FAQ

Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

Data publikacji: 12.2021

Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2021, 2 (25) 2021, s. 57 - 74

https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.21.005.14628

Autorzy

Monika Maciewicz
https://orcid.org/0000-0002-6835-8784 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

Abstrakt

Garlands and wreaths in folk culture – symbolism and magic. An outline

The paper analyzes symbolic and magical significance of garlands and wreaths in folk culture. It takes into consideration their shapes and component parts as cultural codes. It presents examples of using woven plants in folk practices, both in rites of passage and in magical activities (fortune-telling, protective magic). It also includes basic analysis of the symbol of a garland in folk songs.

Keywords: garland, wreath, symbol, apotropeion, folk culture, magic

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła
O. Kolberg, Chełmskie, t. 2, Kraków 1891.
O. Kolberg, Lubelskie, cz. 1, Wrocław–Poznań1962 („Dzieła wszystkie”, t. 16).
O. Kolberg, Przemyskie, wyd. I. Kopernicki, Wrocław–Poznań1964 („Dzieła wszystkie”, t. 35).
O. Kolberg, Przysłowia, oprac. i red. S. Świrko, Wrocław–Poznań1967 („Dzieła wszystkie”, t. 60).
O. Kolberg, RuśCzerwona, cz. 2, z. 1, oprac. W. Kuraszkiewicz, B. Linette, M. Tarko, Wrocław–Poznań1979 („Dzieła wszystkie”, t. 57/1).
O. Kolberg, Tarnowskie–Rzeszowskie, oprac. J. Burszta, B. Linette, Wrocław–Poznań1967 („Dzieła wszystkie”, t. 48).
A. Michalec, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Jak chłop u diabła pieniądze pożyczał. Polska demonologia ludowa w przekazach ustnych, Lublin 2019.
Polska pieśńludowa. Wybór, oprac. J.S. Bystroń, Kraków [1921].
K.W. Wójcicki, Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi, wybór i oprac. R. Wojciechowski, słowo wstępne J. Krzyżanowski, Warszawa 1972.
Teatrnn.pl, Etnografia Lubelszczyzny – cykl roczny w życiu wsi – czerwiec, http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-cykl-roczny-w-zyciu-wsi-czerwiec/ [dostęp: 1 IX 2021].
Teatrnn.pl, Wianki chroniły od uroków – Czesław Maj – fragment relacji świadka historii, http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/doccontent?id=46363 [dostęp: 1 IX 2021].
Opracowania
M. Ancypo-Szeloch, „Cały mój majątek: wianeczek i kosa”. Stereotyp „wianka” w pieśniach ludowych powiatu sokólskiego, [w:] Socjolekt – idiolekt – idiostyl. Historia i współczesność,
red. U. Sokólska, Białystok 2017, s. 24 (dostępne online: https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/handle/11320/9699 [dostęp: 1 IX 2021]).
H. Biegeleisen, Wesele, Lwów 1928.
A. Brzozowska-Krajka, Symbolika dobowego cyklu powszedniego w polskim folklorze tradycyjnym, Lublin 1994.
Z. Gloger, Encyklopedia staropolska, t. 4, Warszawa 1903.
W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1987.
W. Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990.
P. Kowalski, Leksykon – znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa 1998.
Z. Kuchowicz, Obyczaje staropolskie XVII–XVIII wieku, Łódź1975.
K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian, t. 2: Kultura duchowa, cz. 1, Warszawa 1967.
Muzeumetnograficzne.rzeszow.pl, Strój ślubny, http://ubioryludowe.muzeumetnograficzne.rzeszow.pl/stroj-slubny/ [dostęp: 1 IX 2021].
S. Niebrzegowska-Bartmińska, Symbolika płodnościowa w polskim folklorze, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 2016, t. 28, s. 207–226.
L.J. Pełka, Polska demonologia ludowa, Warszawa 1987.
L.J. Pełka, Polski rok obrzędowy, Warszawa 1980.
J. Rostafiński, Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach, Sandomierz 2018.
Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych. Słownik Adama Fischera, red. M. Kujawska et al. Wrocław 2016.
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 1 IX 2021].
Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 9, Warszawa 1967.
Słownik starożytności słowiańskich, t. 7: Y–Ż, red. G. Labuda, Z. Stieber, Warszawa 1982.
R. Tomicki, Norma, wzór i wartośćw życiu seksualnym tradycyjnych społeczności wiejskich w Polsce, „Etnografia Polska” 1977, t. 21, z. 1, s. 43–72.

Informacje

Informacje: Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2021, 2 (25) 2021, s. 57 - 74

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wianki i wieńce w kulturze ludowej – symbolika i magia. Zarys problematyki

Angielski:

Garlands and wreaths in folk culture – symbolism and magic. An outline

Publikacja: 12.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC-BY-NC-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Monika Maciewicz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski