„To was tutaj tak strasznie biją? […] Nie, nas nie. Tylko Żydów”: Żydzi w obozie na Majdanku w świetle relacji polskich więźniów
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„To was tutaj tak strasznie biją? […] Nie, nas nie. Tylko Żydów”: Żydzi w obozie na Majdanku w świetle relacji polskich więźniów
Data publikacji: 2019
Studia Judaica, 2018, Nr 2 (42), s. 333 - 371
https://doi.org/10.4467/24500100STJ.18.015.10266Autorzy
„To was tutaj tak strasznie biją? […] Nie, nas nie. Tylko Żydów”: Żydzi w obozie na Majdanku w świetle relacji polskich więźniów
“SO THEY BEAT YOU REALLY HARD HERE? NO, NOT US, ONLY THE JEWS”: JEWISH VICTIMHOOD INSIDE THE MAJDANEK CAMP IN POLISH PRISONERS’ TESTIMONIES
The article draws on a source material from The State Museum Majdanek Archives, a collection of video testimonies recorded in 1987–1989, to develop a fuller picture of social relations among prisoners of different ethnic backgrounds at the Majdanek Concentration Camp. From the fall of 1941 through July 1944, Majdanek functioned as a killing center and a concentration camp for about 150,000 prisoners from different European countries. Drawing on video testimonies as a type of oral history, the article traces the perception of Jews in the camp by Polish prisoners, their social interactions, and the interethnic social boundaries shaped by camp life.
Bibliografia
1. Źródła archiwalne
Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku
Archiwum Zakładowe, sygn. I/3, I/44, 66/15, 66/64, 66/86.
Nagrania audio, sygn. VIII-151.
Zbiór nagrań audiowizualnych, sygn. XXII, Nagrania: 1–67.
2. Źródła opublikowane
„Gazeta Robotnicza” (15 marca 1947).
„Głos Ludu” (22 grudnia 1944).
„Kurier Codzienny” (6 grudnia 1945).
Obóz zagłady w Bełżcu w relacjach ocalonych i zeznaniach polskich świadków, red. Robert Kuwałek, Dariusz Libionka, Lublin 2013.
„Robotnik” (5 stycznia 1945).
3. Opracowania
Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. Dariusz Libionka, Warszawa 2004.
Banach Krzysztof, Działalność wystawiennicza Państwowego Muzeum na Majdanku w latach 1944–2014, „Zeszyty Majdanka” 26 (2014).
Banach Krzysztof, Dzielnice Zagłady. Niemieckie getta dla Żydów w okupowanym Lublinie, Lublin 2017.
Banach Krzysztof, Zagłada Żydów w świetle ekspozycji stałych Państwowego Muzeum na Majdanku, „Studia Judaica” 16 (2013), nr 2.
Berenstein Tatiana, Rutkowski Adam, Żydzi w obozie koncentracyjnym Majdanek (1941–1944), „Biuletyn ŻIH” 58 (1966).
Bilewicz Michał, Społeczna pamięć Holokaustu i Auschwitz wśród licealistów: wokół projektu badawczego „Trudne pytania”, [w:] Auschwitz i Holokaust. Dylematy i wyzwania polskiej edukacji, red. Piotr Trojański, Oświęcim 2008.
Bornus Aleksy, Społeczność więźniów w świetle ich pamiętników, [w:] Majdanek 1941–1944, red. Tadeusz Mencel, Lublin 1991.
Cała Alina, Wizerunek Żyda w polskiej kulturze ludowej, Warszawa 2005.
Dziadosz Edward, Stosunki handlowe obozu koncentracyjnego na Majdanku z firmą Paula Reimanna, „Zeszyty Majdanka” 2 (1967).
Erntefest 3–4 listopada 1943 – zapomniany epizod Zagłady, red. Wojciech Lenarczyk, Dariusz Libionka, Lublin 2009.
Filipkowski Piotr, Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych, Wrocław 2010.
Forecki Piotr, Od Shoah do strachu. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych, Poznań 2010.
Gicewicz Ryszard, Obóz pracy w Poniatowej, „Zeszyty Majdanka” 10 (1980).
Grudzińska Marta, Dionyz Lénard. Relacja z pobytu w obozie na Majdanku (kwiecień–czerwiec 1942 roku), „Zeszyty Majdanka” 26 (2014).
Grudzińska Marta, Los Żydów w obozie koncentracyjnym na Majdanku, [w:] Losy Żydów z Krasnegostawu i okolic. Zbiór artykułów i scenariuszy zajęć z zakresu antydyskryminacji i edukacji o Zagładzie, red. Lena Bielska, Katarzyna Zabratańska, Lublin 2016.
Grudzińska Marta, Los Żydów ze Słowacji deportowanych na Majdanek, „Judaica et Holocaustica” 4 (2015).
Grudzińska Marta, Obraz relacji między więźniami różnych narodowości w obozie koncentracyjnym na Majdanku, „Zeszyty Majdanka” 26 (2014).
Grudzińska Marta, Więźniowie z Majdanka deportowani do KL Plaszow w kwietniu 1944 roku, [w:] Płaszów. Odkrywanie, Kraków 2016.
Grudzińska Marta, Wstęp, [w:] Przewodnik po zbiorze relacji i pamiętników znajdujących się w zasobie Państwowego Muzeum na Majdanku, Lublin 2011.
Grudzińska Marta, Wywiady z byłymi więźniami jako nośniki pamięci o losach ludzi i historii miejsca. Historia mówiona w Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku, [w:] Historia mówiona w świetle nauk humanistycznych, red. Joanna Szadura, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Mirosław Szumiło, Lublin 2014.
Grudzińska Marta, Zbiór „Nagrania audio” w zasobie Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku, „Zeszyty Majdanka” 25 (2011).
Grudzińska Marta, Żydzi słowaccy w obozie koncentracyjnym na Majdanku, „Studia Żydowskie. Almanach” 4 (2014).
Grudzińska Marta, Ciesielska Maria, Lekarze w pasiakach. Służba medyczna na Majdanku. Wystawa internetowa, http://lekarze-w-pasiakach.majdanek.eu/pl/lekarze-lekarze-stomatolodzy-i-studenci-medycyny-na-majdanku/ [dostęp: 2 października 2017].
Grudzińska Marta, Rezler-Wasielewska Violetta, Lublin, Lipowa 7. Obóz dla Żydów – polskich jeńców wojennych (1940–1943), „Kwartalnik Historii Żydów” (2008), nr 4.
Helling Ingeborg, Metoda badań biograficznych, [w:] Metoda biograficzna w socjologii, red. Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, Warszawa 1990.
Kaźmierska Kaja, Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych, „Przegląd Socjologiczny” 53 (2004), nr 1.
Kersten Krystyna, Polacy, Żydzi, komunizm. Anatomia półprawd 1939–1968, Warszawa 1992.
Korzeniowski Bartosz, Przemiany obrazu drugiej wojny światowej w polskich muzeach po roku 1989, [w:] Druga wojna światowa w pamięci kulturowej w Polsce i w Niemczech 70 lat później (1945–2015), red. Jerzy Kałążny, Amelia Korzeniewska, Bartosz Korzeniewski, Gdańsk 2015.
Kranz Tomasz, Eksterminacja Żydów na Majdanku i rola obozu w realizacji „Akcji Reinhardt”, „Zeszyty Majdanka” 22 (2003).
Kranz Tomasz, Zagłada Żydów w obozie koncentracyjnym na Majdanku, Lublin 2010.
Kryl Miroslav, Deportacja więźniów teresińskiego getta do obozu koncentracyjnego na Majdanku w 1942 roku, „Zeszyty Majdanka” 11 (1983).
Kucia Marek, Auschwitz jako fakt społeczny. Historia, współczesność i świadomość społeczna KL Auschwitz w Polsce, Kraków 2005.
Kucia Marek, Optymistyczne dane – niepokojące pytania – radykalne wnioski, [w:] Auschwitz i Holokaust. Dylematy i wyzwania polskiej edukacji, red. Piotr Trojański, Oświęcim 2008.
Kurkowska-Budzan Marta, Antykomunistyczne podziemie zbrojne na Białostocczyźnie. Analiza współczesnej symbolizacji przeszłości, Kraków 2009.
Kuwałek Robert, Były obóz koncentracyjny na Majdanku i miejsca po obozach zagłady na Lubelszczyźnie w prasie i świadomości mieszkańców (1944–1956), [w:] Słowa w służbie nienawiści, red. Alicja Bartuś, Oświęcim 2013.
Kuwałek Robert, Nowe ustalenia dotyczące liczby ofiar niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, „Zeszyty Majdanka” 26 (2014).
