Querdenker. Nowy ruch społeczny objęty obserwacją przez niemieckie urzędy ochrony konstytucji w kontekście pandemii COVID-19

Aleksander Gowin

Querdenker. Nowy ruch społeczny objęty obserwacją przez niemieckie urzędy ochrony konstytucji w kontekście pandemii COVID-19

Data publikacji: 09.12.2022

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2022, Numer 27 (14), s. 90 - 119

https://doi.org/10.4467/20801335PBW.22.050.16941

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Querdenker. Nowy ruch społeczny objęty obserwacją przez niemieckie urzędy ochrony konstytucji w kontekście pandemii COVID-19

Abstrakt

Celem artykułu jest próba przybliżenia zjawiska społecznej radykalizacji w Niemczech w obliczu pandemii COVID-19 oraz rekonstrukcja sposobów analitycznego rozpoznania nowego fenomenu socjopolitycznego przez wewnątrzkrajowe cywilne służby wywiadowcze (Federalny Urząd Ochrony Konstytucji oraz landowe urzędy ochrony konstytucji). Powstanie spontanicznego ruchu społecznego przeciwników obostrzeń sanitarnych, antyszczepionkowców i negacjonistów pandemii koronawirusa doprowadziło do radykalizacji coraz szerszych grup społecznych. Zjawisko to stało się przedmiotem ustawowego zainteresowania wewnątrzkrajowych służb wywiadowczych, w tym kontroli operacyjnej dotyczącej najbardziej radykalnych członków i grup tego ruchu.

ABSTRACT

Querdenker. New social movement under observation by German constitutional protection authorities in context of COVID-19 pandemic

The objective of this article is to bring a closer look into the processes of social radicalisation which are the concomitant of COVID-19 pandemics in Federal Republic of Germany. Furthermore, the author is trying to reconstruct the procedures of recon analytics taken by internal civil counterintelligence services in federal states of Germany. Nascent of grassroots movements united against COVID-19 restrictions, obligatory vaccination and general questioning of COVID-19 pandemic, has led to inscribe mentioned groups onto the official agenda of internal civil intelligence services ditto provide measures of operational reconnaissance related to these groups.

Słowa kluczowe

RFN, Federalny Urząd Ochrony Konstytucji, ruch społeczny, Querdenker, koronasceptycy, analiza dyskursu; Germany, The Federal Office for the Protection of the Constitution, COVID-19 social movements, discourse analysis

Germany, The Federal Office for the Protection of the Constitution, Querdenker, COVID-19 social movements, discourse analysis

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Warszawa 2004.

Bohnsack R., Rekonstruktive Sozialforschung. Einführung in Methodologie und Praxis qualitativer Forschung, Wiesbaden 1999.

Brinker K. (Hrsg.), Text- und Gesprächslinguistik. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung, Berlin–New York 2000.

Burzan N., Soziale Ungleichheit. Eine Einführung in die zentralen Theorien, Wiesbaden 2011.

Butter M., Die neue Querfront, „Der Spiegel” 2021, nr 2.

Gloger K., Mascolo G., Ausbruch. Innenansichten einer Pandemie, München 2021.

Hiergeist T. i in., Paragesellschaften. Imaginationen – Inszenierungen – Interaktionen in den Gegenwartskulturen, Berlin 2021.

Keller R., Wissenssoziologische Diskursanalyse. Grundlegung eines Forschungsprogramms, wyd. 3, Wiesbaden 2011.

Kurbjuweit D., Das Jahrzehnt des Wutbürgers, „Der Spiegel” 2020, nr 42.

Linz J.J., Stepan A., Problems of Democratic Transition and Consolidation. Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe, Baltimore 1996.

Mayntz R., Holm K., Hübner P., Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, tłum. W. Lipnik, Warszawa 1985.

Mayring P., Qualitative Inhaltsanalyse. Grundlagen und Techniken, wyd. 12, Weinheim–Basel 2015.

Moroska-Bonkiewicz A., „Urząd Ochrony Konstytucji” jako organ bezpieczeństwa ustrojowego RFN. Problematyka funkcjonowania w państwie demokratycznym, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2013, t. 7, s. 181–199.

Querdenken. Protestbewegung zwischen Demokratieverachtung, Hass und Aufruhr, W. Benz (red.), Berlin 2021.

Scheuermann Ch., Der braune Virus, „Der Spiegel” 2011, nr 51.

Schindler G., Wer hat Angst vorm BND? Warum wir mehr Mut beim Kampf gegen die Bedrohungen unseres Landes brauchen. Eine Streitschrift, Berlin 2020.

Schöningh F., Geheime Hüter der Verfassung. Von der Düsseldorfer Informationsstelle zum ersten Verfassungsschutz der Bundesrepublik (1947–1961), Paderborn 2004.

Reckwitz A., Das Ende der Illusionen. Politik, Ökonomie und Kultur in der Spätmoderne, Berlin 2020.

Reckwitz A., Die Gesellschaft der Singularitäten. Zum Strukturwandel der Moderne, Berlin 2017.

Weiss V., Verschwörungsglaube in der Pandemie, „Soziale Probleme” 2021, nr 32, s. 183–192.

