiego przekładu powieści Petry Hůlovej Umělohmotný třípokoj, „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2015, t. 6, nr 1.

Żyjemy w czasach Koboldów. Z Radką Denemarkovą rozmawiają Anna Maślanka i Łukasz Grzesiczak, „Nowe Książki” 2019, nr 11, https://noweksiazki.com.pl/pl/wywiad/radka-denemarkova-11-2019?prefix=artykuly, dostęp: 26.11.2022.

Information

Information: Konteksty Kultury, 2022, Volume 19 Issue 4, pp. 488 - 504

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Detabuizacja, prowokacja i kontrowersyjność w utworach współczesnych czeskich prozaiczek

English:
Detabooisation, Provocation and Controversiality in the Works of the Modern Czech Female Prose Writers

Authors

https://orcid.org/0000-0001-6101-1828

Anna Car
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6101-1828 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 12.2022

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Anna Car (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish