FAQ

Miłosierdzie w języku polskim

Data publikacji: 31.12.2024

Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2024, 2 (28) 2024, s. 317 - 344

https://doi.org/10.4467/24497363RPLJ.24.024.20550

Autorzy

Włodzimierz Wysoczański
Uniwersytet Wrocławski
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3516-3240 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Miłosierdzie w języku polskim

Abstrakt

The article presents one of the significant concepts of moral categories, which is mercy. The investigations conducted on the basis of the dictionary material of Polish, of lexis and – essentially – multi-word expressions (an extensive set of units in the collected corpus) included a dimension of manifestation of mercy and its nature. Hence, the multifacetedness of mercy, the sphere of God’s mercy and the sphere of human mercy were presented. To complement the above, mercy was considered also in the lexical plane. The above scopes, presented extensively and in numerous aspects, allowed to capture the preserved linguistically shaping of the fundamental domains of the concept of mercy in the old and contemporary Polish language. At the detailing level, the conducted lexical and semantic analysis allowed for indicating numerous aspects in specific confirmations in the structure of the reconstructed system of mercy.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła

Jan Paweł II, Miłosierdzie. Antologia tekstów, wybór tekstów, oprac. i słowo wstępne B. Pieron, Kraków 2016.

Opracowania

Adamiec D., Frazeologia religijna okresu baroku (na tle tendencji kulturowych epoki), Kraków 2007.

Bieńkowska D., Miłosierdzie, [w:] Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska, Lublin 1993, s. 65–73.

Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Kaczor M., Użycie słowa miłosierdzie w języku polskim, [w:] Miłosierdzie w praktyce szkolnej i pozaszkolnej, red. G. Janikula, R. Niparko, Poznań 2007 („Eduka­cja. Teologia i Dialog”, t. 4), s. 7–11.

Karpluk M., Intensiva przymiotnikowe typu namiłosierny, [w:] Studia historycznojęzy­kowe, t. 3: Rozwój polskiego systemu językowego, red. K. Rymut, W.R. Rzepka, Kraków 2000, s. 137–144.

Kleszczowa K., Moralny po staropolsku. Studium leksykalno-aksjologiczne, [w:] Pra­ce Językoznawcze, t. 26: Studia historycznojęzykowe, red. A. Kowalska, O. Wolińska, Katowice 2001, s. 93–101.

Kleszczowa K., Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja, Katowice 2003.

Kornas-Biela D., Miłosierdzie jako wartość wychowawcza. Perspektywa pedagogiki chrześcijańskiej, „Rozprawy Społeczne” 2017, t. 11, nr 1, s. 5–15.

Leśniewska A., Wokół pojęcia „miłosierdzie” – rozważania filozoficzne, [w:] Miłosier­dzie w filozofii i religiach, red. R. Niparko, J. Skrzypczak, współpraca G. Jani­kula, Poznań 2005 („Edukacja. Teologia i Dialog”, t. 2), s. 9–15.

Machniak J., Doświadczenie Boga w tajemnicy Jego miłosierdzia u bł. Siostry Faustyny Kowalskiej. Studium krytyczne w świetle myśli teologicznej, Kraków 1998.

Minikowska T., Miłosierdzie w ujęciu językoznawczym, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska XXXI – Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1990, z. 192, s. 217–258.

Ożóg K., Miłosierdzie w języku, literaturze i kulturze polskiej, [w:] By nie zabrakło miłości. Piętnaście lat Szkolnych Kół Caritas, red. Z. Sobolewski, A. Sochal, Warszawa 2011, s. 167–192.

Pikor W., Biblijne pytania o Boże miłosierdzie, Pelplin 2004.

Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.

Rambiert-Kwaśniewska A., Zrozumieć Pawłowe miłosierdzie. Studium semantyczne ter-minu οἰκτιρμός w listach Pawła z Tarsu, [w:] Oblicza miłosierdzia w Biblii, red. J. Jaromin, Wrocław 2016, s. 317–338.

Romaniuk K., Biblijny traktat o miłosierdziu, Ząbki 2004.

Rucka I., Rzeczowniki częste XVI-wiecznej polszczyzny pisanej (Na podstawie „Słowni­ka polszczyzny XVI wieku”), [w:] Synchroniczne i diachroniczne aspekty ba­dań polszczyzny, t. IV: Materiały VI Kolokwium Językoznawczego Gniezno, 26–28 września 1996 r., red. M. Białoskórska, Szczecin 1998, s. 45–70.

Siewiora J., Miłosierdzie jako kategoria życia społecznego, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 2017, t. 36, nr 1, s. 21–36.

Wysoczański W., Miłosierdzie w korelacji z innymi pojęciami w polszczyźnie przed-współczesnej, [w:] W kręgu dawnej polszczyzny, t. 8, red. E. Horyń, M. Olma, E. Zmuda, Kraków 2024, s. 345–354.

Zabielski J., Miłosierdzie chrześcijańskie współcześnie odczytane, „Studia Teologiczne” 1991, t. 9, s. 97–119.

Zyzak W., Miłosierdzie jako termin teologiczny, „Polonia Sacra” 2015, 19, nr 1 (38), s. 133–154.

Informacje

Informacje: Rocznik Przemyski. Literatura i Język, 2024, 2 (28) 2024, s. 317 - 344

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Miłosierdzie w języku polskim
Angielski: Mercy in the Polish language

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-3516-3240

Włodzimierz Wysoczański
Uniwersytet Wrocławski
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3516-3240 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Wrocławski
Polska

Publikacja: 31.12.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC-BY-NC-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Włodzimierz Wysoczański (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Włodzimierz Wysoczański – doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Aktualnie m.in. przewodniczący Komisji Kultur Europejskich Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, przewodniczący Komisji Rewizyjnej Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, redaktor tematyczny działu Językoznawstwo w Komitecie Redakcyjnym czasopisma „ Slavica Wratislaviensia”. Jego zainteresowania badawcze obejmują frazeologię i paremiologię polską i innosłowiańską, lingwistykę kulturową, dialektologię, lingwotanatologię, semantykę, językoznawstwo porównawcze, językoznawstwo słowiańskie, socjolingwistykę oraz onomastykę. Autor książek: Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych. Na materiale wybranych języków (2005, wyd. 2: 2006), Umieranie i śmierć. Wielowymiarowość językowa (2012), Kody językowo-kulturowe w polskiej frazematyce gwarowej (2023).

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 13

Liczba pobrań: 7

Miłosierdzie w języku polskim