Źródła internetowe

Auswirkungen von COVID-19 auf die Kriminalitätslage in Deutschland, (Managmentfassung), Bundeskriminalamt, 16 VI 2021 r., https://www.bka.de/SharedDocs/Downloads/DE/Publikationen/JahresberichteUndLagebilder/

CovidAuswirkungen/covidAuswirkungen.pdf?__blob=publicationFile&v=7 [dostęp: 15 I 2022].

Ginzel A., Merker H., Rohde Ch., Mordpläne gegen Kretschmer auf Telegram, ZDF, 7 XII 2021 r., https://www.zdf.de/nachrichten/politik/corona-leugner-sachsen-kretschmer-mordplaene-telegram-100.html [dostęp: 8 XII 2021].

Götschenberg M., „Querdenker“werden nun bundesweit beobachtet, „Tagesschau”, 28 IV 2021 r., https://www.tagesschau.de/inland/verfassungsschutz-querdenker-103.html [dostęp: 4 I 2021, 25 IV 2021].

Hoppenstedt M., Was die Politik gegen Telegram unternehmen kann, „Der Spiegel”, 14 XII 2021 r., https://www.spiegel.de/netzwelt/telegram-was-die-politik-gegen-die-gefaehrliche-chat-app-unternehmen-kann-a-7245e6fd-b057-41b9-9b50-69095458cd54 [dostęp: 15 XII 2021].

Hottelet U., Woher stammen die Falschnachrichten zum Coronavirus?, „Die Zeit”, 20 III 2020 r., https://www.zeit.de/digital/internet/2020-03/fake-news-covid-19-vorwurf-russland-usa [dostęp: 25 IV 2021].

https://euvsdisinfo.eu/the-virus-to-liberate-us-from-freedom [dostęp: 21 IV 2022].

https://querdenken-511.de/ [dostęp: 4 IX 2021].

https://querdenken-711.de/ [dostęp: 4 IX 2021].

https://t.me/querdenken511 [kanał platformy Telegram] [dostęp: 4 IX 2021].

https://t.me/QUERDENKEN_711 [kanał platformy Telegram] [dostęp: 4 IX 2021].

https://www.bka.de [dostęp: 15 I 2022].

https://www.bmi.bund.de/DE/startseite/startseite-node.html [dostęp: 17 II 2022].

https://www.bundeswehr.de/de/organisation/weitere-bmvg-dienststellen/mad-bundesamt-fuer-den-militaerischen-abschirmdienst/aufgaben-mad [dostęp: 17 II 2022].

https://www.im.nrw/themen/verfassungsschutz [dostęp: 10 XI 2021].

https://www.verfassungsschutz.bremen.de [dostęp: 12 XII 2021].

https://www.verfassungsschutz-bw.de/,Lde/Startseite [dostęp: 12 XII 2021].

https://www.verfassungsschutz.de [dostęp: 12 XII 2021].

Jakobi L., Politologe: „Querdenker“suchen sich neue Themen, mdr Aktuell, 17 VI 2021 r., https://www.mdr.de/nachrichten/deutschland/gesellschaft/corona-querdenken-bewegung-ende-100.html [dostęp: 20 VI 2021].

Johnson Ch., Marcellino M., Reining in COVID-19 Disinformation from China, Russia, and Elsewhere, RAND Corporation, 19 XI 2021 r., https://www.rand.org/blog/2021/11/reining-in-covid-19-disinformation-from-china-russia.html [dostęp: 12 II 2022].

Kirschbaum L., Putins Plattformprediger, „Frankfurter Allgemeine Zeitung“, 17 III 2022 r., https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/medien/russische-propaganda-in-telegram-gruppen-von-corona-leugnern-17885654.html [dostęp: 18 III 2022].

Lutterbeck M., „Das Kind muss einen Namen haben!” –Die Querdenker und die verfassungsschutzrelevante Delegitimierung des Staates, „KSV Polizeipraxis”, 27 X 2021 r., https://ksv-polizeipraxis.de/das-kind-muss-einen-namen-haben-die-querdenker-und-die-verfassungsschutzrelevante-delegitimierung-des-staates/ [dostęp: 1 XII 2021].

Minister Reul stellt Verfassungsschutzbericht und bundesweit erstes Corona-Lagebild vor 22. Juni 2021, Verfassungsschutzbericht und bundesweit erstes Corona-Lagebild, Das Landesportal Wir in NRW, https://www.im.nrw/system/files/media/document/file/VS_Bericht_NRW_2020.pdf [dostęp: 23 VI 2021].

Nachtwey O., Schäfer R., Frei N., Politische Soziologie der Corona-Proteste, Universität Basel, 17 XII 2020 r., https://edoc.unibas.ch/80835/1/20210118133822_6005813e51e0a.pdf [dostęp: 28 VII 2021].

Neuer Phänomenbereich „Verfassungsschutzrelevante Delegitimierung des Staates“, Bundesamt für Verfassungsschutz, https://www.verfassungsschutz.de/SharedDocs/kurzmeldungen/DE/2021/2021-04-29-querdenker.html [dostęp: 30 VII 2021].

