Interesy Pawlikowskich w Starzawie w latach 20. i 30. XX w. Majątek Nowostawy

Bartosz  Jakubowski

Interesy Pawlikowskich w Starzawie w latach 20. i 30. XX w. Majątek Nowostawy

Data publikacji: 12.2021

Rocznik Przemyski. Historia, 2021, 1 (26) 2021, s. 213 - 234

https://doi.org/10.4467/24497347RPH.21.008.14731

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Interesy Pawlikowskich w Starzawie w latach 20. i 30. XX w. Majątek Nowostawy

Abstrakt

The Pawlikowski family’s businesses in Starzawa in the 1920s and 1930s. The Nowostawy estate

This paper shows the circumstances of the Rozwadowski family’s arrival in the Przemyśl Region and establishing the famous fish farm in Starzawa. The article also contributes to the history of the Pawlikowskis from Medyka. In the late 1920s Michał Pawlikowski got Wincenty Rozwadowski (owner of Babin near Kalush /Kałusz/) interested in setting up fish ponds in Starzawa near Mostyska (Mościska), property of his father Jan Gwalbert Pawlikowski, of which he was administrator. Following long negotiations, in 1931 J.G. Pawlikowski sold to Wincenty Rozwadowski and his children 414 hectares of land in Starzawa, including marshy meadowland and wasteland. The Rozwadowskis established there a new structure called Starzawa Stawy (Starzawa Ponds), soon renamed Nowostawy, and W. Rozwadowski established a large fish farm there. In the 1930s the estate was administered by Wincenty’s son, Bartłomiej Rozwadowski, who got arrested by NKVD in October 1939 and all trace of him was lost. After the war the ponds were nationalized and the former owners were hardly ever mentioned again.

Keywords: Michal Pawlikowski, Jan Gwalbert Pawlikowski, Wincenty Rozwadowski, Bartłomiej Rozwadowski, the Pawlikowski family, the Rozwadowski family, Medyka, Starzawa, Nowostawy, fish ponds

Słowa kluczowe

Michał Pawlikowski, Jan Gwalbert Pawlikowski, Wincenty Rozwadowski, Bartłomiej Rozwadowski, Pawlikowscy, Rozwadowscy, Medyka, Starzawa, Nowostawy, stawy rybne

Michal Pawlikowski, Jan Gwalbert Pawlikowski, Wincenty Rozwadowski, Bartłomiej Rozwadowski, the Pawlikowski family, the Rozwadowski family, Medyka, Starzawa, Nowostawy, fish ponds

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Źródła archiwalne:

Archiwum prywatne Kaspra Pawlikowskiego w Krakowie:

Dziennik czynności osobistych Michała Pawlikowskiego z lat 1923, 1925, 1927–1930

Skoroszyt Michała Pawlikowskiego z lat 1934–1935, 1937

Archiwum prywatne Erazma Rozwadowskiego w Gliwicach:

Spis dokumentów dotyczących majątku Nowostawy w zbiorach rodziny Rozwadowskich

Archiwum Państwowe w Przemyślu:

zesp. 1010 Akta notariusza Stanisława Ziemnowicza w Przemyślu, sygn. 5 Akta notarialne oznaczone numerami repertorium 513–799

zesp. 1014 Akta notariusza Adolfa Nitarskiego w Przemyślu, sygn. 9 Repertorium 1/37–738/37, 2/38–551/38

zesp. 2400 Zbiór ksiąg gruntowych skompletowanych przez sądy w Przemyślu, sygn. 77 Księga gruntowa gminy katastralnej Buców, okręg sądowy Przemyśl, lwh 1480–1529

Biblioteka Jagiellońska. Oddział Rękopisów:

rkps 11299 IV Papiery majątkowe J. G. Pawlikowskiego dotyczące majątków Starzawa i Baczmacha

rkps 11345 III Korespondencja W. Pawlikowskiej z lat 1890-1964, t.12: listy syna Michała z lat 1897–1959/1960

rkps 11395 III, Materiały do biografii J. G. H. Pawlikowskiego

rkps 11916 IV, Papiery finansowe i majątkowe M. Pawlikowskiego jako właściciela Medyki

rkps 11918 IV, Pawlikowski Michał. Własne interesa gospodarcze: Medyka i Starzawa

rkps 11917 IV, Papiery gospodarcze M. Pawlikowskiego dotyczące sadów i parku w Medyce

rkps 11919 IV, Fragment korespondencji M. Pawlikowskiego w sprawach majątkowych. Medyka, Buców, Szechynie i Starzawa

rkps 12321 IV, Korespondencja M. Pawlikowskiego, t. 62: Listy ojca, J.G. Pawllikowskiego

rkps 12335 IV, Korespondencja M. Pawlikowskiego z lat 1893–1970, t. 76, listy Rozwadowskich Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie:

zesp. 134, opis 2, sygn. 501, Inwentarz majątku Gwalberta Pawlikowskiego z 1836 r.

Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka:

zesp. 76, Zbiór rękopisów i archiwum Pawlikowskich, cz. III:

sygn. 110, Wycinki prasowe z artykułami J. G. Pawlikowskiego 1898–1939

sygn. 200, Korespondencja J. G. Pawlikowskiego. Listy od rodziny 1919–1933

sygn. 201, Korespondencja J. G. Pawlikowskiego. Listy od rodziny

sygn. 203, Korespondencja J.G. Pawlikowskiego. Listy od różnych organizacji, towarzystw, wydawnictw i osób prywatnych 1931–1938

sygn. 206, Materiały różne J. G. Pawlikowskiego1881–1937

sygn. 209, Korespondencja J. G. Pawlikowskiego. Listy od instytucji, organizacji i osób prywatnych 1934–1938

sygn. 211, Materiały majątkowe Pawlikowskich (kontrakty, wyroki sądowe, rachunki) 1915–1935

sygn. 226, Wspomnienia i materiały M. Pawlikowskiego dotyczące wydarzeń lat 1922–1927

sygn. 227, Wspomnienia i materiały M. Pawlikowskiego dotyczące lat 1929–1935

sygn. 229, Wspomnienia i materiały M. Pawlikowskiego dotyczące wydarzeń lat 1929–1935

sygn. 233, Korespondencja M. Pawlikowskiego. Listy od organizacji, towarzystw i osób prywatnych 1922–-1939

sygn. 418, Pawlikowska Aniela. Listy do B. Obertyńskiej z 1929 r.

sygn. 419, Pawlikowska Aniela. Listy do B. Obertyńskiej z 1930 r.

Sąd Rejonowy w Przemyślu. Archiwum VI Wydziału Ksiąg Wieczystych:

Większe posiadłości ziemskie, t. 13 Buców lwh 385, t. 23 Starzawa lwh 735

Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu. Oddział Rękopisów:

sygn. 7948 II, Korespondencja Jana Emanuela Rozwadowskiego, t. 4–5

Źródła drukowane:

Dziennik urzędowy województwa lwowskiego z 1927 r., nr 3.

Dziennik urzędowy województwa stanisławowskiego z 1927 r., nr 10.

Kalendarz Myśliwski na rok 1939, pod red. W. Garczyńskiego, Warszawa 1939.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1927/1928, Poznań 1928.

Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa 1930.

K. Pawlikowski, Z Medyki. Wspomnienia rodzinne, Kraków 2017.

Rolnik 1867–1937, Lwów 1938.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 X 1934 r. o konwersji i uporządkowaniu długów rolniczych, Dz. U. 1950 nr 94, poz. 840, 841.

Sprawozdanie z działalności lwowskiej izby rolniczej na rok budżetowy 1936/37, Lwów 1938.

Czasopisma:

„Gazeta Rolnicza” 1938, nr 38

„Myśl Polska”1941, nr z 15 XI 1941 r.

„Słowo Narodowe” 1937, nr 31 i 32

„Wiadomości Kościelne” 1932, nr 4

„Widnokrąg” 1984, nr 6

Opracowania:

S. Brzozowski, R. Skręt, Jan Gwalbert Pawlikowski, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.

T. Epsztein, S. Górzyński, Ziemianie polscy XX w. Słownik biograficzny, cz. 10, Warszawa 2013.

B. Jakubowski, Michał Pawlikowski jako ziemianin – właściciel klucza medyckiego w latach 1919–1939, „Rocznik Przemyski. Historia”, t. 54, 2018, z. 1(21), s. 103–130.

B. Jakubowski, Rozwadowscy w Nowostawach, „Czas Medycki” 2018, nr 1, s. 8–10.

K. Jasiewicz, Lista strat ziemiaństwa polskiego 1939-1956, Warszawa 1995.

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. M. Majchrowski, Warszawa 1994.

T. Misiak, W dorzeczu środkowego Sanu. Środowisko przyrodnicze. Przemiany na przestrzeni wieków i ochrona, Przemyśl 2005.

M. Mizorski, Gospodarstwo karpiowe: budowa karpia i zakładanie stawów, Warszawa 1935.

M. Patelski, Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski. Żołnierz i dyplomata, Warszawa 2002.

G. Rąkowski, Polska Egzotyczna, cz. II, Pruszków 2002.

E. Rozwadowski, Historia rodziny Jordan Rozwadowskich, Wrocław 2015.

P. Ruciński, Jan Emanuel Rozwadowski. Biografia polityka, działacza społecznego, uczonego (do 1914 r.), Łomianki 2020

R. Skręt, A. Szklarska-Lohmanowa, Michał Pawlikowski, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Wrocław 1980, s. 455–459.

J. Socha, Polski Zawodowy Związek Rolników i Leśników z Wyższym Wykształceniem (1919–1939), „Acta Universitatis Lodzensis” 1990.

Szlaki znane i nieznane na obszarze działania Lokalnej Grupy Rybackiej „Starzawa”, Rzeszów 2013.

A. Zapałowski, Granica w ogniu. 35 „Przemyska” Komeda odcinka WOP w działaniach przeciw OUN i UPA w latach 1945–1948, Warszawa 2016.

Strony internetowe:

www.rozwadowski.org, tamże Pamiętnik Tadeusza, syna Wincentego Rozwadowskiego

www.starzawa.pl

www.dobroni.pl

www.archiwumkorporacyjne.pl/index.php/muzeum-korporacyjne/poznan/k-corona

Informacje

Informacje: Rocznik Przemyski. Historia, 2021, 1 (26) 2021, s. 213 - 234

DOI: https://doi.org/10.4467/24497347RPH.21.008.14731

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Interesy Pawlikowskich w Starzawie w latach 20. i 30. XX w. Majątek Nowostawy

Angielski:

The Pawlikowski family’s businesses in Starzawa in the 1920s and 1930s. The Nowostawy estate

Autorzy

Bartosz Jakubowski

https://orcid.org/0000-0001-8737-351X

Publikacja: 12.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC-BY-NC-SA

Udział procentowy autorów:

Bartosz Jakubowski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 489

Liczba pobrań: 992

<p> Interesy Pawlikowskich w Starzawie w latach 20. i 30. XX w. Majątek Nowostawy</p>

Pobierz xml