Kuwałek Robert, Obozy koncentracyjne i obozy zagłady jako miejsca pamięci, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944–2010, red. Feliks Tych, Monika Adamczyk-Garbowska, Lublin 2011.
Kuwałek Robert, Obóz zagłady w Bełżcu, Lublin 2010.
Kuwałek Robert, Obóz zagłady w Sobiborze w historiografii polskiej i obcej, „Zeszyty Majdanka” 21 (2001).
Kuwałek Robert, Zbrodnie w Lesie Krępieckim w świetle zeznań świadków, „Zeszyty Majdanka” 21 (2001).
Kuwałek Robert, Żydzi lubelscy w obozie koncentracyjnym na Majdanku, „Zeszyty Majdanka” 22 (2003).
Kuwałek Robert, Wysok Wiesław, Lublin. Jerozolima Królestwa Polskiego, Lublin 2001.
Langer Lawrence L., Świadectwa Zagłady. W rumowisku pamięci, tłum. Marcin Szuster, Warszawa 2015.
Lenarczyk Wojciech, Obóz pracy na Flugplatzu w Lublinie. Historia, funkcjonowanie, więźniowie, „Zeszyty Majdanka” 26 (2014).
Libionka Dariusz, Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki, Lublin 2017.
Madajczyk Czesław, Lubelszczyzna w polityce okupanta, „Zeszyty Majdanka” 2 (1967).
Marszałek Józef, Konspiracja w obozie, [w:] Majdanek 1941–1944, red. Tadeusz Mencel, Lublin 1991.
Marszałek Józef, Majdanek. Obóz koncentracyjny w Lublinie, Lublin 1981.
Masowe egzekucje Żydów 3 listopada 1943 r. Majdanek, Poniatowa, Trawniki, oprac. Edward Dziadosz, Lublin 1988.
Matczuk Alicja, Kranz Tomasz, Bibliografia publikacji pracowników Państwowego Muzeum na Majdanku, Lublin 2004.
Między codziennością a wielką historią. Druga wojna światowa w pamięci zbiorowej społeczeństwa polskiego, [Aut.] Piotr T. Kwiatkowski, Lech Nijakowski, Barbara Szacka, Andrzej Szpociński, Gdańsk–Warszawa 2010.
Murawska Zofia, Kobiety w obozie koncentracyjnym na Majdanku, „Zeszyty Majdanka” 4 (1969).
Przybyli do getta… Odeszli w nieznane… Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. Robert Kuwałek, Dariusz Libionka, Lublin 2013.
Siwek-Ciupak Beata, Kolekcja nagrań wideo z relacjami byłych więźniów Majdanka, „Zeszyty Majdanka” 24 (2008).
Steinlauf Michael, Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady, tłum. Agata Tomaszewska, Warszawa 2001.
Stolarz Agata, Historia mówiona w warsztacie historyka mentalności, „Pamięć i Sprawiedliwość” (2012), nr 2.
Stolarz Agata, Podróż do Mezeritch. O doświadczeniu historii mówionej, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 4 (2014).
Tomaszewski Jerzy, Początki prześladowania Żydów słowackich, „Zeszyty Majdanka” 11 (1983).
Toniak Adela, Korespondencja w sprawie dostawy gazu cyklonu B do obozu na Majdanku, „Zeszyty Majdanka” 2 (1967).
Trojański Piotr, Upolitycznienie i instrumentalizacja pamięci ofiar Auschwitz (1946–1955), [w:] Słowa w służbie nienawiści, red. Alicja Bartuś, Oświęcim 2013.
Wiśniewska Anna, Rajca Czesław, Działalność naukowa Państwowego Muzeum na Majdanku, „Zeszyty Majdanka” 16 (1995).
Wóycicka Zofia, Przerwana żałoba. Polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady 1944–1950, Warszawa 2009.
Zychowicz Jacek, Historiografia Auschwitzu: od krytycznej negacji do instrumentalizacji, [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętniania, red. Tomasz Majewski, Anna Zeidler-Janiszewska, Maria Wójcik, Łódź 2009.
Informacje: Studia Judaica, 2018, Nr 2 (42), s. 333 - 371
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„To was tutaj tak strasznie biją? […] Nie, nas nie. Tylko Żydów”: Żydzi w obozie na Majdanku w świetle relacji polskich więźniów
“So they beat you really hard here? No, not us, only the Jews”: Jewish victimhood inside the Majdanek camp in Polish prisoners’ testimonies
Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
Publikacja: 2019
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2783
Liczba pobrań: 3009