Oswald B., Querdenker: Wer sie sind - und wie sich die Bewegung entwickelt, BR24, 7 II 2021 r., https://www.br.de/nachrichten/deutschland-welt/die-querdenker-eine-heterogene-protestbewegung,SO9TvdX [dostęp: 8 IV 2021].

Politisch motivierte Kriminalität im Jahr 2020 – Bundesweite Fallzahlen, Bundeskriminalamt, Bundesministeriums des Innern, für Bau und Heimat, 4 V 2021 r., https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/veroeffentlichungen/2021/05/pmk-2020-bundesweite-fallzahlen.pdf?__blob=publicationFile&v=4 [dostęp: 27 XII 2021].

„Politisch motivierte Kriminalität” –Begriffserklärungen, Deutscher Bundestag, Wissenschaftliche Dienste (WD), 7 IX 2018 r., https://www.bundestag.de/resource/blob/579832/%C3%89/WD-7-194-18-pdf-data.pdf [dostęp: 11 XII 2021].

Razzia bei Telegram-Gruppe in Dresden - mehrere Waffen gefunden, mdr, 15 XII 2021 r., https://www.mdr.de/nachrichten/sachsen/razzia-dresden-mordplaene-kretschmer-100.html [dostęp: 16 XII 2021].

Sonderbericht zu Verschwörungsmythen und „Corona-Leugnern”, Ministerium des Innern des Landes Nordrhein-Westfalen, maj 2021 r., https://www.im.nrw/system/files/media/document/file/Sonderbericht_2021_

Verschwoerungsmythen_und_Corona-Leugner.pdf [dostęp: 11 VI 2021].

The Virus to Liberate us from Freedom, EU vs Disinfo, 19 III 2020 r., https://euvsdisinfo.eu/the-virus-to-liberate-us-from-freedom/ [dostęp: 25 IV 2021].

„Querdenker”im Südwesten entstammen linksalternativem Milieu, „Der Tagesspiegel”, 22 XI 2021 r., https://www.tagesspiegel.de/politik/studie-sieht-klare-unterschiede-zu-sachsen-querdenker-im-suedwesten-entstammen-linksalternativem-milieu/27824108.html [dostęp: 22 XI 2021].

Verfassungsschutzbericht 2018, Bundesministerium des Innern, für Bau und Heimat, 2019 r., https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/publikationen/themen/sicherheit/vsb-2018-gesamt.pdf?__blob=publicationFile&v=10 [dostęp: 28 XII 2021].

Verfassungsschutzbericht des Landes Nordrhein-Westfalen über das Jahr 2020, Ministerium des Innern des Landes Nordrhein-Westfalen, 2021 r., https://www.im.nrw/system/files/media/document/file/VS_Bericht_NRW_2020.pdf [dostęp: 10 VII 2021].

Was ist QAnon?, „Tagesschau”, 4 VIII 2020 r., https://www.tagesschau.de/faktenfinder/qanon-faq-101.html [dostęp: 8 IX 2020].

Akty prawne

Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland, 23 V 1949 r., https://www.gesetze-im-internet.de/gg/BJNR000010949.html.

Gesetz über die Zusammenarbeit des Bundes und der Länder in Angelegenheiten des Verfassungsschutzes und über das Bundesamt für Verfassungsschutz (Bundesverfassungsschutzgesetz -BVerfSchG), 20 XII 1990 r., https://www.gesetze-im-internet.de/bverfschg/BJNR029700990.html.

Strafgesetzbuch – in der Fassung der Bekanntmachung vom 13 XI 1998 (BGBl. I S. 3322),

zuletzt geändert durch Gesetz vom 22 XI 2021 (BGBl. I S. 4906) m.W.v. 24 XI 2021, https://dejure.org/gesetze/StGB.

Orzecznictwo

Wyrok z 23 X 1952 r., Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (Bundesverfassungsgericht, BVerfG), 1 BvB 1/51, Neue Juristische Wochenschrift (NJW) 1952, 1407, Leitsatz 2; ponownie potwierdzony wyrokiem z 17 I 2017 r. Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, 2 BvB 1/13, NJW 2017, 611, Rn. 531, https://openjur.de/u/360815.html (cz. 1), https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Entscheidungen/DE/

2017/01/bs20170117_2bvb000113.html (cz. 2).

Informacje

Informacje: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2022, Numer 27 (14), s. 90 - 119

DOI: https://doi.org/10.4467/20801335PBW.22.050.16941

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Querdenker. Nowy ruch społeczny objęty obserwacją przez niemieckie urzędy ochrony konstytucji w kontekście pandemii COVID-19

Angielski:

Querdenker. New social movement under observation by German constitutional protection authorities in context of COVID-19 pandemic

Autorzy

Aleksander Gowin

https://orcid.org/0000-0002-0897-8359

Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, al. J. Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa

Publikacja: 09.12.2022

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Aleksander Gowin (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 481

Liczba pobrań: 343

<p> Querdenker. Nowy ruch społeczny objęty obserwacją przez niemieckie urzędy ochrony konstytucji w kontekście pandemii COVID-19</p>

Pobierz xml